عماد احمدوند در گفت و گو با خبرنگار مهر، درباره اثرگذاری فناوری نانو در حوزههای اقتصادی و اجتماعی کشور توضیح داد و گفت: فناوری نانو یک فناوری بین رشتهای با حوزه اثرگذاری و کاربرد گسترده است. امروز محصولات نانوی ساخت ایران در ۱۴ حوزه صنعتی- کاربردی تجاری شده و حجم بازار قابل توجه و رو به رشدی را نیز به خود اختصاص دادهاند.
دبیر ستاد نانو افزود: با وجود این محصولات مبتنی بر فناوریهای پیشرفته از جمله فناوری نانو فراتر از بازار مستقیم خود، اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی بالایی دارند که ممکن است بسیار بیشتر و مهمتر از حجم بازار این محصولات باشد. یکی از این اثرات اقتصادی که برای بسیاری از محصولات نانو مشترک است صرفه جویی ارزی است که در سالهای اخیر با شدت گرفتن تحریمها اهمیت بسزایی پیدا کرده است.
احمدوند خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در حوزه سلامت و بهداشت، سه قلم نانوداروی ضدسرطان در سالهای اخیر بخشی از نیاز کشور به نمونههای خارجی را تأمین کرده و تا انتهای سال ۱۴۰۱ از خروج بیش از ۹۰ میلیون دلار ارز جلوگیری کردهاند که این مقدار حدود ۱۰ برابر صادرات این محصولات در این مدت بوده است. مثال دیگر نانوکاتالیستها هستند که محصولی راهبردی در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به حساب میآیند.
وی ضمن بیان این مطلب که در سالهای گذشته عمده نانوکاتالیستهای مورد نیاز کشور از خارج تأمین میشد که هم اکنون حجم قابل توجهی از این کاتالیستها تولید داخل هستند، افزود: معادل دلاری بازار فروش نانوکاتالیستهای تولید داخل در سه سال گذشته ۳۲۵ میلیون دلار بوده است.
دبیر ستاد نانو در ادامه تصریح کرد: یکی از اثرات اجتماعی محصولات نانو افزایش کیفیت زندگی مردم است که از نمونههای این اثرگذاری میتوان به کاهش هزینه درمان بیماریهای صعبالعلاج مانند سرطان، کاهش عوارض درمان با استفاده از نانوداروها یا تأمین آب آشامیدنی سالم و با کیفیت با کمک فناوری نانوحباب اشاره کرد. به عنوان مثال، داروی ضدسرطان دوکسوروبیسین داروی شیمی درمانی سرطانهای مختلف مانند سینه، مثانه و تخمدان است. مصرف غیر نانویی این دارو میتواند منجر به عارضه قلبی شود. در حالیکه استفاده از نمونه نانولیپوزمال این دارو احتمال این عارضه را تا حد زیادی کاهش میدهد که خود میتواند اثر قابل توجهی در کاهش هزینههای درمان داشته باشد.
احمدوند از جمله اثرات اقتصادی دیگر این داروها را کاهش هزینه دولت از طریق کاهش هزینههای بیمه عنوان کرد و گفت: طبق برآوردهای انجام شده در ستاد نانو برای سه نانوداروی موجود در بازار این کاهش هزینه نزدیک به دو برابر کل فروش این داروها در بازار داخلی بوده است. در سال ۱۴۰۲، استفاده از فناوری نانوحباب در تصفیهخانه شهر ساوه موجب کاهش طعم و بوی نامطبوع و همچنین حذف جلبک از منابع آب شرب شده و رضایتمندی مردم این شهر را نیز به دنبال داشته است.
وی افزود: این تصفیه خانه با ظرفیت ۵۰ هزار متر مکعب در روز، تأمین کننده بخشی از نیاز آب شرب جمعیت ۲۵۰ هزار نفری شهر ساوه است و سامانه نانوحباب مورد استفاده در تصفیه خانه این شهر ظرفیت تصفیه روزانه ۴۵ هزار متر مکعب را دارد. ضمن اینکه استفاده از این فناوری به کاهش بین ۳۰ تا ۶۰ درصدی مصرف برق، کاهش ۱۰ تا ۲۰ درصدی سرمایهگذاری اولیه و کاهش ۴۰ تا ۶۰ درصدی سرمایهگذاری در فرآیند بهرهبرداری منجر میشود.
وی در ادامه اضافه کرد: استفاده از فناوری نانوحباب در حوزه کشاورزی منجر به کاهش مصرف آب، کاهش طول دوره کشت، کاهش سی درصدی نیاز به کود و افزایش بیست درصدی در برداشت محصول شده است. همچنین براساس پروژههای انجام گرفته تحت نظارت ستاد نانو استفاده از فناوری نانوحباب در فرایند پرورش آبزیان از مرحله حذف عوامل بیماریزا و جلبکزدایی تا اکسیژندهی، تراکم پرورش ماهی را میتواند بیش از ۲ برابر افزایش دهد.