۲۰ بهمن ماه در تقویم رسمی کشور به نام روز چهارمحال و بختیاری ثبت شده است که سالروز بیعت مردم استان چهارمحال و بختیاری با امام خمینی (ره) در سال ۱۳۵۷ میباشد.
مبنای این کار به واقعهای مهم در سال ۵۷ بازمیگردد، واقعهای که در جریان آن جمعی از مردم چهارمحال و بختیاری درپی تهدیدهای شاپور بختیار برای حضور بختیاریها و حمایت از او، با هشت دستگاه اتوبوس و به نقلی با ۱۱ دستگاه به سمت تهران حرکت میکنند.
استان چهارمحال و بختیاری یکی از استانهای مرکزی کشور به مرکزیت، شهرکرد است. این استان با گسترهای برابر با ۱۶٬۴۲۱ کیلومتر مربّع، بیست و دومین استان کشور از نظر پهناوری میباشد. استان چهارمحال و بختیاری از جمله بخشهای کوهستانی فلات مرکزی ایران محسوب میشود.
مردم استان به ترتیب جمعیت به لری بختیاری و فارسی و ترکی قشقایی سخن میگویند. در اکثریت شهرستانهای این استان گویش بختیاری رایج است که این شهرستانها عبارتند از: اردل ، کوهرنگ، فارسان، لردگان و کیار ، فلارد ، شهرکرد، بروجن، خانمیرزا و چند روستا از روستاهای شهرستان بن. بهطور خاص مردم شهرهای شهرکرد، هفشجان ، بروجن و فرخشهر و به زبان فارسی صحبت میکنند، که لهجههای دهکردی، هوشگانی ، اورجنی و قهفرخی مخصوص شهروندان این استان میباشد که از ریشه فارسی پهلوی است و در آن لغات ترکی و عربی زیادی وجود ندارد.
منطقه چهارمحال دارای پیشینهای کهن است. بر اساس سفالینهها و ابزارهای سنگی ابتدایی کشف شده بروی تپههای باستانی و آثار کهن تاریخی شهر هفشجان ، قدمت این استان به هزاره هفتم قبل از میلاد بر میگردد و بیانگر پیشینه ۹۰۰۰ ساله چهارمحال و بختیاری است.
شَهرِکُرد (شَهرکُرد) یکی از شهرهای غربی و کوهستانی ایران، مرکز استان چهارمحال و بختیاری و شهرستان شهرکرد است. بر اساس آمار سال ۱۳۹۵ خورشیدی، جمعیت شهرکرد برابر با ۱۹۰٬۴۴۱ نفر است نام پیشین آن، «دِهْکُرد » بودهاست که پس از تبدیل به شهر در شهریور ۱۳۱۴ خورشیدی به شهرکرد تغییر نام داد. شهرکرد در دامنه زاگرس و در ارتفاع ۲۰۶۰ متری از سطح دریا قرار گرفتهاست. و یکی از مرتفعترین مراکز استانها در ایران است و از همین رو به بام ایران نیز شهرت یافتهاست. آب و هوای شهرکرد در تابستانها معتدل و زمستانها بسیار سرد است. شهرکرد به شهر ملی نمد شهرت دارد.
تالاب چغاخور از جاهای دیدنی بروجن در استان چهارمحال و بختیاری به حساب میآید که در ارتفاعات رشتهکوه زاگرس و بر بلندای فلات ایران قرار دارد و بهحدی زیبایی است که هر طبیعتگردی را به خود جذب میکند. چغاخور که بیشتر از ۲,۳۰۰ هکتار مساحت دارد، در قدیم محل استراحت ایل بختیاری بوده است که معمولا در فصل زمستان به دلیل برودت هوا دچار یخ زدگی می شود.
شکوفه های بادام در شهرستان سامان در فصل بهار زیبایی خاصی به منطقه می بخشد.
شهرکرد بام ایران و رشته کوه جهانبین در فصل زمستان که پوشیده از ابر و برف می شود.
پل چوبی گپز در منطقه گرم دره که بر روی رودخانه زاینده رود توسط باغداران منطقه جهت تردد به دو سوی رودخانه احداث شده است.
