به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «بررسی کارنامه تاریخ نگاری دکتر غلامحسین زرگری نژاد» به همت گروه تاریخ و باستان شناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
محمدعلی اکبری از اساتید دانشگاه، اظهار داشت: زرگری نژاد در حوزه تاریخ معاصر ایران در سه حوزه قاجاریه، تاریخ اندیشه سیاسی در دوره قاجار و حوزه تاریخ مشروطیت ایران کار کرده است. او در دو مقدمه‌ای که بر رسائل سیاسی نوشته طرح بحثی انجام داده است. وی می‌گوید وظیفه مورخان عبارت است از شالوده شناسی حیات اجتماعی اکنون، اما باید بررسی کرد که مقصود از شالوده شناسی اکنون چیست؟ برداشت خودم این است که وی اکنون را تاریخ مند می‌بیند و به نوعی کرانه اکنون با امر تاریخی پیوستگی وجود شناسانه‌ای پیدا می‌کند که اکنون را بدون استمرار تاریخی نمی‌توان فهم کرد.
وی افزود: دانش تاریخی باید به مدد فهم وضعیت موجود بیاید. اما این سوال مطرح می‌شود که چرا زرگری نژاد به سراغ اندیشه سیاسی رفته است؟ او مواجهه‌اش با تاریخ اندیشه سیاسی این است که یکی از اصلی‌ترین بحران‌های وضع موجود را می‌بایست در وضعیت تاریخ مند اندیشه سیاسی بررسی کرد. تاریخ یک صد ساله اخیر به ما می‌گوید میراث قدمایی اندیشه سیاسی در ایران دچار سترونی شده است.
در ادامه قباد منصوربخت از اساتید دانشگاه، بیان کرد: مساله من یک مساله بنیادی از جمله بحران تاریخ نگاری است. این بحران یک امر انتزاعی نیست. در تاریخ قدیم ما مسائلی داشتیم که یا درست حل نمی‌شدند یا تداوم پیدا می‌کردند و بحران می‌شدند. پرسش بنیادین من در تاریخ نگاری این است که با ظهور تمدن جدید غرب، برای بشریت و از جمله جامعه ایران چه اتفاقاتی افتاده است؟
وی افزود: به دنبال شکست خوردگی تمدنی، از جاکندگی تمدنی به وجود آمد. ما در این شکست خوردگی از جایگاه تاریخی خودمان کنده شدیم و در دوره جدید، آن چیزی که بیان می‌شود حوادث تاریخی است. این سوال مطرح می‌شود کارهایی که غلامحسین زرگری نژاد انجام داده، در چه قالبی می‌گنجد؟ او به وظایف یک مورخ پایبند است اما نشان می‌دهد که ما چطور به دامگه حادثه می‌افتیم. او دارد از تاریخ قدیم فاصله می‌گیرد و وارد تاریخ نگاری جدید می‌شود. تاریخ باید دوره تاریخی را توضیح بدهد.
در ادامه علیرضا ملایی توانی از استادان دانشگاه، گفت: یکی از افتخارات بزرگ زندگی‌ام این است که در سال ۱۳۷۰ دانشجوی غلامحسین زرگری نژاد در دانشگاه تهران بودم و درس تاریخ مشروطه را با او گذراندم. او یکی از قله‌های تاریخ نگاری ایران امروز است. یکی از مشکلاتی که امروز نسل دانشگاهی ما با آن مواجه است، این است که ذهن مساله مند و ذهن طراح سوال نداریم به عبارت دیگر فاقد پروژه فکری و مطالعاتی هستیم. اما زرگری نژاد ذهن مساله مند دارد.
وی افزود: زرگری نژاد کارهایی ماندگار، بزرگ و مرجع خلق کرده است. وی کارهایی کرده که از عهده یک نفر خارج است. کار بزرگ دیگر او، تلاش برای تأسیس دانشکده تاریخ در دانشگاه تهران بود. هم چنین کاری که درباره تاریخ قاجار شروع کرده است، کاری واقعاً درخشان است. از دیگر ویژگی‌های او، ترکیب نگرش مورخانه و نگرش فیلسوفانه است. نگرش مورخانه یک نگرش جزئی است اما برای این که تاریخ را بفهمیم، ناگزیرید یک کلان نگری داشته باشید. او زبان دانشگاهی دارد و دچار هیجانات و احساسات نمی‌شود.
در پایان غلامحسین زرگری نژاد اظهار داشت: از حضور استادان و دانشجویان در این نشست تشکر می‌کنم. استادان من را شرمنده کردند. خودم شاگردی کوچک در کنار شاگردان خودم می‌بینم و تاریخ را شالوده شناسی حیات اجتماعی می دانم. تاریخ، منشعب از حکمت است و نه ذهن و حافظه و با این اندیشه سراغ تاریخ رفتم و امیدوارم با دعای شما به کارهایم اضافه کنم. دو جلد تاریخ دانشگاه تهران را نوشته ام ولی ناقص مانده است و امیدوارم عزیزانی این تاریخ دانشگاه تهران را ادامه بدهند.