خبرگزاری مهر - گروه استانها - سروش سلیمی: غروب چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت در بهاری بارانی، افرادی که روزی در این دبستان و به نوعی ادبستان، روزگار گذراندهاند گرد هم آمدهاند تا جشن ۱۰۰ سالگی مدرسه نظامی سورمق را جشن بگیرند.
همه چیز برای یک گردهمایی باشکوه در مدرسه نظامی سورمق مهیا است و پیشبینی بارش باران نیز نمیتواند بر اراده جمعی که از مدتها قبل برای اجرای این رویداد برنامهریزی کردهاند غلبه کند و تنها، مکان برنامه از مدرسه به تکیه ابوالفضل جابجا میشود.
سوالاتی که باید پاسخ داده شوند
جمعآوری اسناد و تاریخ شفاهی این مدرسه حاوی خاطرات و پیشینه مدرسه نظامی سورمق و پاسخ به سوالاتی در مورد تاریخچه این دبستان بخشی از این رویداد بود. یافتن پاسخی برای این پرسشها که واقف و مؤسس این مدرسه کیست و در چه سالی و کجا تأسیس شده و چرا نام آن نظامی بوده است؟ دولتی بوده یا شخصی و نیمه دولتی؟ نخستین مدیران، معلمان و سرایداران آنچه کسانی بودهاند؟ نخبگان سورمقی که در آن تحصیل کرده اند چه کسانی هستند؟ فارغ التحصیلان این آموزشگاه اکنون کجا هستند و در هر سال چه تعداد دانشآموز داشته است؟ سال تأسیس این مدرسه ۱۲۹۹ بوده یا آنگونه که در پژوهشگران معاصر گفته اند مربوط به قبل تر است؟
در این بین همت مردم و معلمان و خیرین این شهر به همراه تلاشهای شبانی رئیس نمایندگی آموزش و پرورش سورمق و ایجاد همدلی و همافزایی میان مردم این شهر نقش زیادی در پیشبرد برنامههای این رویداد بزرگ فرهنگی در این شهر کوچک اما شاخص داشته است.
برنامه غروب چهارشنبه آغاز شد. یکی از این سخن گفت که خود، پدر و پدربزرگش در این آموزشگاه درس خواندهاند و دیگری از خاطراتش گفت و آن یکی از اینکه هنوز کارنامه دوران دبستانش مربوط به ۶۰ سال پیش را دارد.
ذره ذره خاک این شهر برای مردمانش که علاقه وافری نیز به فردوسی و نظامی دارند خاطره است و در این بین آموزشگاه سورمق دنیایی دیگر است.
یافتههای برخی پژوهشگران نشان میدهد اولین مدرسه سورمق به همت آقایان حسین خان سورمقی و بهادر دیوان و برخی دیگر ساخته شده و از آقای موحد برای تدریس در مدرسه دعوت به عمل آمده است و بر همین اساس میتوان اولین مؤسس مدرسه نظامی یا جلال آل احمد را حسین خان سورمقی و اولین معلم این مدرسه را نیز آقای موحد دانست که در همین برنامه نیز آقای عظیمی به آن اشاره کرد.
در ابتدای برنامه مجری دست یاری به سوی خیرین شهر برد تا سورمق را همچون همیشه، خود سورمقیها بسازند و شعرش را اینگونه با شعری از سحر دانشور تمام کرد:
آفرین بر دستهای مهربان، دستهای مهربان پرتوان
دستهای مهر و شادیآفرین، دستهای پُر زِ مهر خیرین
آنچه میماند به جز آثار نیست، بهتر از خدمت به مردم، کار نیست
در ادامه گروه سرودی به همت محمدمهدی شبانی رئیس نمایندگی آموزش و پرورش شهر سورمق هنرنمایی کرد. سرودی که به نام مدرسه نظامی به مناسبت یکصدمین سال تأسیس آن توسط بچههای امروز سورمق خوانده شد. سپس عظیمی پسر سید عبدالعظیم عظیمی و نوه میر سید احمد عظیمی یکی از اولین معلمان سورمق بیاناتی زیبا ارائه کرد و با بیان اینکه پدر و پدربزرگش و خاندان عظیمی و موحد که با هردو قرابت و فامیلی دارند تلاش زیادی در جهت اشاعه فرهنگ سورمق و این مدرسه نموده اند گفت: بنده نوه سید احمد عظیمی یکی از اولین معلمان مدرسه سورمق هستم.
