خبرگزاری مهر، گروه استانها - آزاده صفی: بررسی تاریخ نشان می‌دهد رودخانه‌های همدان جایگاه مهمی در پدید آمدن و شور زندگی در این شهر داشته به طوری که در متون کهن سمیرامیس ملکه آشوری به رودخانه‌های همدان اشاره شده است، یک نقاش عثمانی نیز در سال ۹۷۰ هجری قمری در نقاشی خود از همدان، رودهای دیوین و الوسجرد را تصویر کرده است.
از طرفی پدید آمدن تمدن‌های قدیمی در کنار رودها نشان می‌دهد رودخانه همیشه سرچشمه استقرار گروه‌های بشری بوده و فرهنگ‌ها و تمدن‌های خاصی را به وجود آورده‌اند که همه این فرهنگ‌ها و تمدن‌ها بده بستان مستقیم و پایداری با منابع آبی که رودخانه‌ها بودند، داشته‌اند.
شهر همدان نیز از این قاعده مستثنی نیست و رودخانه‌های این کهن‌شهر، همیشه به عنوان جزئی از طبیعت زنده و یکی از عناصر هویتی و طبیعی مهم آن به شمار می‌رفته که پیشینه‌ای به قدمت تاریخ دارند و در روزگاری نه چندان دور نشانی از هویت شهر بوده‌اند.
همدان در حال حاضر هشت رودخانه دارد که در سال‌های اخیر به علت غفلت و ساخت‌وسازهای بی‌جا در حریم آنها به کانال فاضلاب تبدیل شده است و در وضعیت خوبی به سر نمی‌برند. با وجود اینکه موضوع احیای رودخانه‌ها در سال‌های ۱۹۶۰ به صورت جهانی شکل گرفت اما این امر مهم تاکنون مورد توجه مسؤولان همدانی نبوده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا، در این رابطه به خبرنگار مهر، گفت: رودخانه‌ها از جنبه‌های مختلف واجد ارزش هستند و باید آنها را احیا کنیم چراکه رودخانه موجود زنده است و باید آن را ببینیم.
صاحب محمدیان‌منصور با اشاره به اینکه همدان در طول سالیان به دلیل آب و هوا، پایتخت تابستانی بوده است، افزود: رودخانه‌ها، کوه‌ها و فضای سبز از جمله شاخصه‌های همدان در گذشته نه چندان دور بود اما امروز رودخانه‌ها از بین رفته و باید احیا شوند.
وی با تاکید بر لزوم احیای روددره‌های همدان ادامه داد: از جهت حفظ فضاهای شهری باید رودخانه‌ها حفظ شوند تا شهر سرزنده باشد، همچنین رودخانه‌ها به دلیل حفظ بناهای تاریخی اطراف آنها که روزگاری سرپا بوده‌اند باید احیا شوند.
بستن رودخانه‌های همدان مایه شرمساری است
محمدیان‌منصور اضافه کرد: صد سال قبل در دنیا مرسوم بود که رودها را می‌بستند و به معبر تبدیل می‌کردند اما امروز رودخانه‌ها را احیا می‌کنند و اگر رودخانه‌ها به معبر تبدیل شوند مایه شرمساری است.
عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا با اشاره به اینکه متأسفانه در همدان عزمی بر احیای رودخانه‌ها وجود ندارد، گفت: رودخانه‌ها می‌تواند برای ما مواهب زیادی داشته باشد و ما از این موضوع مهم غافل هستیم.
وی تصریح کرد: دانشگاه سال‌هاست در این حوزه کار می‌کند و رساله و پایان‌نامه‌های زیادی در دانشگاه بوعلی‌سینا با محوریت این موضوع نوشته شده اما این مساله برای مدیران همدانی اهمیتی ندارد.
محمدیان‌منصور با اشاره به برگزاری مسابقه پایاب الوسجرد در دانشگاه بوعلی‌سینا افزود: هدف از مسابقه این بود که این فرهنگ را بین مدیران و دانشجویان جا بیندازیم که لزومی هم ندارد که کل رودخانه‌ها را باز کنیم بلکه اگر رودخانه‌ها به صورت نقطه‌ای باز شوند هم اتفاق خوبی است.
دیگر عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا نیز به خبرنگار مهر، گفت: متأسفانه احیای روددره‌ها در گفتار کهنه شده و در عمل دغدغه و اولویت مدیریت شهری نیست.
حسن سجادزاده عنوان کرد: ساختار اصلی شهر همدان بر اساس رودروه‌ها شکل گرفته و اگر روددره‌ها را حذف نمی‌کردیم حتماً چهره شهر با آنچه در حال حاضر است، تغییر می‌کرد.
رودخانه‌های همدان به فاضلاب شهری تبدیل شده‌اند
وی در ادامه بیان کرد: محلات قدیمی همدان در کنار روددره‌ها شکل گرفته بود و فلسفه شکل‌گیری همدان با قدمت چندین هزار ساله به عنوان تاب‌آورترین شهر به خاطر وجود رودخانه‌ها بوده است.
سجادزاده اضافه کرد: زندگی در ابتدا در کنار روددره‌ها شکل گرفته و این نشان می‌دهد جایگاه روددره‌ها اولویت شهر همدان است اما امروزه به شکل‌های مختلف از بین رفته و به فاضلاب شهری تبدیل و دفن شده‌اند.
وی ادامه داد: امروزه هیچ تأثیری در کیفیت بخشی به محیط‌های شهری نداریم در حالی‌که اگر همتی در میان مدیران شهری باشد اولویت تمام طرح‌های توسعه‌ای باید احیای روددره‌ها باشد.
عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا افزود: مطالعات کاملی در این زمینه در دانشگاه صورت گرفته اما هنوز همت و جدیتی در مدیریت شهری به وجود نیامده که این موضوع را اولویت خود قرار دهند.
سجادزاده تصریح کرد: همدان را به عنوان شهر تاریخ و طبیعت می‌شناسند بنابراین اولویت باید این دو مسئله باشند و در این راستا احیا رودره‌ها باید در اولویت قرار گیرد تا در کیفیت‌بخشی فضای شهری مؤثر باشد.
گفتنی است؛ در سال‌های قبل، پروژه‌ای مبنی بر احیای رودخانه‌های شهر همدان آغاز شد و این موضوع مورد مطالعه کارشناسان قرار گرفت اما هنوز هم این مساله مهم به اولویت هیچ دستگاهی تبدیل نشده و نفس رودخانه‌هایی که می‌توانند زندگی دوباره به شهر ببخشند هنوز باز نشده است.