خبرگزاری مهر، گروه استانها – بهرام قربانپور: «آتش سوزی گسترده در امامزاده ابراهیم شفت» - «دهکده چوبی شفت طعمه حریق شد» - «شب جهنمی در شفت» و ده‌ها تیتر و خبر رنگ و لعاب دار دیگر از خروجی رسانه‌های گیلان و کشور وارد مدار «اطلاع رسانی» شد، خبرهایی که برای «شفت» چیز عجیب و تازه ای نبود و بارها و بارها «تَکرار» شده بود البته این را هم بگویم که حادثه اخیر حریق در دهکده چوبی شفت نسبت به دفعات قبل، غم انگیز تر، وحشتناک‌تر و عمیق‌تر گزارش شد.
تیم خبری «مهر» در گیلان در کنار سایر رسانه‌های استان که از همان لحظات ابتدایی وقوع حادثه با اطلاع رسانی درست و به موقع پای مسؤولان استان و شهرستان را به روستای ساختمان‌های چوبی شفت باز کرد، حالا پس از گذشت یک هفته از آن ماجرای تلخ و حزن انگیز به این روستا رفته تا به صورت میدانی از وضعیت و حال و هوای دهکده چوبی شفت روایت کند.
جهنمی سوخته در دل بهشت
ساعت به وقت قرار، رشت را به سمت شفت ترک کردیم، دیری نگذشت که به شفت رسیدیم و مسیر را به سمت روستای امامزاده ابراهیم (ع) ادامه دادیم، پس از گذر از جلوه‌های طبیعی و انسانی در دل انبوهی از درختان سرسبز و چشمه رودهای زلال و خروشان به روستای چوبی گیلان رسیدیم.
روستایی که حالا دیگر به جهنمی سوخته تبدیل شده و تصویری از آن خانه‌های چوبی با نماهای اسلیمی و بافت سنتی در «قاب» نیست.
با اینکه شب باران باریده بود و زمین لباس خیس و نم به تن داشت، اما از دل آوار ساختمان‌های سوخته روستا «دود» پر می‌کشید، دود سوخته‌ای که غم یک هفته اهالی این سامان را به ما منتقل می‌کرد.
از لابلای آوار سوخته ساختمان‌های چوبی چندین طبقه‌ای که حالا به آلونک حلبی آبادها مانند است می‌گذریم؛ ساختمان‌هایی که تا دیروز ماوا و مامن زائران و گردشگران بی شماری از جای جای ایران عزیز به امامزاده ابراهیم (ع) بودند و حالا به تلی از خاکستر، دود و آوار سوخته تبدیل شدند.
از کدامین درد بگویم و بنویسم؛ وقتی خِشت خِشت آوارهای خسته این دهکده سوخته با شما حرف می‌زند، درد و دل می‌کند و شما را به یک ضیافت دردناک دعوت می‌کند، ضیافتی که باید فقط برایش مرثیه خواند.
در میان انبوه کلمات و واژه‌های سوخته و اندوهگین چشمم به گنبد نقره گون آقا امامزاده ابراهیم (ع) می‌خورد و کمی آرام می‌گیرم اما چهره‌های شکسته و غمگنانه ساکنان مصیبت دیده این دیار هر بیننده‌ای را اندوهگین می‌کند.
جهیزیه‌ای که به خانه بخت نرسید
در حالی که غرق روایتگری ذهنی این گزارش بودم با صدای مویه کنان بانوی روستایی به خود آمدم؛ نامش «معصومه خانم» بود اهالی او را گیتی صدا می‌کردند از چهره شکسته و فرو افتاده‌اش می‌شد تا انتهای داستان را فهمید و حتی یک مستند روایی دردناک برایش ساخت.
با لحن ساده روستایی و خودمانی و بعد از احوالپرسی و ابراز همدردی، ماجرای آتش سوزی در امامزاده ابراهیم را از این بانوی روستایی جویا شدیم.
«معصومه رمضان نیا» که جهیزیه و اسباب اثاثیه خواهرزاده دم بختش به همراه خانه در آتش سوخته، می‌گوید: وقتی که صدای مهیب آتش را شنیدیم فقط خودمان را از خانه فراری دادیم و حتی یک جفت دمپایی و یک دست لباس گرم همراه خودمان نیاوردیم و همه چیز در آتش سوخت.
این بانوی روستایی که تمام دار و ندارش را در این حادثه از دست داده از مسؤولان انتظار توجه ویژه ای دارد و می‌گوید: غذای گرم، پتو و چادر مشکل ما را حل نمی‌کند و باید چاره‌ای اساسی برای اهالی این روستا صورت گیرد.
رمضان نیا که در اسکان اضطراری فرمانداری شفت مستقر است از توجه مسؤولان و مردم به مردمان آسیب دیده روستا تشکر می‌کند و معتقد است؛ متولیان امر هر چه سریع‌تر باید نسبت به ساماندهی و بازسازی این روستا اقدام کنند.
