خبرگزاری مهر -گروه استانها: استان زنجان را می‌توان خاستگاه هنرهای ارزشمند دستی دانست که همواره در طول تاریخ به عنوان یک هنر ارزشمند مطرح بوده و بسیاری از این هنرها طی سال‌ها و با توجه به مهاجرت‌های صورت گرفته هنرمندان زنجانی در سایر شهرهای کشور بروز و ظهور پیدا کرده و برخی مواقع به عنوان هنر بومی آن مناطق مطرح شده در حالی که خاستگاه و زادگاه این هنرهای دستی زنجان بوده است.
از کارهای دستی بومی زنجان ساخت وسایل نقره‌ای و به ندرت طلایی به صورت ملیله کاری است که در اوایل فقط در زنجان معمول بوده که در زمان رژیم شاه تعدادی از هنرمندان زنجانی به تهران و اصفهان کوچ کردند و این هنر ظریف را در آن شهرها رواج دادند.
ملیله سازی از ظریف‌ترین رشته‌های فلزکاری است
ملیله سازی از جمله ظریف‌ترین رشته‌های فلزکاری و یکی از برجسته‌ترین صنایع فلزی ایران است. قدیمی ترین ملیله ایران به روایت اکثر محققان مربوط به سالهای ۵۵۰ تا ۳۳۰ ق. م. (دوره هخامنشی) است. متأسفانه به دلیل آنکه اکثر اشیا ملیله به منظور استفاده مجدد ذوب شده اند، نمونه‌های زیادی در دسترس نیست و تنها از دوره قاجاریه مقداری سرقلیان، گیره استکان و سینی در اندازه‌های مختلف باقی مانده است.
ملیله سازی در زنجان بیش از ۱۰۰ سال سابقه دارد و از اواخر دوره فتحعلی شاه قاجار شخصی به نام حاج اسداله طرح برگ فرنگ را در ملیله ابداع و سبک خاصی را شروع کرد.
ملیله از جمله صنایع دستی رایج و بسیار مهم در شهر زنجان است. این صنعت از دوره صفویه به بعد رونق چشمگیری داشته و تا امروزه نیز با دگرگونی‌های فراوان در زنجان ادامه دارد نقوش رایج در ملیله کاری زنجان عبارتند از: دندانه، تابیده، جقه، یا بته ترمه، ریزه جقه، برگ فرنگ، برگ، غنچه، پیچ، پیچک، سه چشمه و یک چشم ملیله. تولیدات ملیله زنجان شامل گیره شربت خوری، گلاب پاش، قاب عکس، جاسیگاری، بشقاب، شکلات خوری، شیرینی خوری، زنجیر (که به آن کلافه‌ای می‌گویند) گل سینه، گوشواره و قاب عکس است.
ملیله سازی زنجان در سطح کشور نیز شناخته شده بوده و دارای اعتبار خاصی است.
ملیله از جمله صنایع دستی رایج و بسیار مهم در شهر زنجان است. این صنعت از دوره صفویه به بعد رونق چشمگیری داشته و تا امروزه نیز با دگرگونی‌های فراوان در زنجان ادامه دارد.
ملیله هنر صنعتی ارزشمند است که ریشه در دل تاریخ و فرهنگ مردم زنجان دارد، هنری که در عین زیبایی و اصالت می‌تواند سهم مهمی در سبد صادراتی استان زنجان داشته باشد و به نقاط مختلف جهان بخصوص کشورهای حوزه خلیج فارس و همچنین کشورهای اروپایی و آمریکایی راه یابد.
بی شک توجه به حوزه صادرات صنایع دستی همواره مطرح بوده و این امر طی سالهای اخیر شدت گرفته است، هر چند با شیوع کرونا، فروش و صادرات صنایع دستی نیز تحت تأثیر قرار گرفته بود ولی صنایع دستی بخصوص ملیله و سایر محصولات صنایع دستی فلزی می‌تواند در صورت ایجاد زیرساخت‌های لازم بخش مهمی از فرایند صادراتی استان زنجان را به خود اختصاص دهد.
چینش تارهای نازک نقره با ظرافت و زیبایی خاص، جلوه‌ای باشکوه از هنر و خلاقیت هنرمند زنجانی را روایت می‌کند که اثری زیبا و ماندگار به نام ملیله را خلق می‌کنند که هر بیننده‌ای را به تحسین وا می‌دارد و اثبات لیاقت شهر زنجان به نام شهر جهانی ملیله است.
زنجان سال ۹۸، در حالی موفق شد، عنوان شهر جهانی ملیله را کسب کند، که به عنوان خاستگاه اولیه هنر ملیله کاری با قدمت و پیشینه تاریخی چند هزار ساله، نام خود را در میان بهترین‌های این صنعت دستی حفظ کرده است زنجان سال ۹۸، در حالی موفق شد، عنوان شهر جهانی ملیله را کسب کند، که به عنوان خاستگاه اولیه هنر ملیله کاری با قدمت و پیشینه تاریخی چند هزار ساله، نام خود را در میان بهترین‌های این صنعت دستی حفظ کرده است و می‌رود تا اقتدار و شکوه هنر ملیله زنجان را به رخ مدعیان دروغین این هنر بکشد و هنر واقعی ملیله را به ایران و جهان نشان دهد.
ملیله به مفهوم ظریف کاری نقره است که با استفاده از مفتول‌ها و نوارهای ظریف نقره و به کارگیری طرح‌های اسلیمی و منظم ساخته می‌شود ملیله کاری زنجان وام‌دار هنرمندانی است که با ابزار بسیار ابتدایی به خلق آثاری ارزشمند مبادرت کرده و حتی گاه روشنی چشمان خود را در این راه از دست داده اند.
ملیله سازی که در هزاره اول هجری قمری به عنوان هنر دستی بومی زنجان فقط در این شهر معمول بود با مهاجرت تعدادی از هنرمندان این شهر به تهران و اصفهان، در آن شهرها نیز رواج یافت.
سینی، سرویس‌های چای و شربت خوری، جعبه جواهرات، گلدان، شمعدان، رویه دسته چاقو، قاب عکس و انواع زیورآلات عمده ترین دست مایه هنرمندان زنجانی در سالهای دور بوده و به مرور زمان بر تنوع این دست سازهای زیبا و بسیار ظریف افزوده می‌شود.
بزرگترین المان ملیله به دست استاد کار زنجانی ساخته شده است و در آستانه مجموعه فرهنگی و گردشگری سبزه میدان شهر زنجان نصب و رونمایی شد. این گلدان ملیله‌ای ۵ متر ارتفاع و ۲ و نیم متر قطر دارد.