به گزارش خبرنگار مهر، سعد القدومی رئیس شورای جهانی صنایع دستی به همراه تعدادی از هنرمندان کشوهای لبنان، آفریقای جنوبی، کویت، ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و اندونزی برای حضور در جشنواره بین المللی صنایع دستی و هنرهای سنتی فجر، سرو سیمین ٨ به به ایران آمده و در حاشیه نمایشگاه این جشنواره که هم اکنون در برج آزادی برپاست با خبرنگاران گفت و گو کرد.
وی در این گفتگو درباره این شورا توضیحاتی داد و گفت: این شورا یا انجمن جهانی از ۶٠ سال پیش فعالیت می‌کند و هدفش تنها توسعه صنایع دستی نیست بلکه به حفظ صنایع دستی به صورت ملی نیز اهمیت می‌دهد.
القدومی گفت: بین سال‌های ٢٠١١ و ٢٠١٢ پلی ارتباطی میان میراث بین الملل و میراث فرهنگی ایران شکل گرفت. آن زمان مادر من در کشور کویت رئیس این انجمن یا شورا بود. این انجمن تمام تلاش خود را کرده که پلی ارتباطی میان صنایع دستی شهرهای کشورهای مختلف دنیا، به ویژه در خاورمیانه ایجاد کند.
وی گفت: این انجمن که در کشور کویت تشکیل شده بین پنج قاره پل ایجاد کرده و تلاش شده است که تاریخ ایران و هنرمندانش به جامعه جهانی شناخته شوند و فعالیت بین المللی داشته باشند. این می‌تواند راهی بسیاری عالی باشد برای اینکه هنرمندان صنایع دستی خودشان را در جهان تبلیغ کنند.
قدومی ادامه داد: انجمن دو هدف عمده را به طور خاص دنبال می‌کند. اولین هدفش ایجاد شهر صنایع دستی است. در زمان حضور مادرم در ایران از سال ٢٠١٢ این فعالیت‌ها شروع و نسبت به ایران توجه ویژه ای شد. در سراسر جهان ۴۰ شهر و روستای جهانی شناسایی و ثبت جهانی شدند. این کار توسط مادرم که رئیس انجمن بود انجام می‌شد و بعد از او من این کار را انجام می‌دهم در این مدت هم از سمت ایران تقاضاهای زیادی برای حضور هیأت داوری این انجمن مطرح می‌شد که تا ٢٠٢١ برای بررسی شهرهای ایرانی سفرهایی به ایران بیایند. داوران بین المللی در چهار زمینه شهرها را ارزیابی کردند.
رئیس شورای جهانی صنایع دستی اظهار کرد: اطلاعات کسانی که مدرک این انجمن را می‌گیرند در سایت شورا بارگذاری می‌شود و هر کسی از سرتاسر دنیا می‌تواند با یک کلیک بداند هر اثر برای چه کسی و متعلق به کدام شهر است.
قدومی گفت: دومین فعالیت این انجمن اهدای جایزه بهترین صنایع دستی جهان است. صنایع دستی از سرتاسر دنیا برای این انجمن فرستاده می‌شود تا جایزه اهدا شود. مهم نیست آنها با چه تکنیکی ایجاد شده باشد و متعلق به کجاست فقط مهم این است که با دست ساخته شده باشد. وزارت میراث فرهنگی ایران به ۶٧ هزار هنرمند در سرتاسر ایران دسترسی دارد. از سر تا سر ایران هر کسی می‌تواند برای ثبت اطلاعاتش در انجمن اقدام کند؛ برای اهدای جایزه هنرمندان آثار خود را به انجمن ارسال می‌کنند تا داوران بهترین آنان را انتخاب کنند.
جهانی شدن شهرها در حوزه صنایع دستی پروژه اولیه یونسکو بود
القدومی ادامه داد: این انجمن مستقل از یونسکو فعالیت می‌کند اما وقتی ما شهری را در حوزه صنایع دستی جهانی می‌نامیم هر آنچه که ما تأیید کنیم از سوی یونسکو نیز مورد تأیید است. سازمان یونسکو از طریق انجمن ما می‌تواند متوجه شود که چه آثاری از چه شهرهایی ثبت جهانی شده‌اند. پس اگر تاییدیه ما را داشته باشید از طریق تأیید ما یونسکو هم آن شهر را به رسمیت می‌شناسد. البته جهانی شدن شهرها در حوزه صنایع دستی پروژه اولیه یونسکو بود ولی بعداً تغییر کرد و به شورای مستقل سپرده شد. پس هم جهانی شدن شهرها و روستاها و هم اهدای جایزه بهترین صنایع دستی جزو پروژه‌های یونسکو بودند که حالا ما آنها را ادامه می‌دهیم.
رئیس شورای جهانی صنایع دستی گفت: یکی از اهداف ما حفظ سنت‌ها است و اینکه مطمئن شویم صنایع دستی که برای انجمن ارسال شده از محصولات ارگانیک استفاده می‌شود. انجمن ما حق دارد که این آثار برتر را نگه دارد و بر همین اساس در شهر خوقند ازبکستان موزه‌ای داریم که ١۵٠ اثر از هنرهای سنتی جهان از جمله ایران در آن به نمایش گذاشته شده است. با شرکت در این رویداد هر کسی که مدرک دریافت کند می‌تواند راحت تر در سایر مسابقات بین المللی شرکت کند. چون مطمئن هستند که از لحاظ کیفیت خوب است.
