به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری شصتمین دوسالانه ونیز دوشنبه ۲۰ فروردین ماه با حضور مرتضی اسدی و عبدالحمید قدیریان هنرمندان نقاش حاضر در ونیز، محمد خراسانی‌زاده مدیرکل هنرهای تجسمی، امیر عبدالحسینی دبیر ارشد پاویون، شعیب حسینی دبیر هنری پاویون، محمد زرویی نصرآباد مدیرکل هنرهای تجسمی حوزه هنری، جعفر واحدی دبیر اجرایی پاویون ایران در ونیز در محل موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.
محمد خراسانی‌زاده در ابتدای نشست با گرامیداشت سالگرد شهادت شهید سیدمرتضی آوینی گفت: مهمترین رویداد عرصه تجسمی دنیا که ۱۲۹ سال است پابرجاست و به عنوان پیامدی شناخته می‌شود که سرآمد دوسالانه‌های متعدد و جایی برای معرفی اتفاقات هنرهای تجسمی دنیا است. شرایطی فراهم شد تا برای دهمین بار بتوانیم نمایندگی رسمی ایران را در ونیز داشته باشیم.
وی بیان کرد: تیر ماه ۱۴۰۲ این وعده را دادم و وزیر نیز بارها تاکید کرد که حضور هنرمندان در عرصه بین‌المللی را خواهیم داشت و علیرغم همه دشواری‌هایی که وجود داشت و به دلیل تفاوت ارز پایه ما با فضای بین‌الملل، این اتفاق محقق شد.
خراسانی‌زاده به مروری از دوره‌های قبلی حضور ایران و هنرمندان ایرانی در دوسالانه ونیز پرداخت و گفت: رویداد اول اردیبهشت ماه امسال کلید خواهد خورد و تا آذر ماه ادامه خواهد داشت و ایران در کمتر از ۲۰۰ متر مربع آثارش را به نمایش خواهد گذاشت. ماجرای حضور جمهوری اسلامی ایران در چنین رویدادی بر این اساس شکل گرفت که نمی‌شود رویدادی در این سطح برگزار شود و ما حضور نداشته باشیم هرچند سخت باشد! اگر در المپیک به سختی شرکت می‌کنیم در اینجا نیز باید حضور داشته باشیم. گاهی دست دولت بسته است اما دعوت از هنرمندان و بخش خصوصی کاری است که باید اتفاق بیفتد و دامن زدن به این مطالبه، بخشی از تقاضای من از شما اهالی رسانه است.
سناریوی نمایشگاه والایی در بینال ونیز چیست
امیر عبدالحسینی دبیر ارشد هنری پاویون ایران در ونیز گفت: پاییز ۱۴۰۲ بعد از بمباران بیمارستان شفا در غزه، قصد داشتیم برای زنده نگاه داشتن یاد و خاطره کودکان و شهیدان غزه، نمایشگاهی از سرآمدان هنر ایران با موضوع کودکان غزه برگزار کنیم که برای این منظور با دوستان و هنرمندانی صاحب‌نام صحبت کردم و قرار شد این نمایشگاه را برگزار کنیم. گروه‌های یکسانی اختصاص داده شد و کارهایی نیز خلق و جمع شد. سناریوی نمایشگاه و سیر آن مشخص شد و عنوان نمایشگاه نیز با عنوان «والایی» انتخاب شد اما...
وی همچنین توضیح داد: برگزاری این نمایشگاه و رویداد اندکی به تاخیر افتاد و چون در اختتامیه جشنواره هنرهای تجسمی فجر نیز تاکید بر حضور ایران در ونیز شده بود، قرار شد پاویون ایران شکل بگیرد. پس از اختتامیه جشنواره تجسمی فجر، اداره کل هنرهای تجسمی در تدارک بررسی طرح‌های ویژه هنرمندان و گالری‌ها بود تا نمایشگاه ونیز ترتیب داده شود. مقرر شد طرح نمایشگاه «والایی» نیز در کنار طرح‌های ارسالی، جزو پیشنهادات ارایه شود و در نهایت این طرح پذیرفته شد. سرآمدان هنرهای تجسمی کشور در این طرح حضور دارند که شامل اساتید کاظم چلیپا، مرتضی اسدی، مصطفی گودرزی، عبدالحمید قدیریان و غلامعلی طاهری هستند. دغدغه هنرمندان و نگاه اجتماعی، مضمون و … مدنظر قرار گرفت و طرح این نمایشگاه منتخب شد.
