حمیدرضا منتظری یکی از تهیهکنندگان فیلم کوتاه «بشقاب پرنده» در گفتوگو با خبرنگار مهر درباره این فیلم بیان کرد: «بشقاب پرنده» به روایت یک قصه دراماتیک در دنیای پاک کودکانی میپردازد که ناخواسته خود و کودکی معصومانه خود را در میان یک میراث تلخ از دوران دفاع مقدس و جنگ تحمیلی پیدا میکنند. این فیلم تلاش میکند با یک رویکرد جدید و خلاقانه، قصهای از مظلومیت این کودکان را در این ظلم بزرگ تاریخی روایت کند که این ایده اولیه برای من خیلی جذاب بود.
وی در مورد علت علاقه خود به تهیهکنندگی این اثر گفت: فیلمنامه «بشقاب پرنده» منتخب جشنواره مقاومت بود و من دغدغه تولید فیلمی جدی و خلاقانه در این قلمرو موضوعی را داشتم و زمانی که این فیلمنامه به من پیشنهاد شد و متن فیلمنامه را خواندم، احساس کردم که «بشقاب پرنده» میتواند در مسیر آن نگاه جسورانه و خلاقانهای باشد که دغدغههای من را در عرصه تهیهکنندگی در سینما در بر میگیرد.
تفاوت نقش تهیهکننده و سرمایهگذار
منتظری در ادامه اظهار کرد: درگذشته متاسفانه اغلب این تفکر وجود داشت که نقش تهیهکننده در روند تولید، صرفاً مشابه سرمایهگذار است و تهیهکننده به دلیل داشتن سرمایه نقدی و اعتباری، مدیریت تهیه و تولید یک محصول سینمایی را بر عهده میگیرد در حالی که تهیهکنندگی در شکل درست و مطلوب اجرای آن، یک تخصص و حرفه کاملاً مستقل با زیرمجموعههای مستقل است. به هر حال تهیهکننده مدیریت منابع مالی و منابع انسانی را بر عهده دارد تا بتواند در بهترین زمان ممکن به بهترین شکل از منابع موجود بهره برداری کند و در نهایت مدیریت تهیه یک محصول سینمایی را به نتیجه برساند.
وی که دانشآموخته انجمن سینمای جوانان قم نیز است، درباره لزوم حضور در جشنوارهها و ضرورت تلاش برای اکران و حضور تولیدات سینمای کوتاه در محافل رقابتی و جشنوارهها گفت: بدون تردید حضور در جشنوارهها و اکران فیلمکوتاه در محافل رقابتی برای همه فیلمسازان یک امر مهم و ضروری است اما به نظر من به پایان رساندن پروسه تولید یک فیلم قابلدفاع، به خودی خود، موفقیت به حساب میآید؛ آن هم در شرایط کنونی سینمای ایران که تأمین هزینههای سنگین تولید، خیلی دشوارتر از گذشته شده است، چه از نظر تأمین تجهیزات که منابع قابل توجهی را نیاز دارد و چه از نظر تأمین نیروی انسانی که بخش قابل توجهی از بودجه فیلم باید به آن تخصیص پیدا کند.
جذابیت فیلم کوتاه در خلق نگاه جدید و جسورانه یک موقعیت روایی
این مدرس انجمن سینمای جوانان و هنرستان هنرهای زیبا در مورد لزوم حمایت از نسل جوان و خلاق فیلمساز در عرصه سینما بیان کرد: عرصه تولید فیلمکوتاه به دلیل ذات تجربهگرایی و خلق نگاه جدید و جسورانه یک موقعیت روایی، میتواند به یک فرصت حیاتی و طلایی برای جذب و حمایت از نسل جوان خلاق و کارآمد در قلمرو فیلمسازی تبدیل شود.
