به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، تصرف عدوانی، یک مفهوم حقوقی مهم در نظام حقوقی ایران است که به موجب آن، افراد حق دارند تا نسبت به استرداد مالی که به ناحق از آن خارج شده است، اقدام کنند. نکته قابل توجه در خصوص تصرف عدوانی آن است که در این نوع دعاوی، صرف داشتن سابقه تصرف بر ملک توسط شاکی کافی است و نیازی به اثبات مالکیت وی بر آن ملک نیست. این در حالی است که در دعاوی خلع ید، اثبات مالکیت فرد ضروری است. بنابراین، تصرف عدوانی به نوعی مبتنی بر حمایت از حق تصرف افراد است، حتی اگر آنها مالک نباشند.
تصرف عدوانی، مفهومی است که بسیار مهم و قابل توجه در حوزه حقوق ملکی و مالکیت می‌باشد. زمانی که فردی ملک دیگری را بدون رضایت وی و از طریق زور و اجبار به تصرف خود درآورد، این عمل به عنوان تصرف عدوانی شناخته می‌شود. این موضوع نه تنها حقوق مالکانه فرد را نقض می‌کند، بلکه می‌تواند پیامدهای حقوقی و قانونی جدی برای متجاوز داشته باشد. در این مقاله، به بررسی مفاهیم و ابعاد مختلف تصرف عدوانی، حقوق و تکالیف طرفین درگیر و همچنین راهکارهای مقابله با آن خواهیم پرداخت. این مقاله به افراد گرفتار در این زمینه کمک شایانی خواهد کرد. با ما همراه باشید.
تصرف عدوانی چیست؟
تصرف عدوانی، یک مفهوم حقوقی مهم در نظام حقوقی ایران است که به موجب آن، افراد حق دارند تا نسبت به استرداد مالی که به ناحق از آنها خارج شده است، اقدام کنند. این مبحث در ماده ۱۵۸ قانون آئین دادرسی مدنی به تفصیل بیان شده است:
تصرف عدوانی زمانی محقق می‌شود که فردی بدون رضایت متصرف قبلی، ملک غیرمنقول وی را از تصرف وی خارج کرده و متصرف قبلی خواستار اعاده تصرف خود نسبت به آن ملک باشد. در واقع، تصرف عدوانی نوعی تجاوز به حقوق مالکانه و تصرفی دیگران است که قانونگذار آن را مذموم شمرده و مرتکب را مستحق مجازات دانسته است.
در تصرف عدوانی، صرفاً داشتن سابقه تصرف بر ملک توسط شاکی کافی است و نیازی به اثبات مالکیت وی بر آن ملک نیست. این در حالی است که در دعاوی خلع ید، اثبات مالکیت فرد ضروری است. بنابراین، تصرف عدوانی به نوعی مبتنی بر حمایت از حق تصرف افراد است، حتی اگر آنها مالک نباشند.
همچنین دادگاه صرفاً به بررسی تصرف قبلی می‌پردازد و نمی‌پذیرد که مدعی ادعای مالکیت بر ملک را مطرح کند. این امر به این دلیل است که هدف از طرح این دعوا، حفظ وضعیت موجود و جلوگیری از اقدامات خودسرانه افراد است.
در نهایت، پذیرش دعاوی تصرف عدوانی و صدور حکم به اعاده تصرف، مستلزم آن است که متصرف جدید، بدون رضایت متصرف قبلی، وی را از تصرف ملک خارج کرده باشد. در غیر این صورت، صدور چنین حکمی وجاهت قانونی نخواهد داشت. برای مثال:
تصرف در ملک مشاع بدون موافقت سایر شرکا
تصرف در ملک مشترک توسط یکی از طرفین دعوی قبل از صدور حکم نهایی
تصرف در ملک متنازع‌فیه قبل از صدور حکم قطعی
تصرف در ملک مورد وقف به نحوی که مغایر با شرایط وقف باشد
تصرف در ملک مورد اجاره توسط مستأجر پس از انقضای مدت اجاره
مراحل و مهلت شکایت تصرف عدوانی در سال ۱۴۰۳ چگونه است؟
مشهد، یکی از شهرهای مهم و پرجمعیت ایران است که در شمال شرقی کشور قرار دارد. در سال‌های اخیر، شاهد رشد و توسعه قابل‌توجهی در زمینه ساخت و سازهای شهری در مشهد بوده‌ایم. گسترش مناطق مسکونی، تجاری و اداری در این شهر موجب شده تا برخی موارد تصرف عدوانی املاک توسط افراد سودجو صورت گیرد که این امر موجب بروز اختلافات مالکیتی و حقوقی می‌شود. در این راستا، وکیل ملکی در مشهد با تخصص در دعاوی حقوقی مربوط در این زمینه می‌تواند به شما در حل و فصل این نوع اختلافات کمک شایانی نماید. اگر شما نیز قربانی چنین تصرفی شده‌اید، از طریق شکایت قضائی موضوع را پیگیری کنید.
طبق ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی، مهلت شکایت تصرف عدوانی تا ۱ سال از زمانی است که مالک مال غیرمنقول از تصرف یا ادعای مالکیت نفر دیگر مطلع گردد.
