به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علم الهدی استاد حوزه علمیه در شرح آیه قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَیٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ابراز کرد: یکی از نوید بخش ترین آیات نورانی قرآن نسبت به همه گناهکاران آیه‌ای است که خداوند متعال در آن همه بندگانش را دعوت به بازگشت به سوی خوبی‌ها و جبران رفتارهای زشتی‌ها که از او سر زده می‌کند.
وی افزود: تهدیدهایی که در آیات گذشته در رابطه با مشرکان وجود دارد این آیه مسیر بازگشت همه انسان‌ها حتی مشرکان و ظالمان را بازشده معرفی می‌کند و به همه روحیه امید و بازگشت عنایت می‌کند. اوج عنایت و لطف و امید بخشی پروردگار عالم از اینجا شروع می‌شود که خداوند همه مردم را به عنوان بندگان خود معرفی می‌کند و می‌فرماید قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَیٰ أَنْفُسِهِمْ؛ و بعد هم به این انسان‌هایی که مرتکب گناه و ظلم شدند نمی‌فرماید یا عباد الذین اظلموا؛ بلکه به جای ظلم و جنایت به تعبیر اسراف اشاره دارد.
علم الهدی اضافه کرد: در فرازی از این آیه آمده أَسْرَفُوا عَلَیٰ أَنْفُسِهِمْ؛ خداوند در این فراز در بیان بسیار زیبا می‌خواهد به انسان‌ها بگوید رفتارهای زشت انسان به خودش بر می‌گردد و مثل یک پدر دلسوزی که فرزند خود را نصیحت می‌کند و می‌گوید با خودت چنین نکن؛ خداوند متعال بندگانش را چنین تربیت می‌کند و سپس می‌فرماید لَا تَقْنَطُوا…؛ قنوط به معنای مأیوس شدن است مأیوس شدن از خیر است در اینجا پروردگار می‌فرماید مأیوس نشوید و این دلیلی است تا گناهکاران از خداوند ناامید و مأیوس نشوند.
استاد حوزه علمیه عنوان کرد: پروردگار در ادامه این فراز می‌فرماید ا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ…؛ از رحمت خدا انسان نباید مأیوس شود و به این وسیله خداوند متعال یک افق روشنی پیش پای انسان باز می‌کند و می‌فرماید خداوند همه گناهان انسان‌ها را می‌آمرزد و همه گناهان را بدون استثنا می‌بخشد؛ اینجا خداوند به عنوان رحیم و غفور یاد می‌شود این دو صفت از اوصاف امید بخش بندگان است بنابراین در این آیه از یک طرف می‌گوید مأیوس نشوید و از سوی دیگر می‌فرماید خدا غفور و رحیم است.
وی افزود: اینجا مسأله‌ای هست که معمولاً مطرح می‌شود و آن این است که آیا اینکه می‌فرماید إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا؛ آیا این عمومیت همه گناهان اعم از گناهان شرک و کفر را در بر می‌گیرد یا خیر؟ آیات بعدی این آیه پاسخ این پرسش را می‌دهد و می‌فرماید به سوی پروردگار خود برگردید و در برابر دستورات او تسلیم باشید و از بهترین دستوراتی که از ناحیه خدا نازل شده پیروی کنید؛ عمل به سه فرمان باعث باز شدن درهای غفران و رحمت می‌شود.
علم الهدی اضافه کرد: عمل به این سه فرمان سبب می‌شود مسیر زندگی درست تبیین شود بنابراین بعد از ارتکاب به گناه انسان باید سریع متوجه شود و به سرعت از مسیر رفته باز گردد و تسلیم خدا شود و با رفتار و عملکرد صادقانه خودش نشان دهد که از کاری که کرده پشیمان است از این رو خداوند متعال در این آیه که می‌فرماید قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَیٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ؛ راهکار به ما نشان می‌دهد و این سه راهکار بازگشت، تسلیم در برابر فرمان پروردگار و نشان دادن صداقت در تصمیم گیری و برنامه ریزی است.
*نازنین شیخ صراف