تالاب چغاخور در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. این تالاب، یکی از زیباترین و بزرگترین تالابهای استان است. با مساحتی حدود ۲۳۰۰ هکتار، در دامنه ارتفاعات برآفتاب در شمال و کلار در جنوب واقع شده است.
نمد مالی یکی از محصولات اساسی صنایع دستی در استان چهارمحال و بختیاری است. این هنر از گذشته تاکنون بدون جایگزین استفادههای خاص خود را دارد. شهرکرد به عنوان شهر ملی نمد در کشور معرفی شده و نمد چهارمحال و بختیاری نشان یونسکو را به خود اختصاص داده است.
بارش شدید برف در کوهرنگ در زمستان 1401
روستای یاسه چای یکی از جاذبههای دیدنی در شهرستان سامان واقع در استان چهارمحال و بختیاری است. این روستا در حاشیه رودخانه زایندهرود قرار دارد و تاریخچهای حدود ۴۰۰ سال دارد.
شهرستان کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. مرکز این شهرستان، شهر چلگرد است. کوهرنگ به دلیل وجود زردکوه (دومین قله مرتفع زاگرس و قطب برفی کوهستانهای کشور)، سرچشمه زاینده رود، کارون و دز معروف است.
کوچ عشایر بختیاری همه ساله در مناطق بختیاری نشین استان و با گرم شدن هوا شروع میشود پس از پیمودن مسافتی که چندین هفته به طول میانجامد در مناطق سردسیر چهارمحال بختیاری ،اصفهان و لرستان به پایان میرسد. یکی از زیباترین جلوههای زندگی عشایر بختیاری هنگامه کوچ و پیمودن مسیر طولانی جهت رسیدن به مناطق ییلاقی است.
پرواز با پاراگلایدر بر فراز دشت شهرکرد
روستای یاسه چای (یاسه چاه) در نگاه نخست، فاقد هر گونه خیابان و معبر به چشم میآید، به همین دلیل هم «روستای بدون کوچه ایران» گفته میشود. این آبادی دارای کوچههای سرپوشیده و دالانهای قدیمی با بافت معماری خاص است که آن را به یک روستای هدف گردشگری تبدیل کرده و سالانه هزاران گردشگر به این روستا سفر می کنند.
تالاب چغاخور، با دارا بودن پوشش گیاهی منحصر به فرد و هوای لطیف، منظرههای بدیع و طبیعت زیبا، مکان مناسبی برای تفریح و گشت و گذار اهالی محلی و مسافرین شهرکرد میباشد. در این تالاب، هزاران پرنده ساکن هستند و در فصل بهار و زمستان، پرندگان مهاجر نیز به این منطقه میآیند و زیبایی خاصی به آن میبخشند. علاوه بر پرندهنگری، امکان ماهیگیری، پیکنیک، طبیعتگردی و سایر فعالیتها در این تالاب وجود دارد
مردم این روستا از طریق چهار دالان سرپوشیده که درب همه خانههای روستا به داخل آنها باز میشود، رفت و آمد میکنند. این دالانها تونلهای شکل خشت و گلی هستند که از ابتدا تا انتهای روستا احداث شدهاند و با گذشت حدود یک قرن، همچنان پا برجا و دیدنی هستند. مسیر اصلی این دالان به طول 400 متر، شمال و جنوب روستای یاسه چای را به هم متصل کرده و 5 دالان فرعی، راههای ارتباطی خانههای بافت فدیم را به هم وصل میکند.
تالاب چغاخور در ارتفاعات برآفتاب در شمال و کلار در جنوب قرار دارد. این منطقه در فصل بهار تا اواخر زمستان، پناهگاهی برای گونههای پرندگان در حال انقراض است. انعکاس چشمانداز دیدنی طبیعت پیرامون و رقص توام با آواز پرندگان بر سطح تالاب بسیار چشمنواز است.
رودخانه زایندهرود، بزرگترین و پرآبترین رودخانه فلات مرکزی ایران است. این رودخانه از کوههای زاگرس مرکزی، بهویژه زردکوه در استان چهارمحال و بختیاری، سرچشمه گرفته و در دشت مرکزی ایران به سمت شرق پیش میرود تا در نهایت به تالاب گاوخونی میریزد.