مراحل شکایت تصرف عدوانی:
طرح دعوی: شخص متضرر باید دادخواست تصرف عدوانی را به دادگاه صالح تقدیم کند. این دادخواست باید دارای جزئیات مربوط به ملک اشغال شده، نحوه اشغال، خسارات وارده و سایر موارد مرتبط باشد.
ارائه مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی: متقاضی باید مدارکی همچون سند مالکیت، مستندات مربوط به تصرف غیرقانونی و هرگونه مدرک دیگری که ادعای وی را تأیید کند را به دادگاه ارائه دهد.
احضار طرف مقابل: پس از بررسی دادخواست و مدارک ارائه شده، دادگاه طرف متخلف را احضار می‌کند تا در جلسه محاکمه حضور یابد و به اتهامات پاسخ دهد.
جلسات رسیدگی: در جلسات رسیدگی، طرفین به ارائه ادله و مستندات خود می‌پردازند و دادگاه نیز به بررسی موضوع می‌پردازد. در صورت نیاز، دادگاه می‌تواند از کارشناسان و شهود نیز استعلام بگیرد.
صدور رأی: پس از بررسی کامل پرونده، دادگاه رأی نهایی خود را صادر می‌کند. این رأی می‌تواند شامل الزام متخلف به تخلیه ملک، پرداخت خسارت و سایر احکام باشد.
در طول مراحل شکایت، بهتر است متقاضی به صورت مستمر پیگیر پرونده خود باشد و یا از وکیل متخصص مشاوره دریافت نماید تا از روند رسیدگی مطلع شود. در صورتی که متخلف از اجرای رأی دادگاه خودداری کند، متقاضی می‌تواند از طریق واحد اجرای احکام اقدام به تخلیه ملک و وصول خسارات وارده نماید. در برخی موارد نیز ممکن است نیاز به اقدامات تأمینی همچون توقیف اموال متخلف یا منع خروج از کشور باشد که در این صورت دادگاه می‌تواند این اقدامات را به عمل آورد.
مراحل رسیدگی به پرونده‌های تصرف عدوانی ممکن است متفاوت با این توضیحات باشد و بستگی به شرایط هر پرونده دارد و باتوجه به اینکه قوانین و رویه‌های قضائی در این زمینه در طول زمان دچار تغییر می‌شود، بهتر است برای اطمینان بیشتر مشاوره‌های لازم را از بهترین وکیل در مشهد دریافت کنید.
انواع تصرف عدوانی در حقوق ایران
تصرف عدوانی می‌تواند به دو شکل حقوقی و کیفری باشد. اما تفاوت تصرف عدوانی حقوقی و کیفری، درخصوص اقدامات و نحوه رسیدگی به آن‌هاست.
در تصرف عدوانی حقوقی، شخص مدعی مالکیت، باید ابتدا دعوای استرداد مال را در محاکم صالح طرح کند و طبق موازین قانونی، حکم خلع ید از متصرف را اخذ نماید. در صورتی که متصرف از اجرای حکم خلع ید امتناع کند، در این حالت به کمک وکلای متخصص می‌توان وی را به اتهام تصرف عدوانی کیفری تحت تعقیب قرار داد. بنابراین در تصرف عدوانی حقوقی، ابتدا باید شخص مالک، حق خود را از طریق مراجع قضائی احراز و سپس متصرف را از مال خلع ید نماید.
در تصرف عدوانی کیفری، صرف احراز مالکیت قبلی مال توسط شاکی و اطلاع متصرف از تعلق مال به شخص دیگر، کفایت می‌کند تا وی را به اتهام تصرف عدوانی کیفری تحت پیگرد قرار دهند. در این حالت، دادگاه کیفری باید به موضوع رسیدگی و در صورت احراز جرم، حکم بر مجازات متصرف صادر نماید.
در تصرف عدوانی حقوقی، هدف اصلی شاکی، بازپس‌گیری مال خود از متصرف است، در حالی که در تصرف عدوانی کیفری، هدف تنبیه و مجازات متصرف به دلیل تصرف غیرقانونی در مال غیر است. در تصرف عدوانی حقوقی، مالک مال می‌تواند در صورت عدم موفقیت در خلع ید از متصرف، همچنان به دادخواهی ادامه دهد و پیگیر احقاق حق خود باشد، در حالی که در موارد تصرف عدوانی کیفری، صرفاً در صورت اثبات جرم، دادگاه کیفری حکم به مجازات متصرف خواهد داد.
جمع‌بندی
تصرف عدوانی می‌تواند تبعات حقوقی و مالی جدی را به همراه داشته باشد. در صورت درگیر شدن در چنین موقعیت‌هایی، دریافت مشاوره حقوقی از یک وکیل متخصص ضروری است. وکیل می‌تواند بر اساس شرایط موجود، راهکارهای مناسبی را ارائه دهد و از حقوق قانونی شما دفاع کند. همچنین، در برخی موارد ممکن است نیاز به طرح شکایت و پیگیری قضائی باشد که در این صورت، همکاری با یک وکیل امری حیاتی به شمار می‌رود. از اینکه تا انتها مقاله ما را همراهی کردید متشکریم. نظرات و سوالات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.