به گزارش خبرنگار مهر، دکتر پیمان صالحی در نشست خبری با موضوع «تشریح عملکرد دولت سیزدهم و پروژه‌های در دست اجرا» که امروز سه‌شنبه ۲۲ خرداد ماه در وزارت علوم برگزار شد، با بیان اینکه هیچ قصدی در مقایسه با دولت‌های قبلی نیست زحمات زیادی در گذشته خیلی از آنها که ادامه پیدا کند، ادامه دادیم، فعالیت‌های شروع شده و امیدواریم ادامه یابد.
وی با اشاره به نقش رئیس جمهور شهید در پیشبرد اهداف علم و فناوری گفت: دکتر رئیسی در جلسات مرتبط با پژوهش و فناوری و جشنواره‌ها حضور خوبی داشت و بعد از ۱۱ سال در جلسه شورای عالی عتف حضور پیدا کرد.
وی درباره هدف از تأسیس شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری گفت: شورای عتف بعد از قانون تشکیل وزارت علوم در سال ۸۳ این شورا با هدف انجام وظایف فرا وزارتخانه‌ای وزارت علوم تأسیس شد. حضور رئیس جمهور در جلسات شورا باعث شرکت تمامی اعضا می‌شود و حضور رئیس جمهور سلب شد، در اولین جلسه شورای عالی عتف در دولت سیزدهم بعد از ۳ هفته تصحیحات انجام و سپس ابلاغ شود.
دبیرکل شورای عالی عتف با اشاره به اهمیت موضوع پژوهشگران پسا دکتری گفت: در بسیاری از کشورهای جهان نسبتی بین دانشجوی دکتری و پژوهشگر پسادکتری وجود دارد برای مثال در آمریکا به ازای هر یک دانشجوی دکتری ۴ پژوهشگر پسا دکتری وجود دارد.
اجماع ملی در تدوین آئین نامه پژوهشگران پسادکتری
وی با بیان اینکه پژوهشگر پسادکتری بیشترین سهم را در پیشبرد تحقیقات دارد، گفت: ما در ایران ۱۶۰ هزار دانشجوی دکتری داریم. پیش از دولت سیزدهم کمتر از ۲ هزار پسادکتری جذب می‌شدند.
صالحی با اشاره به تصویب آئین‌نامه پژوهشگران پسادکتری در دولت سیزدهم گفت: بر اساس این آئین نامه ۴ نوع پسا دکتری تحقیقات بنیادی، تحقیقات کاربردی، دانش بنیان و صنعتی داریم. با توجه به اینکه بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از پژوهشگران پسادکتری صنعتی استخدام می‌شوند، بنابراین ما امیدواریم به پژوهشگران پسادکتری دانش‌بنیان و صنعتی توجه بیشتری شود چرا که منجر به اشتغال می‌شوند.
وی تاکید کرد: ما برای آئین نامه پژوهشگران پسادکتری اجماع ملی داریم.
موضوع پژوهشگران مستقل یادگار رئیس جمهور شهید است
معاون پژوهشی وزیر علوم در مورد تصویب آئین‌نامه پژوهشگران مستقل گفت: این موضوع یادگار رئیس جمهور شهید است و از اولویت‌های دولت سیزدهم بود. با توجه به اینکه مشابه زیادی از آن وجود نداشت، تصویب آن طولانی‌تر شد.
۲ هزار و ۴۰۰ نفر در سامانه مرتبط پژوهشگر مستقل ثبت‌نام کردند
وی ادامه داد: کلیات این آئین‌نامه در اولین و دومین جلسه شورای عتف مطرح شد و دی ماه سال گذشته آئین نامه ساماندهی پژوهشگران مستقل ابلاغ شد. در این مدت ۲ هزار و ۴۰۰ نفر در سامانه مرتبط ثبت‌نام کردند تا اول تیرماه اولین پذیرفته‌شدگان پژوهشگر مستقل اعلام خواهند شد.
صالحی در مورد کمیسیون‌های یازده‌گانه شورای عالی عتف گفت: تاکنون تمامی اعضای حقیقی و حقوقی کمیسیون‌های ۱۱ گانه شورای عتف طبق قانون مشخص شده‌اند.
وی با بیان اینکه یکی از وظایف شورای عتف تأمین منابع مالی پژوهش و فناوری است، توضیح داد: تاکنون افراد حرفه‌ای را برای تأمین منابع مالی شورای عالی عتف استخدام کردیم. یکی از منابع مالی این حوزه مرتبط با اختصاص یک درصد از اعتبارات هزینه‌ای دستگاه‌های اجرایی در امور پژوهشی و توسعه فناوری بود. در اولین اقدام این مبالغ استخراج شد و از سازمان بازرسی کل کشور تخصیص آن را پیگیری کردیم.
