به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت علوم، امید رضایی‌فر در نشست ویدئو کنفرانسی در هشتمین اجلاس وزیران علوم سازمان همکاری شانگهای که در مسکو برگزار شد، به وزارتخانه‌های علوم کشورهای عضو شانگهای پیشنهاد داد که این کشورها، صندوق مشترکی برای حمایت از انجام تحقیقات و پژوهش‌ها ایجاد کنند.
رئیس مرکز همکاریهای علمی بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری همچنین پیشنهاد کرد کشورهای عضو شانگهای ترویج همکاریهای علمی و فناوری از طریق تبادل محققان و دانشمندان را در دستور کار قرار دهند.
به اشتراک‌گذاری زیرساخت‌ها و امکانات آزمایشگاهی بین اعضا، اعطای بورس‌های تحصیلی، کمک‌های مالی و کمک هزینه‌های تحصیلی در راستای منافع سازمان شانگهای از دیگر پیشنهادهای طرح شده از سوی جمهوری اسلامی ایران در این نشست بود.
به اشتراک گذاری تجارب در شرایط محدودیت‌های اقتصادی و سیاسی
رضایی فر همچنین با طرح پیشنهادی در زمینه به اشتراک گذاری تجارب تحقیق و توسعه فناوری در شرایط محدودیت‌های اقتصادی و سیاسی، اعلام کرد که ایران آماده ایجاد مرکز آموزش مهارتی و حرفه‌ای در چارچوب سازمان شانگهای با هدف ارتقای آموزش دیجیتال است.
حمایت ایران از کرسی‌های زبان فارسی در کشورهای عضو شانگهای
رئیس مرکز همکاریهای علمی بین‌المللی وزارت علوم همچنین اعلام کرد: ایران آمادگی دارد از کرسی‌های زبان فارسی در دانشگاه‌های کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای حمایت کند و سالانه برنامه‌های دوره‌های آموزشی پیشرفته را برای استادان زبان فارسی فعال در این دانشگاه‌ها ارائه کند.
تشکیل کارگروهی در امور آموزش پیشرفته با حضور معاونان وزیران علوم و آموزش عالی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای دیگر پیشنهاد کشورمان در این اجلاس بود که در این ارتباط، ایران آمادگی خود را برای میزبانی نشست این کارگروه نیز اعلام کرد.
ایران به پل فرهنگی و علمی تبدیل شده است
رضایی فر در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر لزوم تقویت همکاری بین دانشگاه‌ها و محققان برای توسعه دانش و نوآوری گفت: این امر به ویژه برای کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که اغلب اعضای آن، برخوردار از تمدن‌های باستانی هستند، اهمیت دارد.
وی ادامه داد: موقعیت استراتژیک کشور ما که در میان چهارراه شرق و جنوب آسیا قرار گرفته است، میراث عمیق و تبادل دانش را برای ملت ایران به ارمغان آورده است. این پس‌زمینه تاریخی ایران را به یک پل فرهنگی و علمی تبدیل کرده است که تعاملات فکری را فراتر از مرزها و تمدن‌ها تقویت می‌کند.
وی یادآور شد: به عنوان مثال جندی شاپور قدیمی‌ترین دانشگاه جهان در جنوب غربی ایران است که یک هزار و هفتصد و پنجاهمین سالگرد تأسیس آن توسط یونسکو در سال ۲۰۱۷ به رسمیت شناخته شد.
رئیس مرکز همکاریهای علمی بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یادآور شد: در حال حاضر ایران دارای ۲۳۰ دانشگاه با بیش از ۸۲ هزار عضو هیئت علمی و بیش از سه میلیون دانشجو در دانشگاه‌هاست که از این تعداد حدود ۵۰ درصد از بانوان هستند و از کل دانشجویان دانشگاه‌ها، بیش از ۸۰۰ هزار دانشجو در تحصیلات تکمیلی در حال آموزش هستند.
وی با اشاره به گرایش ایران به بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان و فعالیت حدود ۲۰ هزار شرکت از این نوع در کشورمان گفت: با رصد روندهای جهانی علم و فناوری به ویژه فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی و فناوری کوانتومی، برنامه‌های جدیدی در ایران آغاز شده است.
