خبرگزاری مهر، گروه استانها - علیرضا نوری کجوریان: مدت‌هاست که مرثیه سرایی و زنگ خطر بحران زباله در استان زیبای مازندران به صدا در آمده و نفوذ شیرابه و پساب‌ها از نیروگاه فعال اما نیمه کاره و با تجهیزات دست چندم نوشهر، ناقوس سرطان را در کرانه زیبای دریای خزر به صدا درآورده است.
بارها کارشناسان، صاحبنظران و یا مردم عادی نسبت به پیامدهای راه اندازی زباله سوز ناقص و نیمه کاره هشدار داده بودند و به رغم همه این هشدار، دولت قبل این نیروگاه را شتابزده و چندباره افتتاح کرد.
دوستداران محیط زیست و سلامت دلسوزانه و قاطعانه از رؤسای سازمان حفاظت محیط زیست کشور و مازندران درخواست دارند به حرمت و قداست مردم زحمتکش آن خطه و ناتوانی مدیریت قاطع پسماندها و شیرابه‌ها که یکی از فاجعه‌های آن زباله سوز نوشهر است، استعفا کرده و کار را به مدیران و دلسوزان برای رفع این معضل واگذار کنند.
موضوع احداث و راه اندازی زباله سوز نوشهر در میان اعتراضات و ابهامات و مخالفت‌های زیاد دوستداران و متخصصان محیط زیست انجام شد. بماند که زباله سوزی است که هیچکدام از استاندارهای محیط زیستی را نداشته و دستگاه دست چندم محصول چینی روی آن نصب شده و قرار بود که روزانه تا سقف ۲۵۰ تن زباله‌های نوشهر، چالوس و کلاردشت را امحا کند.
از اینها بگذریم، از فاجعه دودکش‌های غیر استاندارد و تخلیه شیرابه‌های زباله‌ها به رودخانه و دریای خزر نمی‌توان به سادگی گذشت. چرا که این امر جز نابودی کامل محیط زیست دریایی و آبزی، ارمغانی جز سرطان و عفونت‌های بی شائبه دستگاه گوارشی، تنفسی، و آلودگی هوا برای مردمان این خطه ندارد. شاید به این دلیل است که شوربختانه تصمیم به افتتاح بزرگ‌ترین «مرکز درمان سرطان» در بابلسر گرفته شده است!
مدیریت پسماند و زباله یکی از مهمترین چالش‌های زیست محیطی در مازندران است
با این همه مشکلات، ابهامات، تناقضات و ضعف دستگاه زباله سوز نوشهر، همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. این موضوع مدیریت پسماند و زباله، بدون شک در استان مازندران یکی از مهمترین چالش‌های زیست‌محیطی استان در سال‌های اخیر بوده است که بسیار مورد انتقاد فعالان حوزه محیط‌زیست منطقه قرار دارد.
پرفسور شبنم دلفان آذری محقق بین المللی محیط زیست و استاد دانشگاه در این زمینه می‌گوید: به راستی باید برای این همه بی تدبیری، بی مدیریتی، بی اعتنایی، بی توجهی و بی مهری به محیط زیست، دریا و جنگل و عدم توجه به سلامتی مردمان این خطه، خون گریست و سوال اینجاست که چرا همچنان زباله سوز نوشهر با وجود این همه معضلات و نقص با تمام شتاب به کار خود ادامه می‌دهد؟
وی در گفت وگو با خبرنگار مهر با طرح این پرسش که به راستی کدام رانت و منافع مالی برای مدیران بی تدبیر و فساد شوراهای شهرها اجازه مدیریت را سلب می‌کند؟ افزود: ضعف مدیریتی سیستماتیک، قاطع نبودن در اجرای قوانین زیست محیطی و قمار کردن با جان مردم و محیط زیست و جنگل و دریا از مشکلات است.
ضعف مدیریتی سیستماتیک، قاطع نبودن در اجرای قوانین زیست محیطی و قمار کردن با جان مردم و محیط زیست و جنگل و دریا از مشکلات است
وی با بیان اینکه دپوی غیربهداشتی پسماندهای شهری، عفونی و پزشکی و شیرابه ناشی از آنها و ورود فلزات سنگین نظیر «روی» و «جیوه» یکی از اساسی‌ترین معضلات زیست‌محیطی استان مازندران و بالاخص زباله سوز در شهر نوشهر است، افزود: فاجعه بارتر این است که همچنان شیرابه‌های حاصله به رودخانه و دریا می‌رود.
سفیر سبز زیست محیطی خاورمیانه با اظهار اینکه بررسی‌های میدانی و علمی نشان می‌دهد که شیرابه ناشی از این پسماندها قادر به حل تایر کامیون به طور کامل است، افزود: این به این معناست که شیرابه حاصل از زباله‌ها بسیار سمی و خطرناک با قدرت انحلال بسیار بالایی است.
دلفان آذری ادامه داد: فاضلاب‌های شهرک‌های صنعتی اطراف هم یکی از منابع بزرگ و مهم آلودگی رودخانه‌ها و دریای خزر است، به طور کلی تمام استان مازندران در فاجعه مدیریت پسماندهای شهری، عفونی، پزشکی و صنعتی و کشاورزی غرق شده است، به عنوان مثال فاضلاب شهرک صنعتی‌های نوشهر در غرب مازندران، امام زاده عبدالله یا بابلکنار یکی از نمونه‌هایی است که فاضلاب آن پس از تصفیه در تصفیه‌خانه، وارد دریای خزر می‌شود، هر چند این فاضلاب باید در مکانی تخلیه شود اما نکته اینجا است زمانی باید این اتفاق صورت بگیرد که کار تصفیه به درستی انجام شده باشد.
