به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله عباس کعبی به توضیح سه نوع اجتهاد تبیینی، تطبیقی و تنظیمی پرداخت و گفت: اجتهاد تبیینی می‌تواند فردی و اجتماعی باشد و یا هم ابعاد حکومتی داشته باشد، اما صرفا در حوزه مباحث نظری است.
وی افزود: در ادامه، اجتهاد می‌تواند یک مرحله دیگر طی کند و به اجتهاد تطبیقی برسد و اینکه باید چه کار کرد تا احکام خدا در ساحت عمل تطبیق و اجرایی شود.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار کرد: دشمنان اسلام از اجرای دین در جامعه به وحشت می‌افتند. آمریکا و صهیونیسم مخالف شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی در عرصه جهانی بر پایه اسلام ناب محمدی و مکتب اهل بیت (ع) هستند وگرنه تا زمانی که اجتهادها در کتابخانه‌ها باشد حتی اگر فاخر هم باشد اینها معارضه‌ای با آن ندارند و صرفا به عنوان مطالعات استشراقی به بررسی آن می‌پردازند.
آیت‌الله کعبی با اشاره به اینکه اجتهاد تنظیمی نیز به رابطه دولت و ملت و دولت با دولت‌های دیگر می‌پردازد، گفت: اجتهاد تنظیمی اقتضائاتی از جمله تسهیل، رقابت، پیش برندگی، رفع موانع و امثال آن دارد که در اصطلاح فقهی از آن به عنوان سیاست شرعیه یاد می‌شود. صاحب جواهر حدود ۷۰ مسئله را نام می‌برد که بر اساس اجتهاد تنظیمی می‌توان در مورد آن فتوا داد که همه‌شان ماهیت حکومتی دارند.
عضو هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری اجتهاد تنظیمی را گامی مهم‌تر از اجتهاد تطبیقی دانست و گفت: در دوران حکومت اسلامی با استفاده از گنجینه اهل بیت (ع) و اجتهاد تطبیقی که از ابتدای انقلاب داشته‌ایم، فقه اهل بیت (ع) وارد عرصه سیاسی اجتماعی شد که اولین دستاورد آن قانون اساسی است.
وی قانون اساسی ایران به مثابه یک قانون اساسی مترقی را دستاورد فقه اهل بیت (ع) برشمرد و گفت: تطبیق فقه قانون اساسی به صورت روزآمد از وظایف حوزه‌های علمیه است.
وی افزود: تمدن‌سازی دستاورد اجتهاد تطبیقی، اجتهاد تنظیمی، اجتهاد زنده‌ی متحرک پاسخگو، نظام‌مند، کلان‌نگر، پیش برنده و مبارز است.
آیت‌الله کعبی، برای اجتهاد تمدن‌ساز که در بُعد تطبیق و تنظیم بتواند جامعه را متحول کند و به جلو ببرد سه محور ذکر کرد و گفت: محور اول نظریه تمدنی است که ما باید از یک نظریه تمدنی جامع برخوردار باشیم تا بتوانیم بر اساس فقه و رویکرد امام خمینی و رهبر انقلاب و تجربه ۴۵ ساله نظام اسلامی آن را در سطح جهان ارائه کنیم.
وی با اشاره به اینکه تمدن اسلامی مبانی متعددی دارد که یکی از آن عرصه‌ها اجتهاد تمدنی است، عنوان کرد: نظریه تمدنی دوگانه‌های مختلفی را کنار هم آورده است از جمله عقلانیت و معنویت و اسلام رحمانی از سویی و ستیز با طواغیت و دشمنان بشریت از سوی دیگر.
عضو هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری، راه‌حل بازگشت به ایمان و مناسبات اسلامی و کرامت انسان و احیای کرامت انسانی را محورهای دیگر اجتهاد تمدن‌ساز معرفی کرد و گفت: در اجتهاد تمدن‌ساز باید به اسلام به مثابه یک نظام و اجزای به هم پیوسته هدفمند و دارای یک سامانه جامع نگریست که پاسخگوی مسائل در ساحات مختلف امنیتی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و… است.
آیت‌الله کعبی با تاکید بر اینکه پژوهش‌های فقه حکومتی باید به سمت و سوی اجتهاد تمدن‌ساز حرکت کند، افزود: رهبری شایسته الهی روح اسلام است و امروز معرفی این رهبری شایسته الهی و همراه کردن افکار عمومی جهان با آن، پیوند مستحکم بین امام و امت و بازسازی امت اسلامی جزو وظایف ذاتی حوزه علمیه است.
عضو هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری با اشاره به نظر شهید آیت الله صدر در صورت اختلاف فتوا و اینکه مرجع تقلید اعلم چه کسی باشد، گفت: ایشان در این بحث به اجتهاد تطبیقی و تنظیمی اشاره می‌کند و می‌گوید اعلم کسی است که شئون زندگی را بشناسد و فقه را در ابعاد مختلف شئون حیات اجتماعی تطبیق کند.
آیت‌الله کعبی افزود: علاوه بر لزوم نگاه نو به اجتهاد تطبیقی و تنظیمی، تولیدات حوزه‌های علمیه باید به زبان روز دنیا تبدیل و توزیع شده و از محصولات فاخر حوزه‌های علمیه استفاده شود.