وی با بیان اینکه تاریخ نگاری به عنوان یک علم دو منبع دارد و شامل منابع مکتوب (کتب خطی، اسناد و نشریات) و تاریخ شفاهی میشود گفت: تسلط به نسبشناسی، خاندان شناسی، تاریخ و جغرافیا از الزامات تاریخ نگاری است.
عظیمی سپس به تاریخچه تأسیس دانشگاه پرداخت و گفت: مرحوم موحد اولین مدیر مدرسه در سورمق بودند. مرحوم محمدباقر موحد فیروزکوهی در روستای ارجمند فیروزکوهی متولد میشود و برای تحصیل به اصفهان و تهران میرود و سپس به آباده برمیگردد. مرحوم موحد از وزارت معارف برای مدرسه سورمق مجوز گرفته و مدیر مدرسه میشود.
چرا نام نظامی را بر روی این مدرسه گذاشتند؟
به گفته وی وجه تسمیه مدرسه نظامی این است که یکی از آثار تاریخی سورمق، قصر بهرام گور است و نظامی گنجوی اثری به نام هفت پیکر دارد که هفت کاخِ هفت رنگ داشته و به همین دلیل نام بلند آوازه نظامی را روی این مدرسه میگذارند. هفتپیکر یا بهرامنامه یا هفتگنبد اثری از نظامی خالق خسرو شیرین است (شهری در آباده نیز به نام خسرو شیرین است). در ادامه وی با بیان اینکه شاهنامه خوانی در سورمق رایج است به معرفی برخی معرفی مفاخر این شهر و تاریخچه سورمق پرداخت.
در ادامه این برنامه شبانی مدیر آموزش و پرورش این شهر با ارائه توضیحاتی در خصوص این رویداد فرهنگی گفت: امروز و به سبب نبود مدارس مقاطع مختلف در این شهر، دختران دانشآموز ما مجبور میشوند برای تحصیل به آباده بروند و اصلاً یکی از دلایل مهاجرت از سورمق به آباده همین نبود سیستم با کیفیت آموزشی در سورمق است.
تقدیر از دانش آموزان و فعالان دبیرخانه صدمین سال تأسیس مدرسه نظامی سورمق و تجلیل از پیشکسوتانی که در این مدرسه زحمت کشیدهاند از جمله بانو جهانشاهی معلم قدیمی، آقای بنیهاشمی، صمد قربانی فرزند خیر مشهور، علیباز قربانی، حاج محمد کاظم صادقی، احسان الله عظیمی، روح الله هادی، علی و عظیم شیرهادی، اختر امیدوار، نرجس محرابی، نازنین زهرا دلوانی، امیرحسین شبانی، سمین زارع، ملیکا تشکر، محمد رستمی و دانش آموزان گروه سرود مدرسه سورمق دیگر بخشهای این برنامه بود که با شعرخوانی استاد سپاسدار و سخنرانی دکتر هادی به پایان رسید.
در حاشیه این برنامه از برخی معلمان آن زمان و اگر در قید حیات نبودند از فرزندان آنها تجلیل شد که از جمله آنها مرحوم علیشاه جهانشاهی، مرحوم فرود آزادی، مرحوم غلامحسن خالدی، مرحوم عزیزالله ذبیحیفرد، آقای سید جلیل بنیهاشمی، آقای فلاح، خانم وثوق، سرایدار، مرحوم غلامرضا قدرتی و مرحوم خدمتگزار سرایدار و علیرضا امیدوار بودند.
سورمَق به معنای مهمانی و سور در کنار آتش، بخشی تاریخی در شمال استان فارس و در بخش مرکزی شهرستان آباده است که از جمله مناطق تاریخی آن عمارت کلاه فرنگی (کُل فرنگی) اوجاق سید و قصر بهرام گور است.
این شهر که محلیها به آن سورمه میگویند حدفاصل ۴ استان فارس، اصفهان، یزد و کهگیلویه بویراحمد قرار گرفته و با شیراز مرکز استان ۲۴۵ کیلومتر فاصله دارد.