ایران در رتبه اول غرب آسیا
رضایی فر خاطرنشان کرد: با وجود محدودیت‌های اعمال شده علیه کشور ما، ایران با انتشار حدود ۸۰ هزار مقاله در مجلات معتبر بین‌المللی در رتبه اول غرب آسیا و رتبه پانزدهم جهان بر اساس گزارش اسکوپوس قرار گرفته است.
وی خاطرنشان کرد: ما قویاً معتقدیم که تولید دانش به شدت رفاه اجتماعی مردم را بهبود خواهد بخشید. از این رو، دانشمندان نباید محدود به مرزهای جغرافیایی خاصی باشند، بلکه باید متعلق به همه بشریت باشند. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران بر این باور است که وقتی مرزها برای علما و دانشمندان برداشته شود، سطح تنش به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
وی با تأکید بر اینکه کشورها موظف به گسترش جریان آزاد دانش بدون توجه به قلمروها و مرزهای سیاسی هستند، خطاب به نمایندگان ارشد وزارتخانه‌های علوم کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای گفت: بیایید شعار مقدس "علم و فناوری برای همه نژادها، ملیت‌ها، مذاهب، اقتصادها و زبان‌ها" را به واقعیت تبدیل کنیم.
هشتمین نشست وزیران علوم کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در مسکو برگزار شد که جمهوری اسلامی ایران برای نخستین بار به عنوان عضو کامل در این نشست شرکت کرد.
کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه به نمایندگی از کشورمان در این نشست حضور یافت.
در این نشست همچنین برخی دیگر از وزیران و مقامات ارشد وزارتخانه‌های علوم کشورهای عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای شامل روسیه، ایران، چین، هند، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، تاجیکستان و ازبکستان درباره توسعه همکاری‌ها دیدگاه‌های خود را مطرح کردند.
«شانگهای»، سازمانی با عضویت نصف جمعیت جهان، توان امنیتی و اقتصادی قابل توجه و آینده‌ای قابل تأمل در نظم نوین جهانی، ۱۳ تیرماه ۱۴۰۲ عضو جدید خود را به جهان معرفی کرد و بدین ترتیب، انتظاری ۱۰ ساله برای پیوستن جمهوری اسلامی ایران به یکی از مهمترین سازمان‌های منطقه‌ای نتیجه داد و تهران به عضویت رسمی سازمان همکاریهای شانگهای درآمد.
هسته ابتدایی سازمان همکاریهای شانگهای در آوریل ۱۹۹۶ در حالی شکل گرفت که چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان در تکاپو بودند تا تنش‌های مرزی و دخالت‌ها در امور داخلی را به حداقل ممکن برسانند و امضای معاهده «تعمیق اعتماد نظامی» را هم می‌توان در همین راستا ارزیابی کرد؛ ائتلاف پنج کشور در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ (۲۵ خرداد ۱۳۸۰) با نام شانگهای پنج شناخته می‌شد اما از این تاریخ کشورهای مذکور در بیانیه‌ای مشترک به‌صورت رسمی از تأسیس سازمان همکاری شانگهای (Shanghai Cooperation Organisation ) با اهداف امنیتی، اقتصادی و دفاعی خبر دادند. گرچه مهمترین هدف از تأسیس این سازمان، ایجاد ساختاری بود که بتواند امنیت را در مرزهای روسیه و چین تأمین کند اما آرام‌آرام نام شانگهای به‌دلیل حضور ابرقدرت‌های اقتصادی چون چین و روسیه با اقتصاد و توسعه و تجارت آمیخته شد و امروز این نهاد در عرصه اقتصاد و نیز سایر حوزه‌ها حرفی برای گفتن دارد.
فرایند عضویت ایران در سازمان همکاریهای شانگهای از سال ۱۳۹۴ آغاز شد و سال ۱۴۰۰ همزمان با سفر آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی به تاجیکستان پیگیری و سال ۱۴۰۱ در نشست بیست‌ودوم این سازمان، فرایند عضویت رسمی ایران در این سازمان کلید خورد و تیر ماه سال ۱۴۰۲ به تکامل رسید و تحقق یافت.