به گزارش خبرنگار مهر، فردا سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است. در خصوص سیره بانوی دو عالم، کتابهای مختلفی نگاشته شده است. از آن جمله میتوان به کتابی اشاره کرد که این روزها بیشتر در مورد آن سخن گفته میشود.کتاب «حقیقت عظیم» شامل مجموعه بیانات حضرت آیتالله خامنهای (مدظلهالعالی) درباره حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها) از سال ۱۳۵۱ هجری شمسی است. این کتاب مروری است بر سیر بیانات رهبر معظم انقلاب از سال ۱۳۵۱ هجری شمسی در تبیین شخصیت حضرت فاطمه (س)»، «ابعاد زندگی ظاهری و فضائل عملی حضرت فاطمه (س)»، «مقامات معنوی حضرت فاطمه (س)»، «برکات حضرت فاطمه (س)»، «نمونه و الگو بودن حضرت فاطمه (س)»، «وظیفهی ما نسبت به حضرت فاطمه (س)»، «انقلاب اسلامی و حضرت فاطمه (س)» و «زن از دیدگاه اسلام غرب».
در نگارش کتاب «حقیقت عظیم» سه مرحله اصلی طی شده است. مرحله استخراج، نخستین گام از مراحل شکلگیری این اثر است که به تمامی بیانات و دستنوشتههای رهبر معظم انقلاب در بازه زمانی تعیین شده مراجعه شده است. در بخش مستندیابی برای موارد قرآنی، روایی و تاریخی مورد نیاز به استناد، حداقل به پنج منبع از منابع متقدم و معتبر شیعه و سنی (حتیالامکان تا پایان قرن ششم هجری) و نیز کتاب بحارالانوار بهعنوان کتاب مرجع مورد استفاده قرار گرفته است. در همین راستا با شبیر فیروزیان مدرس دروس معارف دانشگاه صنعتی شریف و عترت پژوه به گفتگو نشستیم.
شبیر فیروزیان در خصوص این کتاب در گفتوگو با خبرنگار مهر گفت: کتاب حقیقت عظیم یک تقسیم بندی براساس سخنان رهبر انقلاب در سالهای مختلف دارد. این تقسیم بندی از زمان قبل از انقلاب شروع شده و تا دهه هشتاد و نود شمسی ادامه دارد که سخنان رهبر انقلاب درباره شخصیت حضرت زهرا (س) را به ترتیب جمعآوری کرده است. مسألهای که توجهم را جلب کرده است این است که اگر کسی این کتاب را بخواند متوجه میشود که شخصیت رهبر انقلاب تحت تأثیر شخصیت مبارزاتی و سیاسی عبادی حضرت زهرا بوده است.
وی ادامه داد: رهبر انقلاب قبل از این رخداد یک شخصیت دینی و سیاسی بوده است و بعد از انقلاب تماماً در حال جهاد و مبارزه و مسئولیتهای سیاسی بوده اند. هیچ زمانی از زندگی رهبر انقلاب خالی از جهاد و مبارزه نبوده است. یکی از ویژگیهای شخصیتی حضرت زهرا (س) که در جای جای این کتاب برجسته است و رهبر انقلاب در این کتاب مکرر به آن پرداخته است مساله جهاد سیاسی و اجتماعی حضرت زهرا (س) است.
فیروزیان مطرح کرد: مسائلی که در این خصوص در این کتاب بیان میشود، مشخص میکند تا چه میزان این موضوع مهم بوده و رهبر انقلاب از این واقعه الگو گرفته است. ایشان در این کتاب سه نوع مبارزه و جهاد را برای حضرت زهرا (س) ترسیم میکند.نخست جهاد سیاسی-اجتماعی، دوم جهاد در خانه داری و فرزند پروری و سوم جهاد اکبر و خودسازی معنوی و عبادات کم نظیر معنوی.
