صابر شیخ رضایی هنرمند طراح گرافیک در گفتوگو با خبرنگار مهر درباره خلق آثار هنری معاصر و مرتبط با مسأله فلسطین، غزه و جبهه هنری مقاومت، داشتن برنامه مستمر انتشار و راهبرد رسانهای را مهمتر از خلق و تولید دانست و بیان کرد: ما اگر بهترین آثار را طراحی کنیم، چون در بازه تولیدات جهانی، فضا و بازوهای نشر جدی جهانی قرار نداریم، آثار متناسب با کیفیت تولیدی اثر، تبلیغ و منتشر نمیشود و آن هدف اصلی محقق نمیشود. از طرف دیگر آثاری از من که دیده شده و اصطلاحاً در فضای مجازی چرخیده است، عمدتاً بین مخاطبان عربی و جغرافیای جهان اسلام بوده است ولی ما در نشر آثار با تنوع ظرفیتها و مجموعههای مسؤول در این زمینه، در داخل کشور هم کاستی داریم چه برسد در قیاس با فضای بین المللی.
تجربه کنشگری در فضای بینالمللی حول موضوع فلسطین
وی با تاکید بر اینکه در فضای نشر آثار هنری موفق عمل نکردهایم، تصریح کرد: حداقل فعالیت ترویجی نمایندگیهای فرهنگی ایران و به عبارتی در همه سفارتخانهها، برگزاری نمایشگاههای مناسب از گزیده آثار تولید شده طی ۱۰۰ روز گذشته یا حتی نشر حداکثری آثار در فضای مجازی برای افرادی است که با سفارتخانهها در ارتباط هستند. آثار فراوانی از هنرمندان ایران در کنار آثار جهانی در این سه ماه در فضای مجازی در گردش و انتشار بود که متأسفانه عدهای از مسؤولان این بخش فرهنگی در خواب زمستانی به سر میبرند و مگر اینکه این حوادث و واکنش هنرمندان آنها را از خواب بیدار کنند.
شیخ رضایی درباره جمع شدن فعالان هنری رسانهای در قطر و جام ملتهای آسیا توضیح داد: جمعی از دغدغهمندان و فعالان مرتبط با فلسطین با عنوان «گروه سه خط» گردهم آمدیم و به دوحه قطر سفر کردیم و خواستیم تجربه کنشگری در فضای بینالمللی حول موضوع فلسطین را از جام ملتهای آسیا آغاز و ظرفیت سنجی کنیم تا بتوانیم گسترش ارتباطات و گفتن از مسایل فلسطین و بررسی شیوههای کارآمدتر نشر آثار و اندیشهها و برنامهها در فضایی متفاوتتر از ارتباط دولتها را انجام دهیم. در رقابتهای ورزشی جهانی قوانین بازدارنده در مورد ورود مسایل سیاسی به ورزش و ورزشگاهها وجود دارد که در دوحه هم به همین شکل بود. حتی در حاشیه ورزشگاهها یا محل تجمع و میدانها با وجود حضور هواداران قوانین نظارتی و سخت گیرانه وجود داشت. ولی در دنیای معاصر همین قوانین سختگیرانه هم در موارد متعدد تعدیل یا نادیده گرفته میشود مثلاً در حوادث مرتبط با اوکراین و روسیه یا در رقابتهای جام باشگاههای اروپا توسط هواداران ورزشی و در موضوعات سیاسی یا اجتماعی خاص حتی موضوع فلسطین، مورد بهره برداری و جلب توجه جهانی قرار میگیرد.
جمعی از دغدغهمندان و فعالان مرتبط با فلسطین با عنوان «گروه سه خط» گردهم آمدیم و به دوحه قطر سفر کردیم و خواستیم تجربه کنشگری در فضای بینالملل حول موضوع فلسطین را از جام ملتهای آسیا آغاز کنیم.
وی ادامه داد: قطر به عنوان یکی از حامیان رسانهای نسبت به قضیه فلسطین و گروههای مقاومت و به ویژه حضور تیم ملی فلسطین در رقابتها، تدافعی نسبت به حمل پرچم فلسطین در صحن ورزشگاهها و مبادی رسمی شهری و مترو و میادین نداشت ولی هنگامی که پیکان سخن یا هنر یا رسانه به سمت نقد و تقبیح فعل و موجودیت «اشغالگر» میرفت یا بیان مصداق جنایتها در غزه پس از طوفان الأقصی یا حتی عناصر تصویری شاخص مثل مسجد الأقصی و برخی عبارات و شعارهای مشهور روی البسه و اقلام هواداری ورزشی مثل شال و سربند و غیره مشاهده میشد، حضور نیروهای امنیتی و پلیس مشهود و با برخورد و ممانعت همراه بود که همین رویه حمایت از این مساله انسانی را دشوار میکرد.
شیخ رضایی تصریح کرد: هدف ما در این فضا این بود که با استفاده از تجارب موفق تشکل جوانان «امت واحده» در فضای کشورهای اسلامی، بتوانیم در موضوع فلسطین، فاصله انتقال پیام را با مخاطبان جهانی کم کنیم و ضریب بگیریم که بخشی از این اهداف محقق شد اما بخش جدی از این جریان، دچار چتر امنیتی قطر شد. این در حالی است که در قطر، شبکه الجزیره وجود دارد و ظاهراً از حماس و فلسطین حمایت میکند اما عملاً در فضای شهری و میدان ورزشی نمیگذاشتند صدایی از مسأله اصلی فلسطین که اشغال آن است، بلند شود.
