خبرگزاری مهر، گروه مجله: سیل اخیر در جنوب سیستان و بلوچستان، یک بار دیگر نگاهها را به سمت محرومیت و مظلومیت این منطقه جلب کرد و گرچه انتظارها بر این بود که گلایهها و حرفهای مردم منطقه حول موضوع سیل و زیرساختها بچرخد، اما حرف دیگری از میان گفتوگو با اهالی روستاهای دشتیاری و چابهار سر بر آورد.
مردم بلوچ از هموطنهای خود و بدرفتاریهایی که دیده بودند گلایه داشتند؛ گلایهای که فاروق جوان ۲۲ ساله از اهالی روستا «بیبانزهی» آن را به زبان آورد. گزارش «تشنه یک لیوان آب، بعد از سه روز باران» که از شرایط این روستا در مجله مهر منتشر شد شامل ویدئویی بود که در صفحه اینستاگرام خبرگزاری مهر نیز در اختیار مخاطبان قرار گرفت.
او در این ویدئو خاطره اولین و تنها سفرش به پایتخت را بازگو میکند: «رسیدم به یک اتوبان در تهران. خواستم ماشین سوار شوم؛ اما راننده گفت ما افغانیها را سوار نمیکنیم. فحش داد!» فاروق گلهمند، اصالت ایرانیاش را رو به دوربین یادآوری میکند و ادامه میدهد: «ما خودمان ملت ایران هستیم. ما بلوچ هستیم! به ما گفتند بی شناسنامه! فارسزبانها خیلی با ما بدرفتاری میکنند. خیلی فحش میدهند. مخصوصاً در فضای مجازی… ما جزئی از ایران هستیم، ایرانی هستیم، بعد با ما این طور رفتار میکنند…»
ویدئوی درد دلهای فاروق با دوربین مهر، نه تنها به یکی از پر بازدیدترینهای صفحه اینستاگرامی مهر تبدیل شده، بلکه بسیاری از صفحات اینستاگرامی و تلگرامی نیز هم این ویدئو را بازنشر داده و با گذشت چند روز هنوز بازخوردها به آن ادامه دارد؛ بازخوردهایی که کاش فاروق هم آنها را بخواند.
از نژادپرستیها خجالت میکشیم
گروهی از مردم شروع به عذرخواهی از قوم بلوچ کردند و نوشتند: «از طرف هر کسی به شما بیاحترامی کرده است عذر خواهی میکنم.» یا «عزیزم شما تاج سر هستید، ما همه عاشق مردم سیستان و بلوچستان هستیم و شما هموطن عزیز مایید. شما بسیار با محبت و گل هستید و از سردیها و برخی توهینهایی که تحمل میکنید خجالت زدهایم.»
«فرداد» از تبریز برای مردم بلوچ پیام گذاشت: «شما عزیزان دل ما هستید؛ قدمتان روی چشم ما که در تبریز هستیم. شما افتخار ایرانید. بلوچ یعنی شرافت، یعنی ایمان و عشق.» بختیاریهای کشور هم کامنتهای زیادی در جواب فاروق گذاشتند. محمد نوشت: «بلوچ یعنی اصالت، از طرف برادر بختیاریات.»، مسلم گفت: «شما تاج سر ما بختیاریها هستید.» سیروس هم با این پیام ارادت خودش را نشان داد: «عزیزم، دردت به جانم… فدای هر چه بلوچ است، من بختیاری هستم و از طرف تمامی بختیاریها میگویم که ما تمام بلوچها و سیستانیها را دوست داریم.»
اهالی شمال کشور هم سلامی به فاروق و بلوچها دادند و محبت خود را با گذاشتن پیامهایی ابراز کردند. کاربی به نام «حمید» نوشت: «من بچه شمال هستم و درود بر مردم شریف غیرتمند سیستان و بلوچستان، درود بر سرزمین رستم دستان و نجیبان، سیستان و بلوچستان.» کاربری به اسم «فرهاد» نیز گفت: «ما فارس زبانان به شما هموطنان افتخار میکنیم چرا که شما از تبار لیث صفاری و افتخار ایرانیان هستید.»