این بانوی روستایی که هزینه‌های سرسام آور زندگی روی دوشش سنگینی می‌کند، گفته؛ منبع درآمدی ما همین اجاره خانه به زائران و گردشگران بود که آن هم در آتش سوخت و دیگر هیچ منبع درآمدی نداریم.
مسؤولان فقط «وعده» تعارف می‌کنند
از این بانوی روستایی با تمام دردها و غم‌هایش گذشتیم و در لابه لای آوارها نگاه ما به مرد میان سالی گره خورد که روی خرابه‌های سوخته منزلش نشسته بود و برای بخت سیاهش روضه گرفته بود.
سراغش را گرفتم و بعد از سلام و سر سلامتی سفره دلش برای ما گشود، دلی که پر از دردهای سوزناک بود و شاید مرهمی برایش نمی‌یافت.
خودش را «احمد» معرفی کرد و از مضمون حرف‌هایش متوجه شدم که اهل خمام است اما در این روستا مغازه‌ای را اجاره کرده تا برای خود رزق و روزی حلال دست و پا کند اما حالا پس از این آتش سوزی دیگر هیچ پشتوانه مالی و امکانی برای زندگی ندارد و خانه و مغازه اجاره‌ای اش یک جا در آتش سوخت.
این آسیب دیده حریق دهکده چوبی شفت با گلایه از کُند پیش رفتن کارها، احیا و بازسازی زودهنگام ساختمان‌ها را مطالبه جدی اهالی امامزاده ابراهیم شفت دانسته و می‌گوید: حضور میدانی مسؤولان در این روستا اگرچه مایه دلگرمی و امیدبخشی است اما وقتی قدمی از قدم برداشته نمی‌شود دلسردی و نگرانی به همراه دارد.
ملموس شدن کارها، بازسازی و احیای مجدد روستا در سریع‌ترین زمان ممکن خواسته به حق اهالی مصیبت دیده امامزاده ابراهیم شفت است.
احمد آقا که از وعده‌های مسؤولان به ستوه آمده می‌گوید: یک هفته از ماجرای آتش سوزی می‌گذرد و مسؤولان فقط «وعده» تعارف می‌کنند و در عمل حرکت مؤثری از آنها دیده نمی‌شود.
اسکان اضطراری تعدادی از ساکنین، توزیع غذای گرم، توزیع چادر، توزیع پتو و برخی ملزومات اولیه زندگی در بین آسیب دیدگان شفت از سوی مسؤولان در روزهای اخیر، قدم‌هایی نیست که مورد مطالبه اصلی اهالی این سامان باشد، آنها تمام زندگی شأن را در این آتش سوزی از دست دادند و می‌خواهند که هر چه سریع‌تر مساله ساختمان‌هایشان تعیین تکلیف شود.
حذف بافت ناایمن چوبی
از دور بانوی مسنی را دیدم که با همسرش خرده سوخته‌های آوار را جمع می‌کرد، نزدیکشان شدیم غبار غم و ناراحتی بر روی چهره این خانواده نقش بسته بود.
خانم مرادی به جزئیات ریز صحنه آتش سوزی اشاره می‌کند و می‌گوید؛ آتش از نانوایی شروع شد و وقتی به ساختمان‌های چوبی سرایت کرد دیگر قابل مهار نبود.
نقص فنی و نبود کاربر آتش نشانی در روستای امامزاده ابراهیم شفت سبب شد تا شعاع آتش سوزی چندین برابر افزایش پیدا کند و تا زمانی که آتش نشان‌های دیگر آمدند آتش کار خودش را با ساختمان‌های چوبی این روستا کرده بود.
بافت سنتی و چوبی روستای امامزاده ابراهیم شفت اگرچه جلوه زیبایی به این منطقه بخشیده و منجر به جذب بیشتر گردشگران و زائرین شده اما در مقابل کوچک‌ترین حریق «ایمن» نیست.
به گفته «مظفر صفری» از اهالی امامزاده ابراهیم، این روستا چندین فقره آتش سوزی به خود دیده که حریق اخیر بسیار گسترده و ویرانگر بود.
صفر که خود آسیب دیده آتش سوزی سال ۹۲ هم است، می‌گوید: سال ۹۲ با توجه به اینکه ساختمانم کامل سوخت اما هیچ تسهیلاتی به بنده ارائه نشد و امسال هم بخشی از ساختمانم دچار حریق شده است.
این آسیب دیده آتش سوزی امامزاده ابراهیم شفت، اقتصاد بیشتر ساکنین این منطقه را وابسته به اجاره ساختمان‌ها و حضور زائرین و گردشگران دانسته و می‌گوید: تمام دارایی مردم در آتش سوخته و دیگر هیچ رمق، انگیزه و توانایی برای ساخت مجدد ساختمان‌ها ندارند.