صالحی افزود: پایش و ارزیابی ویژه آمار مربوط به پژوهش و فناوری از سایر وزارتخانه‌ها به جز وزارت علوم، بهداشت و معاونت علمی نیز در شورای عالی عتف در حال انجام است.
دبیرکل شورای عالی عتف در مورد راه‌اندازی صندوق شورای عتف توضیح داد: تأسیس صندوق شورای عتف مصوبه سال ۹۸ شورا بوده ولی در زمان خودش ابلاغ نشده بود. این مصوبه اواخر سال گذشته توسط شهید رئیسی ابلاغ شد. در ۸ آذر اساسنامه مصوب شد و در روزهای پایانی سال کارهای اولیه آن انجام شد و ۴۰۰ میلیارد تومان از منابع پیش‌بینی شده به صندوق شورای عتف واریز شد. در حال حاضر این مبالغ در سامانه ساتع در حال تخصیص است.
تصویب اولویت پژوهش و فناوری کشور
وی با بیان اینکه یکی از وظایف شورا تصویب اولویت‌های پژوهش و فناوری کشور است، خاطر نشان کرد: این کار به صورت یک پروژه در دبیرخانه در حال اجرا بود در حال حاضر اولویت پژوهش و فناوری کشور برای ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۷ ابلاغ شده در سامانه نان در حال اجرا است. تدوین آئین‌نامه پایش اجرای این اولویت‌ها نیز در حال تدوین است.
صالحی درباره اجرای طرح‌های کلان ملی گفت: آئین نامه اجرایی طرح‌های کلان ملی در سال ۹۴ تصویب شده بود ولی به دلایل مختلف که یکی از آنها عدم تخصیص بودجه بود، این طرح‌ها به نتیجه نرسیدند.
پیگیری هوشمند سازی سازمان ملی سنجش با هماهنگی دانش بنیان‌ها
وی به تصویب آئین‌نامه هوشمندسازی آزمون‌های سنجش و سیاستگذاری در مورد جوانی جمعیت اشاره کرد و گفت: این دو موضوع با همکاری سازمان ملی سنجش و ستاد جوانی جمعیت در حال اجرا است. هوشمند سازی سازمان ملی سنجش با هماهنگی با یک شرکت دانش بنیان پیگیری می‌شود و نرم‌افزارهای بومی در این زمینه در حال طراحی است.
معاون وزیر علوم در مورد سامانه نظام ایده‌ها و نیازها (نان) توضیح داد: این سامانه برای هم‌رسانی نیازها و ایده‌ها در نظر گرفته شده و در قانون بودجه سالانه و برنامه توسعه هفتم توسعه به عنوان پنجره واحد نظام ملی علوم تحقیقات و فناوری ملی شناخته شده است؛ بنابراین همه دست اندرکاران پژوهش و فناوری کشور باید از این سامانه باید استفاده کنند. همچنین در آیین‌نامه‌های مختلف پژوهش و فناوری، از جمله آیین نامه جامع پژوهانه، پایه تشویقی و ... امتیازات ویژه‌ای برای افرادی که در پژوهش‌های خود به نیازهای سامانه نان بپردازند، در نظر گرفته شده و سیاست‌های تشویقی در این راستا قرار گرفته است.
برگزاری نمایشگاه تستا یا تقاضای ساخت و توسعه ایرانی همزمان با هفته پژوهش و فناوری
وی با اشاره به نمایشگاه تستا یا تقاضای ساخت و توسعه ایرانی گفت: این نمایشگاه سه دوره در دولت سیزدهم برگزار شد و امسال نیز همزمان با هفته پژوهش و فناوری برگزار می‌شود.
توجه به نمایه‌سازی نشریات در پایگاه‌های بین‌المللی
صالحی با بیان اینکه تا ابتدای دولت سیزدهم یعنی در طول بیش از ۲۰ سال، ۱۰۱ نشریه وزارت علوم در پایگاه‌های بین‌المللی نمایه شده بودند، گفت: در سه سال دوره دولت سیزدهم ۷۰ نشریه نمایه شدند که ۲۰ نشریه به زبان فارسی بودند. باید توجه داشت که نمایه کردن نشریات فارسی دشوارتر است.
وی با اشاره به اهمیت نمایه کردن نشریات open access یا دسترسی باز گفت: ما تاکید داریم نشریاتی که به دنبال نمایه سازی در نمایه های اسکوپوس و وب آو ساینس هستند، در ابتدا نمایه دوآج بگیرند، چون این نمایه مانند یک پیش‌نیاز است و استانداردهای تقریباً مشابهی دارند و بعداً ساده‌تر می‌توانند در این پایگاه‌ها نمایه شوند.