این محقق بین المللی یادآور شد: تخلیه و روان کردن این شیرابه‌ها در فاصله نزدیک به دریای خزر در مازندران یکی دیگر از مصداق‌های این آلودگی بحرانی است، چرا که شیرابه زباله‌هایی که در چند صد متری دریا قرار دارند و وارد دریا می‌شوند پس از بارش باران، مستقیماً توسط آب‌های زیرزمینی به سرعت وارد دریای خزر می‌شود.
وی افزود: امروزه در کشورهای پیشرفته دنیا از زباله سوزها با استاندارهای بالا زیست محیطی استفاده می‌شود هرچند که بحث تفکیک از مبدا، بازیافت به صورت اساسی و اصولی پایه گذاری شده و در مورد زباله‌های عادی و شهری بعد از رعایت موارد بالا، بین ۱۰-۲۰ درصد در حداکثر موارد به لندفیل یا زباله سوز فرستاده می‌شود.
در استان مازندران و نوشهر نه تنها زباله‌ها مدیریت اصولی و بهداشتی نشده، بلکه شیرابه حاصل از آن را مستقیم وارد رودخانه می‌کنند
دلفان آذری تصریح کرد: از نظر علمی هم حمل‌ونقل پسماندها از واحدهای تولیدی و منازل با رعایت اصول بهداشتی صورت می‌گیرد و نکته مهم دیگر برای هدایت جمع آوری و مدیریت شیرابه‌ها اصول بهداشتی و استاندارهای سختگیرانه ای اعمال می‌شود. متأسفانه در استان مازندران و نوشهر نه تنها زباله‌ها مدیریت اصولی و بهداشتی نشده، بلکه شیرابه حاصل از آن را مستقیم وارد رودخانه می‌کنند که سبب انتقال فلزات سنگین و خطرناک به اکوسیستم آبی و دریایی می‌شود.
سفیر سبز محیط زیست در خاورمیانه عنوان کرد: این امر باعث آلودگی شدید منابع آبی و دریایی گشته و علاوه بر آلایندگی مضاعف آب‌های زیر زمینی و خاک و کشتار پرندگان و حیوانات آبزی شد بلکه استفاده از ماهیان دریایی و رودخانه‌ای هم آغشته به فلزات سنگین نظیر «جیوه» و «روی» و «سرب» است که علاوه بر ایجاد سرطان‌های متفاوت، موجب سکته ناگهانی قلب و زوال عقل نظیر آلزایمر هم می‌شود.
عضو کمیته بحران زیست محیطی سازمان ملل متحد گفت: از آنجایی که ماهیان دریایی و محصولات این خطه به سایر استانها صادر می‌شود می‌توان گفت که ما باعث صادرات سرطان به سایر استانها هم می‌شویم.
وی افزود: از طرفی وجود بالقوه و سوزاندن زباله‌ها به صورت غیر استاندارد باعث آلودگی هوا منطقه شده که اثرات مخربی بر از بین بردن گونه‌های زیبای جنگل‌های هیرکانی و آلودگی خاک منطقه داشته و انتشار گازهای سمی ناکس، ساکس و ذرات معلق سمی و پلاستیکی در هوا علاوه بر تشدید و ایجاد بیماری‌های ریوی، آسم، پوستی، سقط جنین، تولد نوزادان ناقص و زودهنگام، و سرطان ارمغانی دیگر برای مردم خطه نوشهر تا شعاع ۵۰ کیلومتری چیزی دیگری ندارد.
این محقق بین المللی محیط زیست تاکید کرد: بنابراین یا فوراً باید از ایجاد راه حل های جانبی برای کاهش گازهای سمی متصاعد از دودکش‌های زباله سوز نوشهر استفاده و به فوریت اضطرار شیرابه‌ها را مدیریت کرده و از روان شدن آن به رودخانه و دریا جلوگیری به عمل آید و یا اینکه تعطیلی سایت زباله سوز نوشهر را تا مطمئن نشدن این موارد برای جلوگیری از فاجعه بیشتر و قطعی‌تر اجرایی کرد.
وی گفت: از طرفی باید متذکر شد که بحث ناکارآمدی مدیریت زباله سوز نوشهر در دوره نماینده فعلی مجلس پررنگ بوده و متأسفانه نه تنها عملکرد درست و دلسوزانه ای از نماینده مجلس برای حل این معضل دیده نشده بلکه عملکرد مسؤولان امور عمرانی استانداری در گذشته و حال از زمان افتتاح زباله سوز نوشهر هم بسیار ضعیف، غیر حرفه‌ای و اصولی و با بی مسؤولیتی سپری شده است.
نباید فراموش کنیم که آرام‌ترین و زیباترین لحظات جهان در نجوای دائمی در تن جنگل‌های زیبای هیرکانی در استان مازندران آرامیده است. بیایید از تخریب بیشتر این خطه ممانعت کنید و هماوردی با طبیعت روح نواز مازندران را شیره جان خود کنید و برای آیندگان این سرزمین چیزی باقی بگذارید قبل از آنکه بسیار دیر شود.