عبدالحسینی درباره عنوان و رویکردهای نمایشگاهی که قرار است در بینال ونیز ارایه شود، گفت: عنوان «والایی» بر اساس استیتمنت نمایشگاه انتخاب شده است. با این رویکرد سناریویی جدید با سیر نمایشگاهی بهتر شکل گرفت. همه آثار بر مبنای موضوع کودکان غزه و اشعار محمود درویش نام‌گذاری شدند و قرار شد علاوه بر نمایش فیزیکی آثار، جنبه‌های نور، صوت و قابلیت‌های هنرهای چند رسانه‌ای نیز داشته باشیم تا تاثیرگذارتر و جذاب‌تر باشد. همچنین قرار شد یکی از آثاری که در شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر با عنوان «آینه‌های نور» حضور داشت و کار ۲ جوان در جشنواره هنرهای تجسمی فجر بود نیز حضور داشته باشد.
سعی کردم احساسم را در اثرم و تمامیت ارضی فلسطین ارایه کنم
در ادامه، مرتضی اسدی هنرمند پیشکسوت نقاش گفت: به عنوان یک نقاش سعی کردم اتفاقی که در فلسطین افتاده، نه تنها بمباران وحشیانه رژیم صهیونسیتی بلکه تمام جنایات این رژیم را در اثرم نمایش دهم. البته سابقه کار من با این موضوع در دوسالانه نقاشی ایران در سال ۱۳۷۲ مشخص است که ۲ تابلوی نقاشی کار کرده بودم اما نسل کشی که امسال اتفاق افتاد، رنگ زندگی را برایم تغییر داد و نتوانستم با تحلیل‌های سیاسی که داشتم بگویم چه وظیفه‌ای دارم و سعی کردم احساسم را در اثرم و تمامیت ارضی فلسطین ارایه کنم. خوشحال نیستم اما مجبورم قلمم برای نمایش کشتار و نسل‌کشی به کار گرفته شود و به عنوان یک نقاش سعی کردم سهمی نیز در این مورد داشته باشم.
عبدالحمید قدیریان نیز با اشاره به آثارش که مرتبط با فلسطین است، گفت: این کارها به قصد این نمایشگاه انجام نشده بود و داستان خلق آنها به قبل از آن برمی‌گردد. باید تاکید کنم که با اتفاقاتی که در جهان افتاده، باید وارد تبیین‌های جدید شویم چون پوشش تزیینی دنیا افتاده است چه در بحث حقوق بشری و مباحث دیگر. سیستم تئوریک هنر یهود بر مبنای اومانیسم طراحی شده است که خیلی از جوامع را با رویکرد پوچی رشد دادند. اگر اثرات فرهنگی غزه مبنای تولید آثار هنری در چارچوب انسانی و تعالی انسانی باشد، موثر است و من تصورم این است که می‌توان این مهم را شکل داد.
وی تاکید کرد: اگر بحث‌های آزاداندیشی را راه می‌انداختیم دنیا کلاً وضعیتش تغییر می‌کرد و اگر خودمان را آماده کنیم، می‌توانیم تاثیرگذار باشیم. بنابراین اگر بحث میزگردی در ونیز شکل بگیرد که وارد یک‌سری مباحث چالشی شویم، حتماً بحث پوچی و آزادی غربی را که مدنظرم است، مطرح می‌کنم.
سعی کردم احساسم را در اثرم و تمامیت ارضی فلسطین ارایه کنم
قدیریان درباره اثرش نیز توضیح داد: تابلوی من درباره ایمان مردم غزه است؛ تلاش کردم ایمان غزه و نور ایمان در غزه را نمایان کنم، چراکه خیلی از کشورهایی که تصور نمی‌کردیم نسبت به جنایات در غزه واکنش نشان دهند، واکنش نشان دادند که این مهم به دلیل نور ایمانی است که از مردم غزه ساطع شده است. ایمانی که در اوج سختی‌ها، به لبخند و رضایت می‌رسد و تلاش خواهم کرد این بحث را وارد این موضوع کنم که چرا مردم غزه این ایمان الهی را دارند، در حالی که تک تک آنها در حال از دست رفتن هستند.
در ادامه نشست، محمد زرویی نصرآباد نیز که به عنوان نماینده حوزه هنری به عنوان مشارکت‌کننده در دوسالانه ونیز حضور داشت، در سخنانی گفت: حوزه هنری همیشه حامی هنرمندان و هنر متعهد است و شعاری که در هنر انقلاب و هنر متعهد دارد، در همین ارتباط است که هنرمندان زیر چتر حمایت و همراهی حوزه هنری هستند. امیدوارم این هم افزایی بین هنرمندان و سازمان‌های مرتبط را بیشتر شاهد باشیم. حوزه هنری همیشه با آغوش باز میزبان هنرمندان هست و خواهد بود.
