به گزارش خبرگزاری مهر، سیستان و بلوچستان دارای فرهنگ ملی، دینی و منطقه‌ای سرشار از اسطوره‌پروری و به نوعی یک خزانه فرهنگ و آداب و رسوم است که اگر قصد سفر به این سرزمین نخل و باد، آفتاب و دریا را دارید خوب است بدانید که این استان قدمتی نزدیک پنج هزار سال دارد و در گذشته هم یکی از مهمترین فرهنگ‌های شهرنشینی به نام شهر سوخته در همین استان قرار داشته است.
اجرای سنت‌های کهن همراه با جشن و سرور مردم سیستان و بلوچستان از شمال تا جنوب این دیار از گذشته‌های دور تا به امروز در آستانه نو شدن سال صحنه‌های زیبا و جذاب را در ذهن به یادگار می‌گذارد.
مردم سیستان و بلوچستان، آداب و رسوم خاصی برای استقبال از آئین بزرگ نوروز داشته‌اند که هنوز هم برخی از آنها را بخوبی حفظ کرده‌اند، بخصوص سنت شب‌های قبل از عید را که در آن شب‌ها زنان کارهای ناتمام چون دوخت و دوز را انجام می‌دادند و مردان منتظر فصل درو بودند؛ شب‌ها زود نمی‌خوابیدند و دور هم می‌نشستند و ظروف تخمه، خرما، لندو (مخلوطی از خرمای بدون هسته و گندم برشته، کنجد یا کنجد و خرما) و گندم بریان، پر و خالی می‌شد.
اهالی سیستان و بلوچستان از دیرباز آئین کهن ایرانیان مبنی بر پخت شیرینی‌های محلی بر پایه محصولاتی که در طبیعت این خطه از کشور کشت می‌شود را حفظ کرده؛ بطوریکه پایه شیرینی‌های محلی همچون کلوچه، تجگی، قتلمه، بورک، لندو، حلوای مَدَر و دانکوک را گندم خطه سیستان و خرمای بلوچستان تشکیل می‌دهد.
تنوع و گستردگی بی‌نظیر فرهنگ غذا در سیستان و بلوچستان باعث شد تا ۳۱ نمونه غذای محلی در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت برسد که می‌توان از آن به عنوان ظرفیتی مهم در تنوع بخشی به جاذبه‌های گردشگری در این استان بهره گرفت.
نان سال؛ نماد برکت و روزی
کارشناس اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سیستان و بلوچستان گفت: در این استان، نان سال، نماد برکت و روزی صاحب خانه است و کسی که نان سال را بزرگ‌تر و بهتر در سفره دارد، به اعتقاد مردم به همان نسبت در طول سال، برکت به خانه‌اش خواهد آمد.
محمد علی ابراهیمی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، درباره خوراکی‌های عید نوروز در سیستان و بلوچستان افزود: تا رسیدن روان نگران بی بی نوروز همه چیز باید تازه و نو شود، همه هستی باید بوی شکفتن و رویش پراکنده سازد، همسو با همین باور دور و دیر، مرد دهقان و پارسای سیستان برای آوردن روان تازگی نوروزی به انبار گندم و سفره نان خویش، در جایگاهی گرم‌تر چند خوشه گندم را پیشرس کرده و سپس با انداختن یک یا دودانه درگُدام (انبار گندم) با آس دستی یا کتوری آرد و نیز آمیختند.
وی ادامه داد: این آرد یک یا چند دانه گندم با آرد کهنه، تازگی و طراوت به این بخش آورده و از آن نان تافتون بزرگی به نام نان نو آماده می‌کردند که زینت بخش سفره نوروزی می‌شد، در این سنت دیرپا این خوشه‌های زودرس تازه باید از دستان مرد یا زنی پارسا و پاکیزه برداشت شود.
کارشناس اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سیستان و بلوچستان اضافه کرد: سپس با دست‌های مادر یا مادر بزرگ در دیگی بزرگ این نان گرم خورد می‌شد و با روغن زرد حیوانی، شکر یا شیره، آمیخته و برای اعضای خانواده در کاسه‌ای جدا می ریختد.
شیرینی عید در سیستان
به گفته وی، در سیستان بیشتر کارها به صورت گروهی انجام می‌شد و روحیه تعاون و همکاری در روح مردم آن عجین شده است، این منطقه به دلیل داشتن غله زیاد و تنوع غلات در یک دوره انبار غله ایران نام گرفته و زیادی گندم باعث شده بود تا خانم‌های سیستانی بهترین نان‌ها و شیرینی‌های محلی را بپزند، همچنین زیادی غله باعث تنوع و کیفیت نان سیستانی شده و چون کلوچه هم از آرد گندم تهیه می‌شود، کلوچه سیستانی (شیرینی مخصوص نوروز) هم از تنوع و کیفیت مطلوبی برخوردار است.
ابراهیمی با بیان اینکه در این ایام مراسم زیبایی به نام آرزو که نمایان‌تر است، ادامه داد: تجمع بانوان و مشارکت برای تهیه کردن کلوچه زابلی و بورک و لندو و قلیفی و قتلمه که خاص این ایام بوده، نان سال و کلوچه از واجبات سفره سیستانی‌هاست، مردم این منطقه با هر وضعیت مالی نان و کلوچه را هنگام تحویل سال داخل سفره‌های خود می‌گذاشتند، زیرا اعتقاد آنها در صبح روز عید این بود که بی‌بی‌نوروز به تمام خانه‌ها سر می‌زند و سفره را بازدید می‌کند.