به گزارش روابط عمومی جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی، چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت در اولین روز برگزاری جشنواره در پردیس سینمایی باغ کتاب، نشست نقد و بررسی فیلم «شوماه» به کارگردانی مژگان بیات برگزار شد.
در این نشست پژمان بازغی بازیگر، حمیدرضا علیقلیان نویسنده فیلمنامه، فرخ فدایی صدابردار و صداگذار و تعدادی از دیگر عوامل فیلم حضور داشتند.
«شوماه» یکی از ۱۶ فیلم بخش سینمایی نخستین دوره جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی است. فاطمه معتمدآریا، روزبه حصاری، آریا توسلی، اشکان دلاوری، بهادر اورعی، کاوه ابراهیم و مسعود کشاورز از دیگر بازیگران این فیلم هستند که داستانی عاشقانه را در بستر جنگ روایت می‌کند.
محمود گبرلو، منتقد و مجری در ابتدای نشست بیان کرد: در سال‌های گذشته بخش اعظم رمز موفقیت و سربلندی سینمای ایران در جهان به فرهنگ و آئین ایرانیان مرتبط بود و فیلم‌هایی درخشیدند که به فرهنگ اقوام ایرانی می‌پرداختند. امیدوارم جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی در سال‌های آینده نیز برگزار شود و بستری برای تولید آثار بیشتری در این حوزه باشد.
در ادامه مژگان بیات، کارگردان «شوماه» درباره چگونگی شکل‌گیری ایده این فیلم بیان کرد: زمانی که پیکر شهدای غواص پیدا شد حس خاصی داشتم و احساس کردم تراژدی عمیقی در جنگ اتفاق افتاده که کسی به آن نپرداخته است. کار در ژانر جنگی برای من به‌عنوان فیلم اول، کاری سخت و دشوار بود، اما تصمیم گرفتم این تراژدی را به تصویر بکشم، بخصوص که مردم خودمان اطلاع دارند، اما جهان از آن مطلع نیست. در کشورهای دیگر آثاری از جنگ جهانی دوم یا دیگر جنگ‌ها ساخته شده است، اما کسی از بچه‌های جبهه و جنگ و کربلای چهار در ایران خبر ندارد.
وی در ادامه گفت: ما هشت ماه زمان برای نگارش فیلمنامه پشت سر گذاشتیم و پس‌از آن برای دریافت مجوزها تلاش بسیاری کردیم، چرا که از سوی مدیران همراهی نداشتیم و چرایی این که یک فیلمساز زن می‌خواهد فیلم جنگی بسازد و چرایی انتخاب این موضوع را پیشرو داشتیم، درنهایت از همه این مشکلات عبور کردیم و نهایت تلاش ما شد «شوماه» که امروز به تماشای آن نشستید.
بیات درباره همکاری با نهادهای مختلف برای تولید فیلم گفت: قرار بود با ارگان‌های مختلف همکاری داشته باشیم اما ازآنجایی‌که ما از خودی‌ها نیستیم، به ما بودجه ندادند. چون احساس کردیم فرصت در حال از بین رفتن است، همسرم به‌عنوان تهیه‌کننده وارد جریان تولید شد، چون تعدادی از دوستان او شهدای غواص بودند، با تولید این فیلم ادای دینی به این دوستان داشت.
وی درباره حضور کیانوش عیاری در مقام مشاور توضیح داد: آقای عیاری مشغول ساخت سریال خودشان بودند و فیلمنامه را خواندند و نکاتی را به ما مشاوره دادند، پس‌ازآن در بحث تدوین نیز به ما بسیار کمک کردند و حضورشان بسیار اثرگذار بود.
بیات در ادامه درباره طراحی صحنه و دکور این فیلم گفت: مجید علی اسلام تجربه خوبی در حوزه دفاع مقدس دارد و بسیار به من کمک کرد و تمام دکورهای فیلم را با نگاه یک زن ساخت. همین نکات ریز از سوی آدم‌های باتجربه بسیار به فیلمساز کمک می‌کند تا یک اثر خوب تولید کند.»
