خبرگزاری مهر - گروه هنر- عطیه موذن؛ جدی ترین پروژه این روزهای صداوسیما راه اندازی ۲۰۰ کانال انتخاباتی است که از چند ماه پیش طرح و ایده‌های آن در فضای رسمی و مجازی توسط پیمان جبلی رییس سازمان صداوسیما مطرح شد و این روزها به صورت اجرایی برنامه‌های مختلف آن پیش می‌رود. پروژه‌ای که منتقدان و موافقانی دارد و برخی هم هنوز ابهامات زیادی نسبت به چگونگی و فضای اجرایی پروژه دارند، با این حال خود صداوسیما با هدف عدالت رسانه‌ای آن را پیش می‌برد.
علیرضا شریفی معاون توسعه و فناوری رسانه صداوسیماست که در راس طراحی‌های فنی و ساختاری این طرح قرار دارد و خودش هم در جریان مهمترین چالش‌های اجرایی این طرح است. شخصی که به گفته خودش ۲۸ سال است که در معاونت فنی مشغول به کار است و معتقد است اگرچه با توکل به خدا این طرح را جلو می‌برند اما نسبت به موارد فنی و مهندسی آن اشراف کامل دارند و همه چیز پیش بینی شده است.
گفت‌وگوی ما با او در دفتر کارش در سازمان صداوسیما شکل گرفت که به بخشی از سوالات درباره طرح راه اندازی ۲۰۰ کانال پاسخ داد، بخش اول این مصاحبه پیش از این منتشر شد که در آن درباره پخش آزمایشی برخی از این کانال‌ها نیز خبر داده شد.
شریفی در قسمت دوم این مصاحبه درباره موارد نظارتی نسبت به محتوای تولیدی نامزدها و پخش آنها، دریافت هزینه از نامزدها بابت حضورشان در این کانال‌ها و همچنین اختلالی که طی یکی دو سال اخیر در تلویزیون به وجود آمد، سخن گفت.
در بخش دوم و پایانی این گفت‌وگو می‌خوانید:
*با توجه به اینکه این محتوا تولیدی است و بعد به پخش می‌رسد نظارت‌ها راحت تر به نظر می‌رسد، درست است؟
فکر می‌کنم نظارت روی کانال‌ها باید پسینی باشد چون شاید وقت نشود که همه نامزدها از قبل محتوایشان دیده شود. فرض بر این است که خود نامزدها از محتوای ارایه شده مراقبت دارند. البته نظارتی هم به صورت اولیه وجود دارد.
*یک نکته شنیده می‌شود که قرار است از نامزدها هزینه هم دریافت شود درست است؟
به دلیل هزینه‌های زیرساختی که وجود دارد و پیش از این هم گفته شده است سازمان ۲۵۰ میلیارد تومان هزینه می‌کند. مبلغی هم برای شرکت در این پروژه و استفاده از این زیرساخت‌ها از نامزدها دریافت می‌شود.
*این هزینه ۲۵۰ میلیارد تومان از دولت یا نهادی خارج از صداوسیما هم پشتیبانی شده است؟
خیر. خود رییس صداوسیما از منابع و بودجه‌های داخلی که دارد هزینه کرده است اما امیدواریم دولت این پروژه را ببیند و به سازمان صداوسیما کمک کند چون صداوسیما بضاعت آن‌چنانی ندارد.
*و نماینده‌ها هزینه لازم را پرداخت می‌کنند؟
بله پرداخت می‌کنند. گاهی ما می‌شنویم یک نفر در حد چند میلیارد منزلش را هم می‌فروشد تا تبلیغ کند. هزینه‌ای که سازمان دریافت می‌کند بسیار کمتر از چنین رقم‌هایی است. شرط منصفانه هم می‌گذارد، می‌گوید اگر نماینده مجلس شدید آن وجهی که پرداخت کردید رایگان است و برمی گردد. با این حال صداوسیما این شرط اولیه برای دریافت هزینه را می‌گذارد تا فرد مشارکت مردمی بیاورد.
یک نکته دیگر هم این است که ۱۰۰ نفر به طور مثال در حوزه‌ای نامزد هستند که از میان آنها شاید یک نفر قرار است بر صندلی مجلس تکیه بزند، این پرداخت هزینه شاید باعث می‌شود که خود نامزدها جدی تر فکر کنند و اینکه اگر اقبالی ندارند یا برنامه ریزی جدی نداشته اند به این زمینه ورود نکنند. ما کسانی را می‌آوریم که هم خودباور هستند و هم مردم آنها را قبول دارند و آنها که تفریحی وارد کار شده اند خودشان کنار بروند.