جهاد حضرت زهرا (س) برای گرفتن حق همسرش نبود بلکه دفاع از امام حق بود
وی افزود: رهبری در جایی از کتاب میگویند: «سه بُعد درخشان زندگی حضرت زهرا (س) جمع کردن خانواده، اجتماع و عبادت بود.» ایشان در این کتاب جهاد سیاسی- اجتماعی حضرت زهرا (س) را نیز تقسیم بندی میکنند. وقایعی که بعد از رحلت پیامبر اعظم به وجود آمد و از رحلت پیامبر تا شهادت حضرت زهرا (س) را شامل میشود چند هفته زمان برد و این چند هفته جلوه گر مبارزه حضرت زهرا (س) است. جهاد حضرت زهرا (س) برای گرفتن حق همسرش نبود بلکه برای دفاع از زمامدار و امام حق بود. تلاش برای نیافتادن زمامداری به دست نااهلان نیز جهاد حضرت فاطمه (س) محسوب میشود.
این پژوهشگر با اشاره به انواع جهادهای حضرت زهرا (س) گفت: رهبر معظم انقلاب انواع جهادهای حضرت زهرا (س) را در همین ایام و چند هفته که حضرت زهرا (س) مشغول مبارزه بودند بر میشمارند. یکی از آنها رفتن به پشت درب و اجازه ندادن به افراد برای حضور در منزل برای گرفتن بیعت اجباری بود. این امر منجر به آسیب جسمی حضرت زهرا (س) شد و یک نوع حضرت زهرا جهاد با جسم و جهاد جسمانی قلمداد میشد.
وی ادامه داد: یک نوع دیگری از این جهاد، جهاد روشنگری و به تعبیر امروزی جهاد رسانهای و تبیین بود که شامل خطبه خوانی و روشنگری در مسجد، رفتن به درب خانه مهاجر و انصار و روشنگری برای آنان و گریههای معنا دار شبانه روزی بود. معروف است که مخالفان از گریههای حضرت زهرا (س) بعد از رحلت پیامبر اکرم احساس خطر میکردند. همچنین سخن گفتن با زنان مدینه و تبیین و روشنگری به طور خاص و ماجرای دفن شبانه که یک جور مبارزه محسوب میشد. مخفی ماندن قبر حضرت زهرا (س) که ماجرای دفن شبانه و مخفی ماندن قبر آن بانوی نمونه اسلامی است نشانهای آشکار از اعتراض حضرت زهرا (س) به حساب میآید که تا ابد از تاریخ پاک نمیشود و برای همه تاریخ این سوال وجود خواهد داشت که چرا قبر حضرت زهرا (س) مخفی است؟
فیروزیان ادامه داد: یکی از موضوعهایی که در این کتاب به آن اشاره شده و نشان از اهمیت آن دارد مساله جهاد همسرداری و فرزند پروری حضرت زهرا (س) است. ایشان در طول مدتی که بعد از ازدواج با امیرالمومنین (ع) زندگی کردند و امیرالمومنین (ع) در رکاب پیامبر مشغول جهاد بود و در سفر به سر میبرد و در جنگها مشغول بودند و کمتر حضور داشتند؛ هیچ گاه حضرت زهرا (س) زبان به اعتراض باز نکرد و گلایهای نکرد و حتی امیرالمومنین (ع) را تشویق میکرد و به ایشان دلداری میداد و تعبیر رهبر انقلاب این است که جهاد امیرالمومنین (ع) با جهاد حضرت زهرا (س) تکمیل شد. اگر دلگرمیهای حضرت زهرا (س) نبود کار کردن و مبارزه کردن در بیرون از منزل سخت و طاقت فرسا میشد.
فیروزیان اظهار کرد: جهاد فرزند پروری آن حضرت به گونهای بود که شخصیت فرزندان کاملاً تحت تأثیر شخصیت حضرت زهرا (س) بوده است و امر تربیت اهل بیت توسط حضرت زهرا (س) انجام شده است. این هم مساله بسیار مهمی است. در حالی که حضرت زهرا (س) مشغول مبارزه و جهاد تبیینی بودند درون خانه هم از امر فرزند پروری و گرم کردن محیط خانه غافل نبودند و این امر بخشی از جهاد ایشان بود.