این بازیگر همچنین درباره واقعی بودن شخصیت‌های فیلم نیز اظهار کرد: ما در حین تحقیقاتی که داشتیم متوجه شدیم مسعود ده‌نمکی چقدر در فیلم «اخراجی‌ها» درست کار کرده است، چرا که کاراکترهای بسیار متفاوتی در آن زمان حضور پیدا کردند و از خاک وطن دفاع کردند. ما زن‌های چشم‌انتظار به این شکل بسیار داریم درحالی‌که در نبود عزیزانشان سوختند و صبوری کردند. بخش زیادی از شخصیت‌ها واقعی هستند و بخشی نیز به فراخور قصه اضافه شده اند.
وی در پایان صحبت خود، گفت: «مردم ما به لحظات شاد نیاز دارند، اما به تفکر و آگاهی نیز نیازمند هستند و باید با دیدن یک فیلم عمیق شوند و به تفکر وا داشته شوند، بنابراین سینما به تمام گونه‌های خود نیازمند است. امیدوارم مدیران سینمایی همه گونه‌ها را در اکران لحاظ کنند.»
پژمان بازغی بازیگر سینما و تلویزیون نیز درباره نمایش این فیلم در جشنواره گفت: ابتدا به برگزارکنندگان جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی خسته نباشید می‌گویم و تأسف می‌خورم از این که جشنواره به این بزرگی برگزار شده و با وجود آن که فرصت مناسبی است تا مخاطبان بتوانند به تماشای آثار بنشینند، اما تعداد تماشاگران کم است.
وی ادامه داد: من شاهد بودم که در بخش تولید چه اتفاقاتی برای این فیلم رقم خورد. «شوماه» یکی از فیلم‌های بسیار مهم در حوزه دفاع مقدس خواهد بود. من در یک خانواده نظامی بزرگ شدم و در سال‌های جنگ در بوشهر بودم. بسیاری از هم‌رزمان پدر من در آن زمان به شهادت رسیدند. ما همیشه می‌خواهیم بدانیم که در آن لحظات چه بر این عزیزان گذشت که جانشان را در کف دست گرفتند و به مبارزه پرداختند. حال پس از سال‌ها دانستن این که همسر آن شهید چه حسی داشته نیز ارزشمند است.
این بازیگر با بیان این که همه این افرادی که رفتند و جنگیدند عاشق بودند، گفت: پیام فیلم مشهود است چرا که تسری‌دهنده عشق است، درحالی‌که امروز ما نفرت را تسری می‌دهیم، بخصوص با توجه به اتفاقاتی که در دنیای مجازی به‌سرعت نمود پیدا می‌کند. خانم بیات بسیار از روند ساخت این فیلم دل‌شکسته است.
بازغی درباره سختی‌های تولید این فیلم نیز اظهار کرد: ما در زمستان فیلم را ساختیم، چرا که باید به حال و هوای غواصان در آن زمان نزدیک می‌شدیم و این کار بسیار سختی بود. قرار بود همه‌چیز شبیه به واقعیت باشد. در سکانس شهادت بچه‌ها بسیاری از عوامل پشت صحنه اشک می‌ریختند و ما در بازسازی تحمل این موضوع را نداشتیم، حال فکر کنید در واقعیت چه اتفاقی رخ داده است.
وی در پایان به حمایت از آثار دفاع مقدسی اشاره کرد و گفت: باید به بچه‌های خود این وطن‌پرستی را آموزش دهیم چرا که سرمایه سینما است و سینما سفیر فرهنگی است که باید حمایت شود. بسیاری از فیلم‌ها قصه کلیشه‌ای دارند و اتفاقاً از آن‌ها حمایت صورت می‌گیرد، اما چرا فیلم‌های دفاع مقدس این‌قدر از سوی مخاطب جوان پس زده شده است، علت این است که ما تاریخ را از نگاه خود روایت و تحریف می‌کنیم و همین ضربه بزرگ فرهنگی به کشور است. «شوماه» یک فیلم صادق با نگاه عاشقانه از سوی یک زن به همسرش است.
نخستین دوره جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی تا ۳۰ اردیبهشت در پردیس سینمایی باغ کتاب ادامه دارد؛ بنیاد ایران‌شناسی و مؤسسه فرهنگی هنری فصل هنر این رویداد سینمایی را با شعار «اقوام، ریشه ایران‌زمین» برگزار می‌کنند.