رشد ۳۷ درصدی نشریات دارای نمایه «دوآج»
معاون پژوهشی وزیر علوم خاطر نشان کرد: از سال ۶۵۵ نشریه در ابتدای دولت سیزدهم در سه سال به ۸۹۷ نشریه ایران در دوآج نمایه شدند و رشد حدود ۳۷ درصدی داشته است. در ۱۷۱ نشریه نمایه شده در اسکوپوس، ۳۳ نشریه فارسی هستند.
حمایت‌های مالی از نشریات نمایه شده
وی با اشاره به سیاست وزارت علوم مبنی بر حمایت مالی ویژه از نشریات دارای نمایه بین‌المللی گفت: امسال اگر نشریه فارسی زبانی نمایه بین‌المللی دریافت کند، ۵۰۰ میلیون و اگر انگلیسی زبان باشد ۳۰۰ میلیون تومان حمایت می‌شوند. همچنین تمامی نشریات قدیمی دارای نمایه بین‌المللی نیز امسال ۲۰۰ میلیون تومان حمایت می‌شوند که ۱۰۰ میلیون تومان پرداخت شده و ۱۰۰ میلیون دیگر نیز واریز می‌شود.
صالحی با اشاره به تاکید رهبری به زبان فارسی، گفت: در دنیا تنها سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان فارسی زبان هستند که غیر از ایران، دو کشور دیگر خیلی در چاپ نشریات فعال نیستند؛ بنابراین ایران بار زبان فارسی را به تنهایی به دوش می‌کشد.
وی ادامه داد: با این وجود ایران در نمایه دوآج، رتبه ۶ دنیا را دارد. اما زبان فارسی در بین ۸۰ زبان زنده در دنیا، رتبه ۹ را داردو از سه سال پیش تا کنون رشد ۳ پله‌ای داشتیم. ۴۸۲ نشریه فارسی زبان در دواج نمایه می‌شوند.
ردیف بودجه ۲۰۰ میلیارد تومانی برای دانشمندان برتر
معاون پژوهشی وزارت علوم در خصوص حمایت‌های مالی از اساتید ممتاز، دانشمندان یک درصد، یک دهم درصد و دو درصد گفت: از این دانشمندان حمایت‌های مالی شده و در لایحه بودجه ۱۴۰۳ ردیف بودجه ۲۰۰ میلیارد تومانی برای دانشمندان برتر اختصاص یافته است.
وی افزود: همچنین ۴ عضو هیات علمی جدیدالاستخدام در ۵ سال اخیر شناسایی کرده و به آنها گرنت ویژه اختصاص دادیم.
استفاده از ظرفیت‌های انجمنهای علمی در تصمیم‌گیری‌های دولت
صالحی با بیان اینکه انجمنهای علمی بسیار ارزشمند هستند و یک گنجینه بزرگ علمی کشورند، گفت: ما در حال حاضر ۴۰۰ انجمن علمی داریم که البته تعداشان قبلاً بیشتر بود. ایده ما این بود که انجمن موازی تشکیل نشود. حدود ۱۰۰ درخواست جدید برای تاسیس انجمن علمی جدید داشتیم؛ ولی به اندازه انگشتان دو دست تأیید شدند و به آنها پیشنهاد شد عضو انجمن های علمی فعلی شوند.
معاون پژوهشی وزیر علوم با بیان اینکه ۳۳ انجمن علمی غیر فعال لغو مجوز شدند گفت: ما ۷۰ انجمن غیر فعال داشتیم، آنها را فراخوانددیم و با آنها گفتگو کردیم، در نهایت ۳۳ انجمن علمی غیر فعال لغو مجوز شدند.
صالحی با تاکید بر اهمیت انجمنهای علمی گفت: این انجمن‌ها می‌توانند در حوزه تخصصی خود کانون تفکر باشند و در تصمیم‌گیری و تصممیم سازی‌های دولت و بخش خصوصی استفاده شوند ولی از ظرفیت آنها تاکنون استفاده نشده است.
وی خاطر نشان کرد: برای اثربخشی انجمن‌ها به معاون اول رییس جمهور، وزرا و استانداران نامه زده شد تا از ظرفیت انجمن‌ها استفاده شود. در حال حاضر برای تصمیم‌گیری در موضوعات مختلف دستگاه‌ها با ما مکاتبه می‌کنند و انجمنهای نوع الف و ب به آنها معرفی می‌شوند.