کوهرنگ از سردترین نقاط ایران است و به عنوان پر برفترین نقطه کشور شناخته میشود. ارتفاع برف در کوهرنگ در سالهای نرمال به چندین متر میرسد و به پایتخت برفی ایران شهرت دارد.
برداشت گل محمدی در استان چهارمحال و بختیاری هر ساله از اواخر اردیبهشتماه آغاز میشود و تا اواسط خردادماه ادامه دارد. در این منطقه، به طور متوسط در هر هکتار سه تن گل محمدی برداشت میشود. شهرستان شهرکرد بیشترین سطح زیر کشت گل محمدی را به خود اختصاص داده است.
کوهرنگ به علت وجود زردکوه (دومین قله مرتفع زاگرس و قطب برفی کوهستانهای کشور)، سرچشمه زاینده رود، کارون و دز شناخته شده است. ارتفاع بالا و آب و هوای بسیار سرد از مشخصات این منطقه است که باعث تجمع بارشهای جامد میشود. اطلاع از میزان منابع برف در این منطقه ضروری است تا مقدار معادل آب ذخیره شده، کنترل سیلهای فصلی و تامین آب مورد نیاز مناطق پایین دست رودخانه انجام شود.
استان چهارمحال و بختیاری، با توجه به شرایط جغرافیایی و واقع شدن در قلب رشته کوه زاگرس و شرایط توپوگرافی خاص، به گفته متخصصان بهشت رشته ورزشی پاراگلایدر (مسافت) میباشد. با توجه به شرایط جغرافیایی و سایتهای پروازی متعدد قابلیت و پتانسیل برگزاری دورههای آموزشی پرواز با پاراگلایدر در سطوح مختلف پروازی را دارد
پوشش محلی زنان بختیاری دارای جزئیات منحصر به فردی است. در مراسمها و عزاداریها، زنان بختیاری از لَچَک استفاده میکنند.
در حال حاضر حدود ۶۰۰ هکتار از مزارع چهارمحال و بختیاری زیر کشت گل محمدی قرار دارد که به لحاظ شرایط اقلیمی استان از ارزش بالایی برخوردار میباشد و با توجه به اینکه کاشت محصول نیاز به آب کمی داشته و در زمینهای شیب دار قابل کشت میباشد، علاوه بر اشتغالزایی، از سودهی بالایی نیز برخوردار است.
نان فتیر یکی از نانهای خوشمزه و محلی در استان چهارمحال و بختیاری است. این نان دارای ضخامت حدود 2 میلیمتر و قطر بین 35 تا 40 سانتیمتر میباشد. نان فتیر با آرد گندم تهیه میشود و به صورت شبیه نان لواش است. در این نان، خمیر آن را عامل ورآورنده نمیکنند و برنیامده و نرسیده باقی میماند.
ورزش رفتینگ در زاینده رود استان چهارمحال و بختیاری
گردنه چری در استان چهارمحال و بختیاری، شهرستان کوهرنگ، بخش بازفت واقع شده است. این منطقه از نظر موقعیت جغرافیایی در نزدیکی راهدارخانه چری قرار گرفته است. گردنه چری یکی از برفگیرترین گردنههای کشور است و بسیار زیبا و بینظیر میباشد.
رفتینگ یکی از ورزشهای هیجانانگیز در آبهای خروشان است که در رودخانهها انجام میشود. در استان چهارمحال و بختیاری نیز این ورزش محبوب است، بهویژه در دو رودخانه مهم ارمند و زاینده رود.
زنان بختیاری ایفاگر نقشهای مهمی در اجتماع، سیاست و اقتصاد ایران بوده و هستند. یکی از برجستهترین نقشهای تاریخ معاصر در ایل بختیاری و به خصوص دوره قاجار را بیبی مریم بختیاری مشهور به سردار مریم بختیاری، از زنان فعال در انقلاب مشروطه ایفا کردهاست. همچنین بیبی کوکب بختیار از دیگر زنان فعال اجتماعی در دوره قاجار بودهاست که او را با عنوان نخستین زن سفرنامهنویس ایرانی میشناسند.