سخنان حضرت زهرا (س) با جبرئیل در صحیفه فاطمی گردآوری شد
وی ادامه داد: نکته دیگری که در این کتاب به آن اشاره شده است و مورد بررسی قرار گرفته است مساله جهاد اکبر و عبادات حضرت فاطمه (س) و مقامات معنوی ایشان است. در روایت داریم که حضرت چنان عبادت میکرد که پاهای مبارکشان متورم میشد. یا سخن گفتن فرشتگان با حضرت زهرا که به محضرشان میرسیدند و جبرئیل دائماً بر حضرت زهرا (س) نازل میشد و با ایشان حرف میزد. نتیجه این سخنان صحیفه فاطمه (س) شد که به املای امیرالمومنین (ع) رسید و به تعبیر امام صادق (ع): «علم ما کان و ما یکون» در این صحیفه وجود داشت.
فیروزیان با بیان اینکه رهبر انقلاب در سخنرانیهای متعدد مقامات معنوی حضرت زهرا (س) را شرح دادهاند گفت: موضوع دیگری که در این کتاب به آن پرداخته شده مساله حکمت و فرزانگی و معرفت حضرت زهرا (س) است و رهبری مساله حکمت و فرزانگی از خطبه فدکیه قابل لمس و مشاهده میدانند. به تعبیر علامه مجلسی بزرگان فصحا و بلغا و دانشمندان باید بنشینند و کلمات و عبارات آن را معنا کنند. خطبه فدکیه، خطبهای نبود که حضرت از قبل آماده کرده باشند بلکه فی البداهه گفته شده است. این نشان میدهد مفاهیم و معارفی در ذهن و دلش حضرت زهرا (س) نهادینه شده و در آن خطبه به جوشش در آمد.
وی ادامه داد: نکته دیگری که در سخنان رهبر انقلاب در طول سالهای مختلف به آن اشاره شده این است که اگر حضرت زهرا (س) نبود؛ اسلام اساساً امتداد پیدا نمیکرد و علتش این است که ولادت حضرت زهرا (س) جز تعیین کننده ترین اتفاقات اسلام است. امتداد اسلام بعد از پیامبر به برکت وجود حضرت فاطمه زهرا (س) بود و برای همین است که به کوثر تعبیر شدند. یعنی اگر حضرت زهرا (س) نبود اهل بیت و امامان هم نبودند که معارف شیعی در طول تاریخ گسترش یابد. حلقه وصل بین پیامبر و امامان، حضرت زهرا (س) بود و اگر ایشان نبود، اسلام گسترش پیدا نمیکرد از این جهت رهبر انقلاب میگویند: «حتی میتوان گفت بشریت مرهون فاطمه (ع) است.»
این پژوهشگر اظهار داشت: کمتر در تاریخ و سخنرانیهای سخنوران به مقطع حضور حضرت زهرا (س) در مکه اشاره شده است. در این زمان حضرت در سنین پایینتری بودند و در خصوص همان دوره رهبرانقلاب میفرمایند، حضرت زهرا (س) در زمانی که پیامبر در اوج مبارزه با کفر و شرک و تحریم بودند پیامبر را در همان زمان کودکی و در سن پایین مورد تسلی قرار داده و ایشان را دلداری میدادند.
فیروزیان بیان کرد: معمولاً آنچه که ما از حضرت زهرا (س) بیان میکنیم مربوط به اتفاقات بعد از وفات پیامبر و بعد از ماجراهای غصب خلافت و وجوه خانواده داری و فرزند پروری است ولی این وجه حضرت زهرا (س) کمتر به آن پرداخته میشود. اینکه پیامبر یکی از دلگرمیهایش وجود حضرت زهرا (س) بود. در نبود حضرت خدیجه و حضرت ابوطالب پیامبر واقعاً تنها بودند و در آن ایام حضرت زهرا (س) پدر را تنها نگذاشت.
وی در پایان گفت: رهبر انقلاب در این کتاب به یک نکته مهم در خصوص وحدت اسلامی اشاره میکنند و میگویند نباید به بهانه اعلام برائت از دشمنان حضرت فاطمه کاری کرد که بین شیعه و سنی تفرقه ایجاد شود و این کاری است که دشمن میخواهد. بعضی به اسم دین و مذهب اقداماتی میکنند ولی ذرهای فهم راهبردی ندارند و متوجه نیستند که در پازل دشمن بازی میکنند و این جز مواردی است که در کتاب حقیقت عظیم به آن پرداخته شده است.