خبرگزاری مهر، گروه استانها - بهرام قربانپور: گیلان به جهت سبقه تاریخی و مذهبی که دارد در هر گوشه‌اش یک نشانه از عشق، معرفت و «جلال» رخ نمایی می‌کند. از شرق تا غرب از جنوب تا مرکز گیلان مملو از نور، برکت و جریان معنویت است.
یکی از این مکان‌های معنوی و زیارتی بارگاه آقا سیدجلال الدین اشرف (ع) برادر گرانقدر شاه خراسان حضرت امام رضا علیه السلام است، جایی که یک شهر چه عرض کنم، یک قوم و ملت شیفته‌اش هستند و با خاطره‌هایش عشق بازی می‌کنند.
عشقِ مثال زدنی دو برادر
بارگاه سید جلال الدین اشرف در شهرستان آستانه اشرفیه از شهرهای شرقی استان گیلان واقع شده که در ۳۵ کیلومتری رشت مرکز استان و ۵ کیلومتری لاهیجان قرار دارد. آن بزرگوار در سال ۱۸۰ ق، در مدینه عشق چشم به جهان گشود و به روایتی در همین روزها یعنی در تاریخ ۱۴ رمضان سال ۲۲۳ و در سن ۴۳ سالگی به مقام والای شهادت نائل می‌شود.
پدر بزرگوارش حضرت امام موسی کاظم علیه السلام و مادر پاکدامن و والامقامش «نجمه» است و ظاهراً کوچک‌ترین فرزند از میان فرزندان امام هفتم بوده و برادر گرانقدر امام رضا علیه السلام هستند و طبق شواهد تاریخی حُب و صمیمیت خاصی بین این دو برادر عزیز حاکم بوده است.
آقا سید جلال الدین اشرف (ع) در سال ۲۰۱ هجری در زمان ولایت عهدی امام رضا (ع) در حالی که حدوداً ۲۱ سال داشت از مدینه برای تبلیغ به بغداد آمد و در سال ۲۰۴ هجری وقتی که مامون از مرو به بغداد می‌رود حضرت سید جلال الدین اشرف (ع) شهر بغداد را ترک کرده و با جمعی از یاران رهسپار ایران شده و در شهر قم ساکن می‌شود.
استقبال بی نظیر گیلانی‌ها از «سلطان»
حضرت سید جلال الدین اشرف (ع) پایه گذار نخستین حکومت شیعی در ایران با لبیک گفتن دعوت عده‌ای از سادات و شیعیان گیلان در سال ۲۰۶ هجری با شعار خون خواهی برادرش امام رضا (ع)، به خطه گیلان عزیمت کرد.
حضور آن حضرت در گیلان با استقبال گرم مردم این سامان مواجه شد و با کمک مردم و مبارزان محلی، نخستین حکومت شیعی را در ایران پایه گذاری کرد. حضرت سرانجام پس از تشکیل حکومت در سال ۲۰۷ در جنگی که در روستای لیالمان (۵ کیلومتری لاهیجان) رخ داده به سختی مجروح شد و برای اینکه پیکرش به دست دشمن نیفتد خود را به حوالی رودبار رساند و در ییلاق دارستان در (۹ کیلومتری رودبار) به مقام شهادت نائل آمد.
ماجرای سفیدرود و پیکرِ آقا
بنا به وصیت آن حضرت و با تدبیر و زیرکی شیخ مفیدالدین و اطرافیان پیکر مطهرش را در تابوت گذاشته و در آب سفید رود رها کردند. تابوت حامل پیکر مطهر حضرت کیلومترها دورتر از محل شهادتش در حوالی لاهیجان در قریه کوچان (آستانه اشرفیه امروزی) به ساحل رسید و سرانجام پیکر پاک و مطهر آن رهبر نستوه و اسوه مقاومت و تقوا و مجاهد راه آزادی و شرافت، توسط گیلانی‌ها تشییع و به خاک سپرده شد.
آن طور که داده‌های تاریخی روایت می‌کنند حضرت سیدجلال الدین اشرف که به «سلطان» هم معروف است حدود دو دهه در خطه گیل و دیلم حکومت کرد و منشأ اثرات ارزشمندی در ترویج فرهنگ اسلامی و رضوی در این مناطق شد.
آن حضرت در مبارزه و نبرد هم بسیار ماهر، چیره دست و توانا بود و در دو دهه حکومت علوی و رضوی اش، چندین شهر از جمله قزوین، زنجان و رودبار را فتح کرد و سفره ایمان، اسلامیت و دین را در سیطره گیل و دیلم گسترانید.
بعد از تورقی کوتاه در تاریخ پر رمز و راز سرگذشت این عالم روحانی، مبارز و دانشمند، سرانجام ساعت انتظار به سر رسید و چشممان به جمال پیرمردی گشاده رو و شیرین کلام روشن شد و گفت و گوی صمیمی با «حاج حسن شیرینکام» سفر نیم روزمان را به آستانه اشرفیه شیرین‌تر کرد، پیرمردی که غبار تجربه بر قامتش سنگینی کرده بود و از چین و چروک صورت و محاسن سفیدش می‌شد ناگفته‌های زیادی را فهمید.