ابلاغ ماموریت‌های ویژه استانی به دانشگاه‌ها
صالحی درباره ماموریت گرایی توضیح داد: دانشگاه‌ها علاوه بر وظایف ذاتی می‌توانند وظایف ویژه استانی داشته باشند. بر همین اساس با شرکت در جلسات استانداران، این موضوع را مطرح کردیم و در حال حاضر ماموریت‌های ویژه دانشگاه‌ها با امضای استانداران ابلاغ شده است.
وی خاطر نشان کرد: در این سه سال ۱۹۷۱ فرصت مطالعاتی داشتیم که آمار مناسبی بوده است.
وی درباره قراردادهای ارتباط دانشگاه‌ها با جامعه و صنعت گفت: ۳۰ هزار و ۷۵۷ ارتباط با صنعت در سه سال گذشته داشتیم که تقریبا سالی حدود ۱۰ هزار قرارداد بوده است که عدد قراردادهای جاری ۶ هزار میلیارد تومان بوده است.
معاون پژوهشی وزیر علوم راه‌اندازی مراکز هدایت شغلی‌را یکی از اقدامات دولت سیزدهم دانست و گفت: در حال حاضر ۷۵ مرکز هدایت شغلی داریم و در سه سال گذشته ۷۲۷ هزار نفر دانشجو در دوره‌های مهارت آموزی شرکت کردند. بدون اینکه امتیازی غیر از یادگیری داشته باشد.در هر دانشگاه ۱۰۶ دوره برگزار شده است.
صالحی از ابلاغ شیوه‌نامه اجرایی مشوق خدمتی مهارت‌آموزی خبر داد و گفت: برای اولین‌بار در تاریخ کشور این موضوع ابلاغ شده است و مشمولین نظام وظیفه می‌توانند از دوره‌های مهارت آموزی برای کسر خدمت نظام وظیفه و مرخصی استفاده کنند. این قانون سال گذشته ابلاغ شده و در حال اجرا است.
مجوز برداشت ۱۰۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی
معاون پژوهشی وزیر علوم‌با اشاره به دشواری دریافت مجوز برداشت از صندوق توسعه ملی گفت: با این وجود دستور رهبری مجوز برداشت ۱۰۰ میلیون یورو معادل سه هزار میلیارد تومان بر اساس ارز آن زمان، دریافت شد. از این میزان ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان به طور کامل تا پایان ۱۴۰۲ فقط برای خرید تجهیزات در اختیار دانشگاه‌ها قرار داده شد و ۳۰۰ میلیارد از این مبلغ را برای پرداخت بدهی پایگاه‌های اطلاعاتی قرار دادیم.
وی با بیان اینکه مذاکرات بسیاری با پایگاه‌هایی اطلاعاتی به‌ویژه الزویر و اشپرینگر انجام شده است، گفت: مراحل انتقال پول به مراحل نهایی نزدیک شده است. در حال حاضر با وجود اینکه بدهی به طور کامل پرداخت نشده، ولی مذاکرات برای اتصال آغاز شده است. مجوز پایگاه mathscinet به طور آزمایشی گرفته شد.
صالحی با بیان اینکه به هیچ وجه نه در شورای عتف و نه در معاونت پژوهشی بنایی نیست که سرعت برنامه‌ها کم شود، گفت: با تمام توان‌تا زمانی که باشیم، فعالیت‌ها را انجام می دهیم. همچنین ما وظیفه داریم هرگونه همکاری با دولت آینده داشته باشیم.
وی در مورد برنامه‌های آتی شورای عالی عتف و معاونت پژوهشی توضیح داد: برخی برنامه‌ها کوتاه‌مدت و برخی بلند مدت هستند. در شورای عتف دو کار مهم داریم یکی تصویب تشکیل شورای‌عتف است. متاسفانه شورای عالی عتف با وجود سابقه‌ای که دارد، تشکیلات مصوب رسمی نداشته است. در حال حاضر تمام اقدامات برای این کار انجام شده و منتظریم در شورا مصوب شود.
وی ادامه داد: موضوع دیگر ساختمان شورای عتف است. امیدواریم امسال انجام شود.
معاون پژوهشی وزیر علوم خاطر نشان کرد: دستورات دیگری از جمله برگزاری نشست سردبیران و مدیران مسئول سراسر کشور در تیرماه، برگزاری نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری در نمایشگاه بین‌المللی، در آذرماه و همزمان با ایران ساخت، اعلام اولین افراد تایید شده به عنوان پژوهشگران مستقل در نیمه اول تیرماه، از سرگیری استفاده از پایگاه اطلاعات علمی نیز به زودی انجام می‌شود. همچنین نشست معاونان پژوهش و فناوری نیز به زودی برگزار می‌شود.