برداشت گل گلایول در شهرستان بروجن
کوچ عشایر. به عنوان یک رویداد فرهنگی و اجتماعی مهم در این منطقه تلقی میشوند و در طول مسیر، زندگی محلی و فرهنگ عشایری را به نمایش میگذارند
رودخانه بازفت یکی از اصلیترین سرشاخههای رود کارون به شمار میرود. این رودخانه از دامنه کوههای منار، زردکوه، گله سگا و تورک در ۱۲۰ کیلومتری شمال غربی شهرکرد سرچشمه میگیرد و سپس به سمت جنوب شرقی روان میشود. با طول ۹۵ کیلومتر و دبی سالانه ۲۰۸۷ میلیون مترمکعب، رودخانه بازفت از اصلیترین سرچشمههای کارون و یکی از بکرترین مناطق گردشگری استان چهارمحال و بختیاری است. مسیر طولانی این رودخانه از مجاورت متراکمترین جنگلهای بلوط زاگرس عبور میکند.
اگر به کوهرنگ سفر کنید، مناطق دیدنی مانند چشمه دیمه، چشمه کوهرنگ و غار یخی چما کوهرنگ را هم بینظیر خواهید یافت. این مناطق طبیعت بکر و دست نخوردهای دارند که سالیانه گردشگران بسیاری را از سراسر کشور و حتی دنیا به سوی این شهرستان هدایت میکنند.
بهرغم قرارگیری در روزهای پایانی فصل پاییز و آغاز زمستان همچنان برخی روستاهای چهارمحال و بختیاری با عطش تابستانی درگیر هستند و کار آبرسانی به تعداد زیادی از روستاها با تانکر انجام میشود.
در بهار هر سال، کوچ عشایر از مناطق گرمسیر به ییلاقهای استان چهارمحال و بختیاری آغاز میشود. عشایر در این مسیر مسافت زیادی را برای رسیدن به بهترین مراتع پشت سر میگذارند.
روستای دوپلان، مرکز دهستان مشایخ در بخش ناغان، شهرستان اردل و استان چهارمحال و بختیاری میباشد.دوپلان روستایی بسیار سرسبز و خوش آب و هوا در دل کوه های زاگرس است، این روستا در مجاورت دو رودخانه بزرگ است، دوپلان محل تلاقی رودخانه کاج و رودخانه سبزکوه می باشد و در واقع رودخانه کارون از اینجا آغاز می شود،همچنین وجود جنگلهای بلوط اطراف این روستا بر جذابیت آن افزوده است.
استان چهارمحال و بختیاری دارای حدود ۲۵ هزار و ۱۱۰ خانوار با بیش از ۱۲۴ هزار و ۱۷۳ نفر جمعیت عشایری است
سرما و رطوبت بالای هوا در شهرستان سامان باعث تشکیل مه بسیار غلیظ در حاشیه زایندهرود شده است. زایندهرود این روزها با چالش کم آبی مواجه است.
سرآقاسید یک روستای زیبا و تاریخی در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. این روستا در میان کوههای زاگرس و با فاصله حدود 40 کیلومتری از شهر کوهرنگ واقع شده است. معماری پلکانی و رسوم زندگی از جاذبههای این روستا هستند.
حدود ۱۸ هزار و ۴۹۳ نفر در ۶۸ روستای استان با تانکر، آبرسانی سیار میشوند. این روستاها در تمامی نقاط استان بهویژه در شهرستانهای لردگان، خانمیرزا و اردل پراکندهشدهاند و از این تعداد بیشترین روستاها در شهرستان لردگان قرار دارد.
به گفته مسئولان در فصل تابستان تعداد این روستاها به بیش از ۲۰۰ روستا میرسد که آبرسانی آنها با تانکر انجام میشود. تانکرهای آبرسانی ماهانه در قالب ۲ هزار و ۲۸۴ سرویس به مناطق روستایی استان آب منتقل میکنند.
برداشت انار در منطقه دورک اناری
آبرسانی با تانکر در فصل بارشها در منطقه لردگان چهارمحال و بختیاری.