علیاکبر شیوخی در گفتوگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: وقتی مباحث توسعه در ممالک دیگر مطرح و به نقش مردم در ساخت نهادهای قدرت و حاکمیت اشاره میشود، لزوماً این ساخت با رأی مردم چیدمان شده و در نهایت هم از لحاظ ظاهری و هم از لحاظ کالبدی شکل گرفته است.
وی با اشاره به اینکه گاهی ممکن است مطرح شود که رأی مردم تأثیری در اداره امور جامعه، کشور و سرنوشت و زندگی مردم ندارد، افزود: این حس زمانی به وجود میآید که بین ساخت ظاهری و کالبدی انتزاع به وجود آید و این انتزاع ناشی از قدرت تحملپذیری جامعه و شرایط گذر در جامعه اتفاق میافتد.
شیوخی با بیان اینکه وقتی بخشی از مردم برای نیازهای کوتاهمدت زندگی دچار تنگنا و تنگدستی شوند و سبک زندگی و تأمین نیاز تغییر پیدا کند، به سمت انفعال کشیده میشوند، ادامه داد: در چنین شرایطی بسیاری از مردم تمایل به برآورده شدن نیازهای اساسی دیگر پیدا نمیکنند.
این جامعهشناس با یادآوری اینکه نگاه تقابلی و تضادگونه در مقوله انتخابات بین دو نگاه موافقان و مخالفان حضور در انتخابات وجود داشته است، خاطرنشان کرد: یکی نگاه اصلاحی و مدرن و دیگری نگاه رادیکالی و کلاسیک است که مدرنیستهها بر این باورند تغییرات برای توسعه تدریجی است و در بستر گذر زمان اتفاق میافتد، در حالی که نگاه رادیکالیسم بر این باور است باید نهاد و ساخت قدرت را بدون توجه به هزینههای زیانبار آن به سمت دگرگونی سریع کشاند.
وی با تاکید بر اینکه آنچه طی انتخابات و با رأی مردم به دست میآید، تغییرات تدریجی و پایدار است، عنوان کرد: اگر نگاهی به تحولات و تغییرات ۴۵ سال بعد از انقلاب اسلامی بیندازیم، تغییرات بسیار جدی در متدها، نگاهها و چشماندازها برای اداره امور جامعه اتفاق افتاده و کسی نمیتواند منکر نقش رأی مردم باشد.
این مدرس علوم ارتباطات تصریح کرد: اگر در یک برهه تاریخی سوال از یک مسؤول خلاف عرف تشخیص داده میشد، امروز هر کسی مسؤولیت در نهاد قدرت داشته باشد، زیر نگاه پرسشگرایانه مردم قرار دارد.
شیوخی، میزان حضور مردم در پای صندوق رأی را به مثابه دماسنجی برای نشان دادن سرعت و شتاب تغییرات و نیز تحولات در نهاد قدرت و نگاههای حاکم دانست و گفت: هر قدر مشارکت و حضور مردم بیشتر باشد، مسؤولان با احتیاط بیشتری به تحولات مورد نیاز جامعه توجه میکنند و برعکس حضور کمتر مردم، نهادهای قدرت را غیرپاسخگوتر میکند.
وی با اشاره به اینکه با بیان اینکه امروز مردم نسبت به هر زمان دیگری مطالبهگرتر و آگاهتر شدهاند و اینکه نماینده مجلس چه شرایطی باید داشته باشند و این فرد را با چه ابزارها و معیارهایی انتخاب کنند، کاملاً متفاوت شده است، اضافه کرد: مردم برای انتخاب نماینده همانند ادوار پیشین، خیلی به معیارهای منطقهای و محلی تمایل ندارند، بلکه تحولات جهان و کشورهای توسعهیافته را با لحاظ شرایط فرهنگی، اجتماعی و مذهبی جامعه لحاظ کرده و در واقع سطح انتظارشان از مجلس و نماینده به کلی دگرگون شده است.
شیوخی با یادآوری اینکه امروز در شرایط اجتماعی خاصی به سر میبریم و آن دورهها گذشته است که کسی قولی بدهد و پشت سرش را نگاه نکند، متذکر شد: هر کلمه یک نامزد انتخابات مورد بازخواست اجتماعی قرار میگیرد و این گونه نیست که نامزدهای انتخاباتی وعدههای ناممکن بدهند و مردم باور کنند.
مدرس جامعهشناسی با بیان اینکه مردم و لایههای اجتماعی بسیار پرسشگر و مطالبهگر هستند و توجه زیادی به سطح و جنس وعده نمیکنند، خاطرنشان کرد: مردم با متر و عیار زندگی فردی و اجتماعیشان و با نگاه به زندگی روزمره و نیز نگاه به افقها و چشماندازهای کشور در انتخابات شرکت کرده و به نامزد مورد نظرشان رأی خواهند داد.