وی درباره آثاری که در موزه به نمایش درآمدند گفت: آثار نگهداری شده در موزه به دلیل تلاش‌های مادرم به نوعی هدیه ایشان بوده است. ایشان معتقد بودند هنرها نباید ارتباطی با سیاست، نژاد و عقاید داشته باشد و افراد فارغ از همه اینها باید بتوانند آثار خود را به نمایش بگذارند و عرضه کنند.
این مقام مسئول در شورای جهانی صنایع دستی گفت: تا قبل از سال ٢٠١٢ ایران مشکلات زیادی داشت مخصوصاً اینکه سیاست در صنایع دستی مداخه می‌کرد و اجازه نمی‌داد در سطح جهانی مطرح شود ولی این شورا تلاش کرد تا این آثار در سطح جهانی ثبت و معرفی شوند و تلاش شد تا فقط به صنایع دستی در حوزه هنر و کار دست و هنرمندش به عنوان اثر هنری نگاه شود و اختصاصی و فارغ از سیاست باشد.
وی تاکید کرد: مشکل برندینگ ایران از داخل نیست مشکل ذهنیت‌های خارجی است. وزارت میراث فرهنگی ایران مشتاق است که هنرمندان بین المللی را دعوت کند و پذیرای برنامه‌های مختلف باشد اما متأسفانه در ذهن بعضی افراد چیزهای بدی درباره ایران هست مثلاً اینکه اگر به ایران سفر کنند ممکن است با محدودیت روبرو شوند یا بعداً به آنها ویزا ندهند یا محدودیت‌هایی که آنها را برای سفر به ایران مشتاق نمی‌کند. البته اجازه دهید بگویم اوضاع دارد بهتر می‌شود.
القدومی گفت: در جشنواره سرو سیمین دو موضوع من را به شدت تحت تأثیر قرار داد. اولین اتفاقی که افتاد در افتتاحیه مراسم رژه‌ای از دانشجویان و کسانی که برای بزرگداشت صنایع دستی آمده بودند صورت گرفت. صنایع دستی باید در سرتاسر جهان زنده نگه داشته شود، تا پیش از این صنایع دستی در ایران به شکل سنتی انجام می‌شد اما امروزه به صورت آکادمیک در دانشگاه‌ها صنایع دستی دنبال می‌شود و این کار به زنده ماندن صنایع دستی کمک می‌کند..باید از هر طریق ممکن به زنده ماندن صنایع دستی کمک شود از جمله حمایت‌های مالی. این شورا هم در همین راستا قدم برمی دارد.
القدومی گفت: ایران جامعه‌ای جوانی است که به سمت آموزش آکادمیک پیش می‌رود و اتفاقی که برای صنایع دستی افتاده نیز این است که صنایع دستی هم به صورت آکادمیک انجام می‌شود. استاد دانشگاهی، یک مجله دیجیتال صنایع دستی را طراحی کرده که هنرمندان جهان در آن معرفی شده است و در دسترس جامعه جهانی قرار دارد. در گذشته آموزش صنایع دستی در دانشگاه کمتر از امروز بود ودر این حوزه تا دیپلم پیش می‌رفتید اما امروزه تا مقطع دکتری نیز پیش رفته است این اتفاق موجب می‌شود شما در جامعه جهانی مطرح شوید.
جامعه جهانی فرش ایرانی را خوب می‌شناسد و آثار کپی را تشخیص می‌دهد
وی ادامه داد: کپی کردن آثار صنایع دستی مشکل جهانی است می‌توانید الان یک شیء را با ۱۰ دلار پیدا کنید و نتوانید تشخیص دهید که اصل هست یا نه. اما جامعه جهانی فرش ایرانی را به خوبی می‌شناسد و می‌تواند تشخیص دهد که آن فرش اصل است یا کپی از فرش ایرانی و از کشور دیگری آمده است. یک انجمن نیمه خصوصی فرش در تهران فعالیت می‌کند (مرکز سهامی فرش) که با تمام دنیا همکاری می‌کند. اگر کسی فرشی بخرد می‌تواند به آنجا مراجعه کند و بفهمد که اصل هست یا نه.
القدومی که فعالیت‌های مادرش را در شورای جهانی صنایع دستی ادامه می‌دهد گفت: جمله معروف مادرم این بود که بدون هنرمندان صنایع دستی و هنر صنایع دستی در سراسر جهان هیچ تمدنی اتفاق نمی‌افتاد. تمدن‌ها به واسطه کسانی ایجاد شده که صنایع دستی تولید می کرده‌اند. بنابراین اینها لایق هستند در بهترین مقام‌ها قرار گیرند. تمدن، سابقه ٧ و ٨ هزار ساله دارد و یکی از اهداف مادرم این بود که این هنر حفظ شود و کسانی که فعالیت می‌کنند در بالاترین جایگاه قرار گیرند.
وی افزود: نسل جدید به صنایع دستی نمی‌پردازند چرا که منافع مالی ندارد. این یکی از وظایف خطیر دولتمردان است که شرایطی را فراهم و حمایت مالی کنند چرا که اگر کسی نباشد که این کار را با عشق انجام ندهد، میراث ملی کشورها هم از بین می‌رود.
*محمدحسین بدری