شیفتگی بدون مرز
«حاج حسن» قصه ما که حدود نیم قرن است به عنوان خادم امامزاده سیدجلال الدین اشرف (ع) لباس نوکری اهل بیت علیهم السلام را بر تن کرده و جوانیش را زیر بیرق آل الله به سر منزل پیری رسانده است برای ما از خاطرات، تلخ و شیرینی‌های یک عمر عشق بازی گیلانی‌ها با «سلطان» می‌گوید.
«حاج حسن شیرینکام» خادم باسابقه و اهل دل آقا سیدجلال الدین اشرف (ع) آستانه اشرفیه در گپ و گفتی خودمانی، ما را مهمان لحظه‌های شیرین و خاطرات فراموش نشدنی اش می‌کند و می‌گوید: بارگاه آقا سیدجلال الدین اشرف (ع) مایه فخر، برکت و معنویت گیلان است و گیلانی‌ها به وجود «سلطان» افتخار می‌کنند.
ارادت ویژه به نماینده تام الاختیار شاه خراسان در گیلان فقط به گیلانی‌ها خلاصه نمی‌شود کل ایران شیفته «سلطان» هستند.
خادمی برای کسی که نفسِ کبوترهای حرمش شفاعت می‌دهند و برکت آفرینند نهایت عاشقی با خداوند است این را می‌شد از روایت گری های «حاج حسن» از معجزات آقا سید جلال الدین اشرف (ع) فهمید؛ آن طوری که حاج حسن روایت می‌کرد؛ «خیلی سال‌های قبل یک شهروند تنکابنی از مازندران مهمان آقا سید جلال‌الدین اشرف شد مهره کمرش به شدت آسیب دیده بود به طوری که پزشکان از درمانش قطع امید کرده بودند، چند شبی این شهروند مازنی در صحن باصفای آقا سیدجلال الدین اشرف (ع) اُطراق کرد و صبح یکی از این شب‌ها دیدم که شهروند تنکابنی جاروب را برداشته و دارد حیاط را تمیز می‌کند برایم جالب شد به سراغش رفتم و ماجرا را از وی جویا شدم؛ گویا قادر به راست و خم شدن کمر نبود اما با توسل به «سلطان سید جلال‌الدین اشرف» شفاعت یافته بود».
آقا سیدجلال الدین اشرف از این دست ماجراهای شنیدنی کم ندارد ماجراهایی که اگر از صمیم قلب به آن باور و یقین نداشته باشید هضم کردنش برایتان سخت و دشوار می‌شود؛ پذیرش و اعتقاد قلبی به ائمه اطهار علیهم الاسلام و امامزادگان واجب التعظیم به ویژه آقا سید جلال الدین اشرف، شما را از خانه این بزرگواران «دست خالی» بر نمی‌گرداند.
توسعه گردشگری مذهبی در دیار سطلان
تقارن ماه مبارک رمضان و عید باستانی نوروز اتفاق قشنگی است که می‌تواند منجر به رونق «گردشگری مذهبی» به ویژه در استان‌های گردشگری نظیر گیلان شود.
گیلان به لحاظ برخورداری از مواهب طبیعی و تاریخی اش از یک سو و وجود امامزادگان واجب تعظیم در جای جای این استان موقعیت خوبی برای توسعه «گردشگری مذهبی» دارد که آستانه اشرفیه و دیار «سلطان» یکی از نقاط مهم گردشگری مذهبی گیلان به شمار می‌رود.
آن طور که داده‌های آماری روایت می‌کند در طول سال بیش از ۳۰۰ هزار زائر و گردشگر از این مکان گردشگری، سیاحتی و سیاحتی دیدن می‌کنند و حالا تقارن ماه مبارک رمضان و عید نوروز پای بسیاری از گردشگران را به دیار سلطان باز کرده است.
آن طور که حاج حسن گفته؛ تنوع برنامه‌های فرهنگی و مذهبی در بارگاه آقا سیدجلال الدین اشرف که به مکانی برای ترویج فرهنگ ایرانی، اسلامی و فرهنگ ناب رضوی تبدیل شده، دیار سلطان را به نقطه جاذبه گردشگران در گیلان تبدیل کرده است.
آستان مقدس حضرت سید جلال الدین اشرف (ع) قم و مشهد گیلانی‌ها است، افرادی که شرایط مشرف به امام رضا (ع) و یا حضرت معصومه (س) را ندارند به دیدار برادر بزرگوارشان آقا سید جلال‌الدین اشرف در آستانه می‌روند و عرض ادب می‌کنند و این مهم محدود به گیلان نمی‌شود و دیار سلطان میزبان زائران زیادی از نقاط مختلف کشور و حتی آن سوی مرزها است و به نحوی «سلطان» آبروی معنوی گیلان است.
وجود بقاع متبرکه در گیلان یک فرصت کم نظیر و حتی بی نظیر برای توسعه گردشگری مذهبی است با توجه به وجه اعتقادی ایرانی‌ها و مردم کشورهای اسلامی، می‌توان از ترکیب وجود ظرفیت‌ها و قابلیت‌های گردشگری طبیعی و تاریخی گیلان و درهم آمیزی آن با گردشگری مذهبی در کنار توسعه و تقویت زیرساخت‌ها، این استان را به یکی از قطب‌های «گردشگری» و در نتیجه رونق اشتغال و اقتصاد تبدیل کرد.