*این عدد دقیقاً چقدر است؟
آن قدری نیست اما هزینه‌ای گرفته می‌شود تا فرد بتواند با پرداخت آن به هزینه‌های فنی سازمان کمک کند و دلیل مهم‌ترش هم این است که سازمان با دریافت این هزینه بتواند تعداد زیاد نامزدها را مدیریت کند. نرم افزاری آماده می‌شود که هوشمند است و بعد از اینکه نامزدها از طرف ستاد انتخابات تعیین صلاحیت شدند کد خود را در این نرم افزار وارد کرده و بعد این نرم افزار فضایی می‌دهد که نامزدها می‌توانند ویدیوهای خود را در آن بارگذاری کنند. ناظرانی ویدیوها را یک بازنگری اولیه می‌کنند که قوانین اولیه را رعایت کرده باشند. همه قالب‌ها هم باید مثل هم باشند و اینگونه نباشد که محتوایی با بک گراند لاکچری و رنگ و لعاب بالا و دکوراسیون ویژه تولید شود و دیگر ویدیوها محتوایی ساده داشته باشد.
*این مدل از برنامه سازی می‌تواند متنوع باشد؟
تنوع در سوالات است و قضاوتی که مردم می‌توانند بعد از جواب هر نامزد نسبت به سوال‌های مشخص داشته باشند، است. مخاطب هم کنداکتور و نمایندگان مورد نظرش را بیشتر چک می‌کند که مورد سوالش است.
*در مورد تهران که تعداد نامزدها بیشتر است این اتفاق چطور رخ می‌دهد؟
در تهران با چالش سختی مواجه هستیم چون چند هزار نامزد داریم و حدود ۱۰ حوزه و زمان اختصاص داده شده به هر نامزد چند دقیقه می‌شود که عملاً نمی‌تواند توضیحی دهد. برای تهران بهتر است که نقش تلوبیون پررنگ باشد. ما ۷ روز داریم که حدود ۶۰ هزار دقیقه شبانه روزی فرصت تبلیغاتی داریم و تلاش می‌شود که در این زمان به همه نامزدهای متقاضی زمان برسد ولی در نهایت در خود تهران هنوز چالش است. به هر حال هرچه تعداد زیادتر شود زمان اختصاصی داده شده به یک نامزد کمتر خواهد شد و بالعکس.
*الان جمع بندی نهایی این است که تهران برای هر حوزه کانال مخصوص به خود را داشته باشد یا خیر؟
پیش بینی رییس محترم ستاد انتخابات سازمان این است که دقیقه‌های اختصاص یافته به هر نامزد کمتر باشد ولی در نهایت اجرایی شود.
با این حال این طرح در کل کشور اجرایی است و صرفاً حدود ۲۰ درصد از کشور را ممکن است پوشش ندهد. یک نکته هم فشرده بودن بیش از حد است که به پهنای باند مربوط می‌شود و در برخی نقاط ۱۶ حوزه داریم که اگر فشرده سازی کانال‌ها از یک حدی بیشتر شود شاید تصویر فریز یا شطرنجی شود. با این حال رییس صداوسیما مساعدتی داشت و قرار است اگر در آن ایام دچار چنین معضلاتی شدیم یک یا دو کانال را صرفاً در همان ایام حذف کنیم تا فضا بازتر شود.
*و غیر از حذف کانال اصلی راهکار دیگری ندارد؟
بالاخره فضا همان است. فرض کنید اتوبوسی داریم که ۳۰ نفر ظرفیت دارد و حالا می‌خواهیم افراد بیشتری وارد آن شوند در نتیجه یک یا عقب ماشین ممکن است نفرات بیشتر جای بگیرند یا صندلی بیشتری اضافه کنیم اما اصل ظرفیت اتوبوس تغییری نمی‌کند. بنابراین حالا در چنین شرایطی اگر فشردگی بیش از حد کانال‌ها مورد آزار بود مجبور هستیم برخی از شبکه‌های اصلی تلویزیون را برای همان هفت روز حذف کنیم که البته این برای جایی است که چندین حوزه دارد و از یک فرستنده مجبور هستیم به چند جا سیگنال رسانی کنیم. هنوز ما تست کیفی نکرده ایم اما اگر امکان پذیر نشد مثلاً شبکه تماشا در آن یک نقطه که مشکل داریم چند روز قطع می‌شود. این این اتفاق هم نه در همه ایران بلکه در همان یک نقطه عملی می‌شود.
*با توجه به جایگاهی که در بخش فنی سازمان دارید درباره اچ دی شدن شبکه‌ها بگویید که چرا ادامه پیدا نکرد؟
فقط چهار شبکه باقی ماند که اچ دی نشد، شبکه آموزش، سلامت، تهران و چهار و این سیاست رییس صداوسیما بود. معاون نقشی ندارد، رییس سازمان است که دستور می‌دهد کاری انجام شود یا نشود. رویکرد آقای جبلی هم دیگر اچ دی سازی نبود. آقای جبلی حتی درباره برخی شبکه‌ها هم گفت چرا ۲ سرویس ارایه می‌دهید چرا هم اس دی و هم اچ دی پخش می‌شود.
*مثل شبکه سه که هر ۲ قالب پخش را دارد.
