خبرگزاری مهر، گروه‌استان‌ها: امنیت غذایی و امنیت اجتماعی در گرو حفظ و حراست از آب بویژه آب‌های زیرزمینی است و رعایت نکردن الگوی مصرف و عدم صرفه‌جویی از سوی ذینفعان و آحاد جامعه، تبعات غیرقابل جبرانی را برای این منابع و نسل آینده، به دنبال خواهد داشت.
در مدیریت منابع آب موارد متعدد بسیاری باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد که صیانت از آب استان بویژه آب‌های زیرزمینی و مدیریت توأمان آب و برق با استفاده از نصب کنتورهای برق، برای کنترل برداشت از چاه‌های کشاورزی، از جمله این موارد است.
یکی از دلایل به تأخیر افتادن اجرایی شدنِ کامل برنامه صیانت از منابع آب در سال‌های گذشته، فقدان تطابق کامل بین بخش آب و برق است که با پیگیری و تأکیدات ویژه مقام عالی وزارت، خوشبختانه در حال حاضر بخش برق کشور در یک هماهنگی و آمادگی کامل، صنعت آب را در مدیریت و حفاظت از منابع آبی، همراهی می‌کند.
یکی از الزامات اجرای طرح تعادل‌بخشی سفره‌های آب زیرزمینی، نصب کنتورهای هوشمند به صورت جهشی است؛ چرا که گاهی ممکن است به دلیل محدودیت منابع مالی، ناآگاهی کشاورزان و ذینفعان از مزایای نصب کنتور هوشمند و وضعیت و شرایط جغرافیایی استان، روند نصب این کنتورها با سهولت انجام نشده باشد که این شرکت طی برگزاری برنامه‌های فرهنگی و کارگاه‌های آموزشی مختلف، وضعیت را برای مخاطبان تشریح می‌کند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان در این زمینه اظهار کرد: طرح مدیریت توأمان آب و برق بر پایه حفاظت از منابع آب زیرزمینی، برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود، اجرای این طرح و اعمال سیاست‌ها به نفع مردم مناطق مختلف و بهره‌برداران کشاورزی و همچنین حفظ محیط‌زیست است و در نهایت به توسعه پایدار منابع آب و به ویژه آب‌های زیرزمینی منجر خواهد شد.
افت شدید سطح آب زیرزمینی در کردستان
آرش آریانژاد با اشاره به افت شدید سطح آب و کسری مخازن آب زیرزمینی استان، گفت: طرح‌های پایش و کنترل برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی برای جلوگیری از اضافه برداشت از چاه‌های دارای پروانه در کردستان، خصوصاً در مناطق ممنوعه با جدیت و اولویت دنبال می‌شود.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان، افزود: از آنجا که همه چاه‌های مجاز کشاورزی به کنتور و ابزار دقیق اندازه‌گیری برداشت آب مجهز نیستند، بنابراین لازم است تا تکمیل طرح‌های تجهیز این چاه‌ها به ابزار دقیق اندازه‌گیری، بتوانیم مدیریت برداشت آب زیرزمینی را اعمال کنیم، در این راستا با تدبیری که در وزارت نیرو اندیشیده شده، مدیریت مصرف و برداشت آب را از طریق مدیریت مصرف برق و انرژی، چاه‌های کشاورزی انجام می‌دهیم.
آرش آریانژاد ادامه داد: در این زمینه دستورالعمل مدیریت توأمان آب و برق ابلاغ شده و در همین راستا جلسات متعددی بصورت مستمر برگزار شده و اطلاع رسانی‌های لازم از طریق رسانه‌های استانی، شبکه‌های مجازی و فضاسازی سطح شهر، صورت گرفته است.
آریانژاد خاطرنشان کرد: مدیریت توأمان آب و برق برای پایش و کنترل برداشت آب از چاه‌های کشاورزی موضوعی مهم و حیاتی برای حفظ آبخوان‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی به شمار می‌آید و با مشارکت و همکاری شرکت‌های آب و برق طرح‌های مدیریت توأمان اکنون در سطح استان در حال اعمال است.
وی افزود: در زمینه بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی تا کنون ابزاری برای پایش و مدیریت و اندازه‌گیری دقیق برداشت از منابع آب زیرزمینی در اختیار نبوده که با آغاز فعالیت دولت سیزدهم در دو سال گذشته راه حل‌هایی برای حل این معضل پیشنهاد شد که از آن جمله پایش و مدیریت مصارف آب کشاورزی از ظریق پایش و کنترل برق و انرژی مصرفی در چاه‌های کشاورزی است.
استفاده از ظرفیت کنتورهای فراهوشمندی در مصرف آب کشاورزی
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان اضافه کرد: در این روش ظرفیت کنتورهای فراهوشمندی در مصرف آب کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مصارف آب را از طریق مصرف برق و انرژی رصد می‌کنیم، هر چاهی برق و انرژی بیشتری مصرف کند فرض بر این است که آب کشاورزی بیشتری برداشت می‌کند که در این صورت مشترکان متخلف شناسایی و اعمال قانون می‌شوند.
این مقام مسئول همچنین با اشاره به اینکه بر اساس آمارها و مطالعات انجام شده حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از مشترکان آب کشاورزی اکنون برداشت‌های بی‌رویه و خارج از پروانه دارند، گفت: این افراد قطعاً سهم بقیه کشاورزان و بهره‌برداران را مصرف می‌کنند و حق بقیه کشاورزان را ضایع می‌نمایند، که این مصداق کامل حق‌الناس است، شناسایی این افراد متخلف از طریق یک فرایند کاملاً علمی و فنی رخ می‌دهد و با حضور همکاران شرکت‌های آب منطقه‌ای تو توزیع برق استان بر سر چاه‌ها، دستورالعمل‌ها اجرا و اعمال قانون می‌شود.
به گفته وی، برخورد با این تخلفات موجب می‌شود آب‌های زیرزمینی حفاظت و حراست شوند و به محیط زیست هم صدمه‌ای وارد نگردد و از زیاده‌خواهی و برداشت‌های بی‌رویه سود جویان نیز جلوگیری شود.
مدیریت توأمان منجر به تأمین آب موردنیاز کشاورز در شرایط بحرانی می‌شود
وی گفت: مدیریت توأمان باعث می‌شود که در بلندمدت بتوانیم آب کشاورزی مورد نیاز کشاورزان حتی در شرایط بحرانی را تأمین نمائیم.
آریانژاد همچنین خاطرنشان کرد: ما در سطح استان کردستان چاه‌های آب کشاورزی مجاز داریم که پایبند به پروانه بهره‌برداری برداشت آب نیستند و بسیار فراتر از پروانه آب برداشت می‌کنند، هدف‌گذاری مدیریت توأمان آب و برق برای کنترل برداشت‌های بی‌رویه و بی‌ضابطه چاه‌های آب مجاز هستند که بیش از پروانه برداشت آب دارند.
وی تأکید کرد: در روش مدیریت توأمان آب و برق کاملاً از ابزارهای هوشمند استفاده می‌شود، نه تنها چاه بلکه رفتار چاه کشاورزی هم کنترل می‌شود، بزودی دراین فرایند از هوش مصنوعی برای کنترل برداشت‌های آب کشاورزی بهره‌گیری می‌شود، با وارد شدن هوش مصنوعی به موضوع مشخص می شود که آیا یک چاه با یک انشعاب برق آب برداشت می‌کند یا تعداد چاه‌های بیشتری پشت این انشعابات فعال هستند، با استفاده از این ابزارها فعالیت ماینرها و مصارف صنعتی هم در مزارع کشاورزی شناسایی می‌شوند.