بازگشت سرمایه در سینمای کوتاه معنا ندارد
وی در ارزیابی وضعیت تهیهکنندگی مستقل فیلم کوتاه در مقایسه با تولید فیلم به سفارش نهادها و ارگانهای حقوقی توضیح داد: در عرصه تولید فیلمکوتاه تعریف مشخصی از مفهوم بازگشت سرمایه به آن شکل که در سینمای بدنه و گیشه معنا پیدا میکند، وجود ندارد و حتی در برخی موارد اصلا و اساسا جایگاه رسمی تهیهکننده به میزان اعتباری که در سینما میشناسیم، وجود ندارد، بنابراین شاهد هستیم تهیهکننده مستقل شخصی و حقیقی شاید کمتر در سینمای کوتاه دوام بیاورد و همچنین جذب سرمایهگذار هم در این عرصه آسان نیست.
ضرورت حضور تهیهکننده حقیقی در کنار تیم تولید آثار ارگانی
منتظری در مورد ضرورت حضور تهیهکننده حقیقی در کنار تیم تولید آثاری که با حمایت نهادها و ارگانها قرار است، تولید شوند نیز بیان کرد: حضور تهیهکننده حقیقی در کنار تیم تولید پروژههای مصوب ارگانها میتواند به ایجاد تنوع بیشتر در انتخاب قصه و دیدگاه فیلمساز و همچنین به کارگیری رویکرد تکنیکال و حتی فرم بصری خلاقانه و جسورانه کمک قابل توجهی کند و به تعبیری دیگر با آفرینش یک محصول قابل دفاع، از احتمال میزان هدر رفت منابع مالی و اعتباری در تولید این گونه پروژهها کاسته شود.
وی با انتقاد از بیتوجهی به نقش تهیهکننده در روند تولید اغلب تولیدات سینمای کوتاه گفت: معمولا تصور بر این است که نقش تهیهکننده صرفا بر محور مسایل مالی و تشکیلاتی تولید شکل میگیرد اما در شرایط ایدهآل تولید، یک تهیهکننده حقیقی باید مهمترین و اولین فردی باشد که وارد چرخه پیشتولید و تولید فیلم میشود و همچنین آخرین کسی است که تمام تصمیمات پخش فیلم را میگیرد. تهیهکننده در سینما از اولین مراحل برنامهریزی در پیشتولید تا تمامی مراحل تولید حضور دارد و آن را سرپرستی میکند اما در عرصه تولید فیلمکوتاه در کشور ما معمولاً تهیهکننده یا شخص فیلمساز است یا نقش سرمایهگذار و حامی مالی دارد و این با شکل ایدهآل فرآیند مطلوب تولید کمی فاصله دارد.
متاسفانه حیات فیلم کوتاه تنها در قالب جشنوارههاست
تهیهکننده منتخب دومین آیین مهر سینمای ایران در مورد تفاوت تهیهکنندگی سینمای کوتاه و بلند و همچنین علاقه به ادامه تجربه تولید در سینما بیان کرد: عرصه فیلمکوتاه برای خیلی از فیلمسازان بهعنوان دریچهای برای ورود به سینمای بدنه و فیلمسازی بلند مطرح و متصور است و هویت دادن به فیلمکوتاه به عنوان یک هنر و محصول دارای اعتبار هنری که اعتباری مستقل از سینمای بدنه داشته باشد، چندان جدی گرفته نمیشود.
منتظری در پایان گفت: متأسفانه در کشور ما امکان حیات فیلم کوتاه تنها در قالب حضور در جشنوارههای اختصاصی فیلمکوتاه امکانپذیر است و مسیر مشخصی برای اکران منظم و غیرجشنوارهای این محصول سینمایی که گردش مالی ایجاد کند، وجود ندارد. گرچه تلاشهایی در گذشته اتفاق افتاده است اما امیدوارم در آینده اگر این اتفاق توسط کارگروههای مختلف اکران در سینماها جدیتر برنامهریزی شود، چراغ جدیدی برای مسیر ایجاد گردش مالی در عرصه فیلمکوتاه روشن شود.