کاربری به اسم حامد با توجه به اینکه اغلب بلوچها، اهل سنت هستند گفته است: «شما بلوچها تاج سر من شیعه هستید. نوکرتان هم هستم هموطن.» «فاطمه» از اصفهان درباره دوست داشتنی بودن بلوچها گفته و کاربران زیادی حرف او را تأیید کردهاند. کاربری به اسم «پیام» از اراک نوشته است: «زنده باد سیستان و بلوچستان؛ آنها بسیار خونگرم، مهماننواز، شجاع و دلیر هستند». «نگین» هم از اردبیل درودی فرستاده و گفته است: «شما خواهر و برادران خونی مردم ایران هستید». «احمد» با اشاره به بخشی از صحبت فاروق مبنی بر اینکه او هم مانند سایر ایرانیان شناسنامه دارد نوشت: «سیستان و بلوچستان و مردم بلوچ، خودشان شناسنامه ایران هستند.»
تعدادی از کاربران نیز به نمایندگی از قوم کرد همدلی خود را با انتشار نظراتی نشان دادند. «داریوش» نوشت: «به عنوان یک کرد، به هموطنی با شما افتخار میکنم». «هاشم» نیز این نظر را درج کرد: «شما یکی از اصیلترین قومهای ایران هستید و این را من که کرد هستم میگویم.» نشان دادند.
خودستیزی
در بین نظرات، کاربرانی از اقوام دیگر نیز تجربه مشابهشان را نقل کرده بودند؛ کسانی که مانند فاروق خاطره تلخی از نژادپرستی داشتند. کاربری بدون نام نوشته بود: «به ما لرها هم توهینهای بسیاری کردهاند… همه ما از یک نژاد هستیم و لر، ترک، کرد و بلوچ ندارد و تاریخ ایران بدون ما قومیتها معنی ندارد.». «سجاد» یکی دیگر از کاربران در جواب فاروق نوشت: «برایم بارها موقعیت مشابه پیش آمده و من کرد هستم.»
کاربر دیگری برای گزارش «تشنه یک لیوان آب، بعد از سه روز باران» نوشته بود: «لباس هر منطقه ایران را به نمایش بگذارید و از آنها گزارش بروید. مردم آن قدر درگیر مسائل اقتصادی هستند که هموطنان را نمیشناسند. هر گزارش لباس مردم یک منطقه را کار کنید. شمال و جنوب و شرق و غرب کشور همچنان لباس سنتی میپوشند. هم باعث حفظ فرهنگ دیرینه میشوید و هم مظلومان را حمایت میکنید.»
«نژادپرستی» هرچند در باورهای دینی و ملی ما، مذموم است اما متأسفانه نشانههای آن میان مردم منطقه و حتی در داخل کشور میان اقوام به چشم میخورد. نگاهی گذرا به بازخوردها نشان میدهد امثال فاروق از قومیتهای مختلف در مساحت ۱٫۶۴ میلیون کیلومتر مربع کشورمان کم نیستند؛ کسانی که به خاطر لباس، لهجه، گویش یا رسومات محلی و قومیتی خود زیر سوال رفتهاند و از سوی کسانی که با اقوام ایرانی آشنا نیستند مورد تمسخر قرار گرفتهاند؛ حال آنکه ایران کشوری با قومها و فرهنگهای مختلف است.
با همه اینها انتشار گزارش و ویدئوی اخیر فرصتی شد تا از طرفی این آسیب مورد توجه قرار بگیرد و از طرف دیگر کاربران زیادی فرصت آن را داشته باشند به قوم بلوچ و همه اقوام ایرانی محبت و احترام خود ابراز کنند.