مسایل سیاسی را مدنظر قرار ندادیم
محمد خراسانی زاده در بخش دیگری از نشست در پاسخ به پرسشی درباره سیاست‌های حضور ایران در ونیز و انتخاب و اندازه یکسان آثار گفت: نکته مهم اینجاست که سیاست موضوعی تکوین نکردیم و دو روز مانده به اعلام حضور در ونیز، مشورت‌های بسیار متراکم را با گروه‌های مختلف داشتیم تا کارمان را تشریح کنیم و حتی کار دیگری نیز معرفی شد اما مسأله این بود که بهترین کارها انتخاب شود و نمایشگاه گردانی شود و یکی از پیشنهادات این پیشنهاد بود. نهایتاً دلیل اینکه این کار انتخاب شد نیز توضیح داده شد اما نظر کیوریتور این بود که اندازه یکسان تابلوها یک ویژگی مثبت است و مبتنی بر یک طراحی در نمایشگاه خواهد بود که قرار شد در ونیز ارایه شود. ما دخالتی در جزییات کار کیوریتور نمی‌توانیم داشته باشیم اما وقتی در فضای ونیز که قرار گرفتیم، یک اثر نیز که فضای کهکشانی متبادر می‌کند، انتخاب کردیم.
وی تصریح کرد: مسایل سیاسی را مدنظر قرار ندادیم اما قصد داشتیم نسبت به جنایت در غزه واکنش نشان دهیم و سیاست ما نیز انتخاب از بین بهترین‌ها بود.
حضور ایران در ونیز با نصف برآورد استاندارد!!!
مدیرکل هنرهای تجسمی همچنین درباره بودجه‌ای که برای پاویون جمهوری اسلامی ایران در ونیز در نظر گرفته شده است، گفت: واقعیت این است که در بینال شصتم ٨٧ کشور به صورت رسمی حضور خواهند داشت. بعضی کشورها در فضای اولیه بینال فضای ثابت دارند و بعضی کشورهای دیگر به صورت مستقل فضایی را اجاره کردند. هزینه فضای استیجاری از لحاظ یورو سنگین بود که حدوداً ۴٠٠ هزار یورو نیاز بود، بر مبنای همین اعداد شروع کردیم اما با خطرپذیری بسیار بالا پیش بردیم و با توجه به اینکه این مبالغ موجود نبود در هفت ماه حضورمان کمتر از ٢٠٠ هزار یورو را برآورد کردیم که همین میزان را نیز نداریم.
وی بیان کرد: بیشترین هزینه‌ای که خواهیم داشت، گذران هفت ماه حضور در ونیز است، به همین دلیل حضور افراد را به حداقل ممکن رساندیم و در محدودترین تعداد ممکن به ونیز خواهیم رفت. امیدواریم بخش خصوصی در فشار مالی به کمک ما بیایند، چراکه با توکل جلو رفتیم. حوزه هنری حتی همراه کردن بعضی هنرمندان را پذیرفته است، چرا که ما از پس هزینه آن بر نمی‌آمدیم.
خراسانی زاده همچنین از دعوت کیوریتور ارشد دوسالانه ونیز از محمد احصایی برای ارایه اثری در این بینال خبر داد.
چرا نهادها برای کاری واحد پای هم نمی‌ایستند!؟
شعیب حسینی نیز در پاسخ به پرسشی که درباره نبود حضور هنر جدید و مدرن پرسیده شد، گفت: برای حضور هنر جدید و مدرن فراخوان دادیم و با ۱۰ هنرمند نیز صحبت کردیم اما به لحاظ محدودیت‌های زمانی که وجود داشت، قبول نکردند. آقای عبدالحسینی با نگاهی که داشتند، قرار است در ۲ بخش جانبی آثار، هنر مدرن و چیدمان را در بینال ونیز داشته باشیم.
در ادامه نشست که برخی از خبرنگاران نسبت به موضوع و حضور هنرمندان در بینال ونیز معترض بودند، مرتضی اسدی با واکنش نسبت به اینکه منتقدان، هنرمندان حاضر را هنرمندان حوزه هنری خطاب کردند، ابراز ناراحتی کرد.
محمد زرویی نصرآباد نیز درباره این اعتراض تعدادی از خبرنگاران گفت: امروزه برای انجام یک کار واحد، نهادها پای هم نمی‌ایستند تا با یک بودجه واحد کاری موثر رقم بزنند. الان که ۲ مجموعه دست به دست هم دادند تا کاری موثر کنند به نظر شما این مشکل است یا حسن؟ اگر حسن است اجازه دهید کار را انجام دهیم. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از بودجه کم می‌نالد، پس اجازه دهید نگوییم به دلیل بودجه با هم کار می‌کنیم! الان موقعیتی پیش آمد که حوزه هنری نیز مشارکت داشته باشد. هنرمندان نیز از جایگاه اجل‌تر هستند و حوزه هنری نیز به هنرمندانی که با حوزه همراهی کردند، می‌بالد و دست آنها را می‌بوسد. هم و غم ما این است که پای کار بایستیم و کاری جلو رود.