به گزارش خبرگزاری مهر، شب کارتپستالهای تاریخی ایران روز شنبه نوزدهم خرداد ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۱۵ تا ۱۸ با سخنرانی مصطفی دهپهلوان، احمد چایچی، زینب علیزاده، محمد غفوری، مهرداد اسکویی و علی دهباشی در سالن خلیج فارس پژوهشگاه همراه است.
میان نخستین برخوردهای ایرانیان با کارتپستال تا دیده شدن تصویرهایی با موضوع ایران بر روی کارتپستالها بیش از ۲ دهه فاصله نیست. طی این ۲ دهه اروپاییان مقیم ایران و به تقلید از آنان، درباریان و اعیان قاجار، متجددان و فرنگرفتهها از کارتپستال برای نامهنگاری استفاده میکردند. عصر طلایی کارتپستالهای تصویردار از ۱۸۹۰ میلادی آغاز شده بود و عکسها یا نقاشیهایی که روی کارتها چاپ میشدند آنها را فراتر از یک وسیله ارتباطی، به یک ابزار تبلیغاتی و نیز یک کالای سرگرمکننده لوکس و لذتبخش تبدیل کرده بود که بازار پرسودی در جهان غرب داشت.
ذائقه این بازار موضوعهای متنوعی را میطلبید و باز نمود مشرقزمین با همه رازآلودگی و کهنجامگیاش یکی از محبوب ترین و اصلیترین موضوعات به شمار میآمد. ایرانِ عصرِ قاجار که پارهای از همان دنیای شرقی دانسته میشد، مناظر طبیعی و انسانی فریبندهای برای ناشران اروپایی کارتپستال داشت و ابتدا هلندیها در ۱۸۹۷ میلادی با همین رویکرد و به قصد کسب موفقیت در این بازار، پیشنهاد چاپ کارتپستالهایی با عکسهایی از ایران را دادند و سپس آلمانیها در ۱۸۹۹ میلادی، نخستین کارتپستالهای عکسدار ایرانی را چاپ کردند. بدینترتیب جریانی پدید آمد که گرچه از جنبه فراوانی و نحوه کارکرد کارتپستال تصویری، تفاوت بسیاری با همتایان غربی خود داشت، اما نقش مهمی در تولید تصویر ایران و بازنمایی آن بهویژه نزد مخاطبان غیر ایرانی بر عهده گرفت.
«شب کارتپستالهای تاریخی ایران» مروری است بر این جریان و ناگفتهها و نادیدههایی از تاریخ ایران دوره قاجار را که در روایتهای رسمی و اسناد متعارف ثبت نشدهاند، برای ما آشکار میکند.