بله و می‌گفت این استهلاک دارد و درست هم است. درخواست آقای جبلی این بود که فقط یک سرویس باشد و من گفتم مردم گیرنده اش را ندارند و هنوز اس دی را می‌گیرند. آقای جبلی هم اعلام کرد که این با اصلی نظام و عدالت طلبی مغایر است و مردم را به ۲ دسته تبدیل کرده اید. آنهایی که کم درآمد هستند و آنهایی که درآمد بالاتری دارند. البته ما طرحی در آینده داریم که طی آن قرار است مردم بتوانند ۱۰ کانال اچ دی را با گیرنده‌های معمولی دریافت کنند و نیازی به تلویزیون‌های پیشرفته ندارند.
*چند درصد مردم الان می‌توانند به صورت اچ دی شبکه‌ها را دریافت کنند؟
درصد دقیقی نداریم. از مرکز تحقیقات صداوسیما هم خواستیم که به ما آماری در این زمینه ارایه دهند. آقای جبلی به دلیل سیاستی که دارد در حوزه هویت محوری و عدالت محوری اصل حرفش این بود که مردم نباید ۲ سرویس مختلف برای تماشای تلویزیون داشته باشند که در یکی با کیفیت تر و در دیگری با کیفیت پایین‌تر آنتن را ببینند.
*این طرح چه زمانی عملیاتی می‌شود؟
تا پایان سال جلو می‌رود که آن هم انقلابی در زیرساخت است.
*به عنوان جمع بندی می‌توانید توضیحی درباره هک‌ها و اختلالاتی که طی یکی دو سال گذشته رخ داد، بدهید. چون شما مهمترین فرد بخش فنی سازمان هستید و بهتر می‌توانید بعد از این فاصله بگویید که چه شد؟
من ابتدا یک مثال بزنم. شما یک شهروند هستید با اطمینان از امنیت اجتماعی جامعه منزلی می خرید که بالکن دارد و شاید حفاظ هم ندارد. چند سال هم است که در یک محل ساکن هستید، اما بعد از مدتی اتفاقات بد اقتصادی رخ می‌دهد و سرقت‌ها زیاد می‌شود. شما درمحل این تعرض‌ها هستید. این هنر دزد است یا مشکل شماست که دزدی اتفاق بیفتد؟
*الان برخی خانه‌ها البته آنقدر سیستم ضد سرقت هوشمند دارند که دچار چنین مشکلاتی نمی‌شوند.
همین‌طور است. ما هم در شرایط جهانی در موقعیتی بودیم که کسی نمی‌توانست سر به سر ما بگذارد و امنیتی نسبی داشتیم اما یک شرایط خاص نشان داد که دشمن اگر بخواهد می‌تواند به ما حمله کند و باید این نقطه‌ها را مسدود کنیم.
*پس با این باگ خود داخل است و نفوذی در کار نبوده است؟
بله. به نظرم بحث نفوذ در حد شخص خیلی کم است البته اینها را باید دیگر نهادها بگویند اما این نظر من است. نظام آنقدر اقتدار دارد که به این شکل کسی نتواند وارد شود. شهید فخری زاده چگونه شهید شد؟ با یک ماشین (بدون انسان) که با ماهواره سیگنال می‌گرفت. الان دشمن ترس خود را پشت تکنولوژی پنهان می‌کند.
اینترنت یک شبکه جهانی است و هرکسی که در فضای نت است عضوی از یک شبکه جهانی می‌شود. شما اگر ایمیلت باز باشد یا لپ تاپ خود را به کشورهای دیگر ببرید به راحتی رصد می‌شوید.
*شما خودتان این مراقبت‌ها را دارید؟
من اینجا ۲ سیستم کامپیوتری دارم، یکی از کامیپوترهای من به نت وصل است و دیگری که وصل نیست کارهای طبقه بندی شده خود را از طریق آن انجام می‌دهم. حتی در برخی مسافرت‌ها ممکن است گوشی خود را نبرم و یا لپ تاپ را به نوعی ببرم که شناسایی نشوم. این آگاهی‌ها اگر بالا برود ناامنی هم کمتر می‌شود. ضعف ماست که آنها را بزرگ می‌کنیم. سازمان ما ۲ بار هک شد که خاطره اش هم متاسفانه تلخ است اما بعد از آن خیلی مسلط ورود کردیم.
*بار اول چرا به بار دوم رسید؟
نوعی خودباوری در بخشی از سازمان وجود داشت که فکر می‌کردند چون بار اول دچار این حمله نشدند، ایمن هستند و نمی‌دانستند این یک دام است که پهن شده است. اما در نهایت همه با یکدیگر هم‌فکری کردیم و جلوی چنین اتفاقاتی ایستادیم و در نهایت راه نفوذ چنین اختلالاتی را بستیم. خدا را شکر با کمک وزارت اطلاعات، بخش صیانت سازمان و دیگر نهادها مسیر را محکم کردیم. با این حال زمین خوردن اشکالی ندارد اینکه دایم زمین بخورید اشکال دارد. درست است که در این اتفاق ما شرمنده رهبری شدیم اما حداقل باعث شد از این طرف مسیرهایی بسته شود که بسیار هم سخت بود و بتوانیم تمهیدات ویژه ای برایش ببینیم. الان هم خدا را شکر نگاه آقای جبلی محکم است و از کارهای ویترینی خوشش نمی‌آید.