بافت چوبی در روستای امامزاده ابراهیم شفت یکی از اصلی ترین دلایل گسترش آتش سوزی و فاجعه اخیر شده این مساله را آقای جنتی مطرح می‌کند و می گود؛ بافت چوبی روستا اگر چه نمایی زیبایی به امامزاده ابراهیم بخشیده اما زیبایی‌هایش به خطرات ناشی آن نمی‌ارزد.
«سپاه» پای کار حل مشکلات مردم
پای کار آمدن گروه‌های جهادی، بسیجیان و پاسداران در منطقه حادثه دیده و بحرانی امامزاده ابراهیم شفت، اگرچه پدیده نوظهوری نیست و تقریباً گروه‌های جهادی و بسیجی در تمام بزنگاه‌های بحرانی «مردِ میدان» هستند اما این حضور میدانی ضمن سرعت بخشی حل مسائل و مشکلات باعث دلگرمی اهالی می‌شود.
«احمد نقدپور» فرمانده سپاه شفت که از ابتدای وقوع حادثه همراه و در کنار مردم بوده می‌گوید: ساخت مسکن محرومان تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد در دستور کار قرار دارد.
به گفته وی «سپاه» پای کار حل مشکلات مردم است و از این رو تا حصول نتیجه و خروج از بحران سپاهیان و گروه‌های جهادی و بسیجی در این منطقه و در کنار مردم خواهند بود.
همه پای کار هستند
«مهدی نقدی» فرماندار شفت که در ساعت‌های اولیه آتش سوزی در محل حاضر شده، می‌گوید: از اینکه تعداد بیشماری از مردم روستا بی خانمان شدند بسیار متأثر شدیم اما خوشبختانه در این حادثه به کسی آسیب جانی وارد نشد.
حضور «اسدالله عباسی» استاندار گیلان یک روز پس از حادثه آتش سوزی امامزاده ابراهیم شفت به همراه معاونین، مدیران کل به این دهکده سوخته، پیام‌های روشنی داشت که اولاً مسؤولان و خادمین مردم در دولت و نظام پای کار «خدمت رسانی» هستند و همچنین اینکه این حضور می‌تواند در سرعت بخشی به خدمات رسانی مؤثر باشد.
پس از آن ماجرای تلخ پای مسؤولان کشوری هم به این روستا باز شد و دو معاون بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برای سرعت بخشی به کارها به این دهکده چوبی آمدند و البته وعده‌هایی هم دادند که قابل پیگیری و مطالبه است.
به عقیده فرماندار شفت سازه‌های چوبی روستای امامزاده ابراهیم آماده انفجار و اشتعال بود و با کوچک‌ترین جرقه‌ای آتش می‌گرفت وجود کپسول، نفت و گازوئیل در ساختمان‌ها سرعت و قدرت آتش سوزی را دوچندان کرد.
بساط سازه‌های چوبی برچیده می‌شود
صدور سند رایگان، کاهش حد تعیینی، تخصیص تسهیلات ۳۵۰ میلیون تومانی، کمک‌های بلاعوض و تأمین اقلام زیستی تنها بخشی از وعده‌های رنگین مسؤولان به اهالی آسیب دیده امامزاده ابراهیم شفت است.
به گفته نقدی کار نقشه برداری در منطقه حادثه دیده امامزاده ابراهیم شفت رو به اتمام بوده که با اتمام نقشه برداری، کار آواربرداری شروع می‌شود.
با دایر شدن نمایندگی موقت بنیاد مسکن در روستای امامزاده ابراهیم، پای این نهاد انقلابی برای مدت کوتاهی در روستای دچار حریق شده شفت باز شد تا مردم برای روند کار اداری ناچار نباشند روستای امامزاده ابراهیم را به سمت مرکز شهر و استان طی کنند.
استقرار برخی ادارات دیگر نظیر ثبت اسناد و ثبت احوال در یک روستا بی سابقه بوده اما می‌تواند روند خدمات رسانی را سرعت ببخشد.
این طور که فرماندار شفت گفته؛ بساط ساختمان‌های چوبی خطرساز از روستای امامزاده ابراهیم برچیده می‌شود و در بازسازی مجدد روستا از مصالح ساختمانی مقاوم استفاده خواهد شد و فقط نمای بیرونی ساختمان با «طرح چوب» زینت آرایی می‌شود.
تسریع کار بازسازی مطالبه اصلی مردم
در حالی یک هفته از آتش سوزی ویرانگر روستای امامزاده ابراهیم شفت می‌گذرد که مسؤولان و متولیان امر به برخی اقدامات موقتی و سطحی بسنده کرده و خبری از بازسازی مجدد نیست، اقدامی که مطالبه اصلی ساکنان این روستا است.
اگرچه حضور میدانی و لحظه به لحظه مسؤولان در دهکده چوبی سوخته شفت «لبخندِ امید» را بر چهره نحیف و ستم دیده اهالی امامزاده ابراهیم نشانده اما زمانی این لبخند رضایت بر رِخ ساکنین می‌نشیند که کار ساخت و ساز و بازسازی انجام شده باشد.