استفاده از تجارب موفق «امت واحده» در کشورهای اسلامی در موضوع فلسطین
وی درباره فعالیتی که در قطر طی چند روز حضورش در جریان برگزاری جام ملتهای آسیا داشت، توضیح داد: بنده با دعوت علی حیاتی در کنار گروه در فعالیتها توفیق حضور داشتم، ما چند کار گرافیکی در قالب پارچه نوشته تصویری در ابعاد بزرگ و به شکل تعاملی با طراحی تصویرگران از جمله میکاییل براتی، محمد صالحی و برادران پاشایی و رنگ آمیزی توسط مردم و مخاطبان داشتیم که فرآیند به سرانجام رسیدن آثار هم در فضای مجازی بازنشرهای ویژه ای داشت. اجراهای میدانی از جمله اجرای موسیقی زنده توسط مهرداد نوروزی و پرفورمنس و نمایش حسین قاسمی و همراهی برای خلق اثر تجسمی هم در برنامهها بود که با مخاطبان بینالمللی ارتباط گرفته میشد و این آثار در رسانههای مجازی مردمی فراوان بازنشر میشد.
وی ادامه داد: هنرهای خوشنویسی و تصویرگری نیز در حاشیه رقابتها خلق اثر و حضور جدی داشتند. دیدار بسیار مغتنمی هم با وائل الدحدوح خبرنگار مشهور شبکه الجزیره در شهر غزه، که شماری از عزیزان خانواده اش توسط صهیونیستها به شهادت رسیده بودند، میسر شد و اثر مشترکی توسط روح الله ابوالفضلی و محمدرضا دوست محمدی، طراحی و به او هدیه شد که در بسیاری از دیدارهای رسمی وی با مقامات سیاسی دنیا در قاب گزارشهای تصویری شان قرار گرفت. تلاشهای دوستان فرهنگی و رسانهای هم بخش مهم این سفر بود که بانوان محترم نیز در این امر کوشا بودند. در واقع جمعی بودیم که هر کدام از دوستان یک چرخ دنده این سازه فعالیت و اتفاقات بودند و این عملیات کوچک فرهنگی هنری رسانهای، الحمدالله بازخوردهای موفقی داشت که از هواداران ورزشی و مردم دنیا در قطر شاهد بودیم.
این هنرمند طراح گرافیک همچنین درباره طرح مباحثی درباره حضور این جمع در قطر و جام ملتهای آسیا با هزینه دولتی نیز بیان کرد: با پول دولت به این سفر نرفتیم که اتفاقاً شبکههای معاند نیز روی این موضوع مانور دادند که دولت ایران تماشاگر از ایران آورده است! البته در همه جای دنیا، حضور تیمهای هوادار حاکمیت مرسوم هستند حتی ما در قطر در رقابتهای این تیم شاهد گروههای مختلفی از ملیتهای دیگر ولی تجهیز شده به عنوان تماشاگر قطری میدیدیم. در دوحه بسیاری از ایرانیها را هم میدیدیم که گویا به شکل جمعی در این سفر حضور داشتند، ولی گروه ما علاوه بر تشویق و حمایت از فوتبال ایران، چون اهداف هنری و رسانه خاص خود را داشت، اصلاً در این قاب صرفاً ورزشی نمی گنجید و تا جایی که مطلع هستم هزینههای سفر با دشواریهایی از منابع و حامیان بخش خصوصی تامین شده بود که به همین واسطه ما یک بار هم سفرمان لغو شد و دیدار اول مرحله مقدماتی ایران و فلسطین را از دست دادیم.
قطر و برخی کشورهای عرب زبان، ویترین فلسطین دوستی را حفظ کردهاند!
وی با تأکید بر اینکه یکی از اهداف این سفر، ارتباط گرفتن با جوانان و نسل جدید با مسأله مقاومت و فلسطین بود، گفت: قطر و برخی کشورهای عرب زبان، ویترین فلسطین دوستی را حفظ کردهاند اما حقیقت این است آن اتفاقی که باید به درد مردم غزه بخورد و جنایات رژیم اشغالگر متوقف و در مجامع بین المللی محکوم شود، رخ نمیدهد. این در حالی است که با همه حمایت قطر از فلسطین، در بازی بین تیمهای امارات و فلسطین، تماشاگرهای اماراتی سکوت یک دقیقهای را که برای شهدای غزه در ابتدای بازی توسط داور تعیین شد، شکستند! همچنین برخی تماشاگران امارات متاسفانه پرچم اسراییل غاصب را در دست داشتند! میخواهم بگویم ویترین یک مورد است و داخل فروشگاه چیز دیگری است که به هر حال با تلاشهای انفرادی و جمعهای محدود در کفِ میدان و ارتباط سینه به سینه با مخاطبان جهانی میتوان نتیجه گرفت. ولی تجارب زیبایی بود از همراهی جوانان و خانوادهها از کشورهای مختلف با عقاید متفاوت از شرق تا غرب آسیا با این فرض که بسیاری هواداران از همه جای دنیا برای تشویق تیمهای منتخب شان حضور داشتند و حتی هوادارهایی که تیمهای کشورشان از حضور در رقابتها محروم بودند.
شیخ رضایی در پایان از حضور برخی افراد بی ربط به فرهنگ و هنر ایران و هنرمندنماها در پاویون ایران در بازیهای جام ملتهای آسیا ابراز تعجب و تصریح کرد: ما فاصلهای جدی از حرف تا عمل و رسیدن به استانداردها داریم از همین رو شخصاً فارغ از نگاههای حاکمیتی به شکل مردمی در آنجا حضور پیدا کردیم تا این فاصله را جبران کنیم.