علیرضا باغشنی کارگردان مستند «نفس» که به موضوع جمعیت میپردازد، به مناسبت ۳۰ اردیبهشت روز ملی جمعیت، در گفتوگو با خبرنگار مهر در این باره گفت: یکی از معیارهای پیشرفت جوامع جمعیت جوان آن کشور است؛ وقتی به کشورهایی مثل هند، برزیل یا چین نگاه میکنیم از نظر اقتصادی در راس یا نوظهور هستند، یکی از دلایل این امر نیروی کار و جمعیت جوان آنها است. از طرف دیگر وقتی جمعیت کشوری پیر باشد و نیروی کار و حرکت نداشته باشد، هم از نظر اقتصادی وارد چالش میشود و هم از نظر جهانی و اقتدار.
وی ادامه داد: وقتی کشوری کمبود جمعیت داشته باشد، بحث بحرانهای اجتماعی هم در آن جامعه به وجود میآید مثلا اگر به بحرانهای ۲۰ یا ۳۰ ساله آینده نگاه کنید، با پیری جمعیت روبهرو خواهیم بود که نمیتوانند کار کنند و باید دارو و حقوق بازنشستگیشان تامین شود، همچنین مشکلات روحی و روانی نیز در میان این قشر به وجود میآید. مثلا پیرمرد یا پیرزنی را تصور کنید که در خانه نشسته است و کسی را ندارد که به او سری بزند، توجهی به او داشته باشد و کارهایش را انجام دهد در صورتی که در جامعه سنتی ما، اطراف پدربزرگ و مادربزرگ، نوهها و دیگر اعضای خانواده حضور دارند. در حال حاضر بزرگترین دغدغه افراد پیر جامعه این است که خداوند آنها را محتاج روزهای نوبتی فرزندشان نکند، حال تصور کنید که فرزندی وجود نداشته باشد که حتی بتواند نوبتی به پدر یا مادرش سر بزند.
باغشنی عنوان کرد: متاسفانه در دهه ۷۰، به دلیل رشد جمعیت در دهه ۶۰ که میتوانست مدیریت شود، با تبلیغ علیه فرزندآوری و شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» روبهرو بودیم و همه جا، حتی در اتوبوسها، این پوسترها را میتوانستید ببینید. به همین ترتیب ارزش داشتن یک فرزند برای جامعه مثل ارزش لیسانس و دکتری شد، این مساله را به وضوح میتوانیم در اطرافیان خود ببینیم؛ نسل ما که پنج خواهر و برادر بودیم و نسل بعدی که تنها یک یا ۲ فرزند میخواستند. از طرف دیگر، سن ازدواج بالا رفت و مشکلات دیگری در جامعه پدید آمد که این روزها میتوانیم تاثیرات آن را مشاهده کنیم.
کارگردان مستند «نفس» درباره تاثیر مستندسازی در این باره تاکید کرد: اگر هر موضوع و مسالهای را در قالب هنر به مردم ارائه کنیم، درصد موفقیتش چند برابر میشود کمااینکه اگر بتوانیم بحران جمعیت را در قالب هنر و با زبانی درست به مخاطب القا کنیم قطعا تاثیر آن را خواهیم دید مثلا درباره موضوع سقط جنین که مستند «نفس» هم به طور خاص به آن میپردازد، ممکن است کسانی که قصد انجام این کار را دارند با حرفهای یک عالِم و یا یک فرد دلسوز خیلی قانع نشوند اما وقتی قصه مشابه خود را در یک فیلم ببینند، تاثیر مستقیمی از آن میگیرند.
این مستندساز در پایان یادآور شد: وقتی مستند «نفس» را برای تعداد خاصی از مخاطبان در نیشابور اکران کردیم، شخصیت فیلم با من تماس گرفت و گفت که بعد از اکران این فیلم، موارد انصراف از سقطهایی که داشتهایم، سه برابر شده پس این فیلم توانسته است تاثیر مستقیمی در حوزه سقط جنین داشته باشد. به همین ترتیب قطعا اگر هر اتفاق و محتوایی مثل جمعیت، پیری جمعیت و فرزندآوری را با زبان درست و هنرمندانه به مخاطب بگوییم، تاثیر آن از شکلهای دیگر میتواند خیلی بیشتر باشد.
مستند «نفس» درباره بانویی است که به نجات جان نوزادان در آستانه سقط جنین میاندیشد. سیمین رودی ماما است و در مستند «نفس» به زندگی او و فعالیتهای اجتماعیاش اشاره شده است.
عوامل مستند «نفس» که محصول مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی است، عبارتند از نویسنده، تهیهکننده و کارگردان: علیرضا باغی شنی، تصویربردار: علیمحمد خانیکی، صدابردار: حسن بلالی، صداگذار: سلمان ابوذر، اصلاح رنگ: علیاصغر نوروزی.