خبرگزاری مهر، گروه استانها: مخالفت‌هایی که با آغاز روشنگری‌ها از سوی روحانیون همدان آغاز و با هوشیاری مردم همدان تا پیروزی انقلاب اسلامی تداوم یافت.
در این راستا، سیدعلی مساوات فعال انقلابی و پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی در همدان در گفت وگو با خبرنگار مهر گفت: مخالفت‌های مردم همدان با رژیم پهلوی و حکومت شاهنشاهی سایه دیرینه ای دارد. مسیری که در جنگ جهانی اول مردم با آن روبرو بودند، مخالفت‌های مردم در سال ۱۳۱۴ و ۱۳۱۵ با مساله کشف حجاب و مواردی از این قبیل همواره در همدان قابل مشاهده بود.
این هوشیاری مردم همدان در سایه تدین پیش می‌رفت و می‌توان گفت که جرقه‌های «انقلاب اسلامی در همدان» از سال ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۷ به انجام رسیده است.
برای اولین بار مجسمه شاه در همدان سال ۱۳۳۲ پایین آورده شد
وی با اشاره به اینکه برای اولین بار مجسمه شاه در همدان سال ۱۳۳۲ پایین آورده شد، گفت: همدان، مدت‌ها تحت سیطره و اشغال انگلیس‌ها و روس‌ها بود. شروع سال ۱۳۲۰ با این بحث‌ها و ملی شدن صنعت نفت مطرح شد و مردم همدان همراه با حرکت آیت الله کاشانی و دولت مصدق همراه شدند و برای اولین بار مجسمه شاه در همدان سال ۱۳۳۲ شمسی پایین آورده شد.
جرقه موضوع اعلمیت حضرت امام (ره) از همدان زده شد
از سال ۱۳۴۱ با فوت آیت الله کاشانی و بروجردی در اصل خلائی در سطح حوزه‌های علمیه کشور اتفاق افتاد. مسئله اعلمیت مطرح شد که چه کسی اعلم باشد.
حوزه علمیه همدان با حضور آیت الله ملاعلی و آیت الله مدتی که در شهر همدان بودند. با هدایت این افراد، جرقه موضوع اعلمیت حضرت امام (ره) از همدان زده شد، حتی وضعیت به گونه‌ای شد که برخی از روحانیون همدان به حوزه‌های علمیه کشور رفتند و شروع به جمع آوری امضا در این راستا کردند که در این عرصه نیز موفق هم بودند.
همدانی‌ها در جریان مخالفت با دستگیری امام (ره) وارد کار شدند
در اصل، اولین حرکت مردم در سال ۱۳۴۱ با تصویب لایحه ایالتی و ولایتی که قانون تصویب شده‌ای بود و در آن قسم خوردن نمایندگان به قرآن برداشته شده بود، همراه بود. همه این طرح و توطئه از بهائیت بود.
در این راستا می‌توان عنوان کرد که هدایت جامعه به سمت بی دینی و بی مذهبی برود اما در همدان باز هم به عنوان اولین شهر مخالفت با انجمن‌های ایالتی و ولایتی رخ داد و در نهایت، به سبب مخالفت‌های صورت گرفته در کشور (که بیشترین تشعشع آن از همدان بود) این قانون تصویب نشد.
در عید سال ۱۳۴۲ نیز به بیان اکثر علما تا خرداد ۱۳۴۲ قم و تهران و دیگر شهرها همواره مردم در ماجراها حضور داشتند. مردم همدان در ماجرای ۱۵ خردادماه به سبب دستگیری حضرت امام (ره) وارد کار شدند و در راهپیمایی‌ها پس از آن افراد زیادی از همدان به قم رفتند و در اعتراض‌ها و راهپیمایی‌ها حضور داشتند. حتی در سطح استان همدان نیز در ۱۵ خردادماه سال ۱۳۴۲ در قم شهید داده‌ایم.