دكتر پرويز ضياءشهابي مترجم " سرآغار كار هنري " در سومين روز از همايش "شناخت و نقد آرا و انديشه‌هاي مارتين هيدگر" درباره معناي پرسش از وجود از نظر هيدگر سخنراني كرد .

 

به گزارش خبرنگار دين وانديشه ، وي گفت : پرسش از " وجود" مهمترين پرسشي است كه مي توان مطرح كرد . اين پرسش به طرق مختلفي قابل طرح است . منظور هيدگر از پرسش " وجود چيست ؟ " چيست؟ براي روشن شدن منظور وي از معناي پرسش « وجود چيست ؟» نزديكترين راه ، رجوع به پيش درآمد كتاب " وجود وزمان " است .

دكتر شهابي افزود : پرسش از وجود پرسشي است كه از زمان ارسطو تا كنون بارها مطرح شده و پس از اين نيز مطرح خواهد شد . هيدگر كتاب " وجود وزمان" را با نقل قولي از رساله " سوفيست" افلاطون بدين مضمون آغاز مي كند : " ...  ديرزماني است كه به هنگام انديشيدن به " موجود" در مقام يقين ايستاده ايد ، ليكن گرچه ما نيز پيش از اين بر همين گمان باطل بوديم ، وليك اكنون در اين وادي جز حيرت فرارويمان نيست " . 

 هيدگر دو سال پيش از انتشار " وجود وزمان" ، يعني در سال 1925 درسي تحت عنوان " ديالوگ سوفيست افلاطون" ارائه كرده كه در آن تفسيري پديدارشناسانه از رساله سوفيست انجام داده است .

وي با توضيحي درباره رساله "سوفيست" ، به پيش درآمد " وجود زمان " اشاره كرده  از قول هيدگر گفت : « آيا در اين عصر و زمانه اساسا براي اين پرسش و اين كلمه ( موجود) پاسخي سزائار داريم ؟ - به هيچ وجه . و اين گونه است كه لازم مي آيد تا " پرسش از معناي وجود " ديگربار استوارگردد . آيا ما نيز در اين دوران همچون افلاطون در پيشگاه " وجود"  در وادي حيرت سرگردانيم ؟ - به هيچ وجه . و اين گونه است كه لازم مي آيد تا بدوا و ديگربار با ادراكي راستين از براي معناي اين پرسش فراهم آيد . اين اثر نگاشته آمد ، چرا كه پرسش از معناي وجود تنها ضرورت اين عصر است . اما اين كه " زمان" را همچون حوالت ممكن از براي هر گونه ادراكي از وجود بر شماريم ، به هر تقدير غايتي بس آجل بوده است » .

دكتر شهابي در ادامه سخنان خود به دو فصل پيش درآمد " وجود وزمان " يعني (1) ضرورت ، ساختار و تقدم طرح پرسش از وجود، و (2) تكليفي دو گانه در طرح پرسش از وجود  اشاره اي گذرا كرده و پيشداوريهايي كه موجب غفلت پرسش از وجود شده است را چنين برشمرد :  (الف) وجود  كلي ترين مفهوم است ، (ب) مفهوم وجود غير قابل تعريف است، و (ج) وجود، يك مفهوم بديهي است .  

وي در پايان سخنان خود به نقل قول هيدگر مبني بر اين كه براي پي بردن به معناي پرسش از وجود مي توان از dasein ( نحوه خاص وجود انسان) آغاز كرد متذكر شد : البته خود هيدگر بعدها به اين نتيجه رسيد كه نمي توان از اين طريق به مقصد رسيد .

 

* در ترجمه فقراتي از پيش درآمد " وجود وزمان" از ترجمه منوچهر اسدي استفاده شده است . ( مارتين هيدگر، درآمد وجود وزمان ، ترجمه منوچهر اسدي ، انتشارات پرسش1380)