خبرگزاری مهر، گروه استانها-آزاده صفی: ۱۶ اردیبهشت‌ماه سال‌جاری بود که در حین عملیات پیاده‌راه‌سازی خیابان باباطاهر یک دیواره تاریخی کشف و با نمایان شدن شواهدی از آثار تاریخی در این منطقه، پیاده‌راه‌سازی متوقف شد.
وضعیت اضطراری در این محل سبب شد مجوز کاوش باستان‌شناسی در خیابان باباطاهر زودتر از موعد قانونی و در تاریخ ۲۲ اردیبهشت‌ماه از سوی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی کشور صادر شود.
مصطفی ده‌پهلوان؛ رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی همان روز درباره کشف جدید بنای تاریخی در همدان گفته بود بسیاری از اتفاقات و اکتشافات در شهرها اجتناب‌ناپذیر است، زیرا بیشتر شهرهای امروزی از تهران تا کاشان، از ری و شوش تا همدان بر روی شهرهای کهن قرار گرفته، بنا شده و توسعه یافته است.
وی همچنین بیان کرده بود پس از انجام کاوش امکان نصب کف‌فرش شیشه‌ای و نورپردازی در این خیابان وجود دارد تا عابرین پیاده بتوانند در زمان عبور از این سازه باستانی بازدید کنند.
حال پس از گذشت یک ماه از آغاز کاوش در این محل، سرپرست کاوش‌های خیابان باباطاهر همدان به خبرنگار مهر، گفت: پس از نمایان شدن شواهدی از آثار تاریخی در این خیابان، بخشی از کارگاه عمرانی که قرار بود توسط شهرداری به پیاده‌راه تبدیل شود را به عنوان یک ترانشه باستان‌شناسی کاوش در نظر گرفتیم.
کشف شواهدی از قرون ابتدایی، میانی و متأخر اسلامی
محمد شعبانی درباره نتایج کاوش بیان کرد: بیش از یک ماه است که کاوش‌ها در خیابان باباطاهر شروع شده است، در ابتدا یک ترانشه آزمایشی در عمق ۳ متری حفر کرده و به فضاهای معماری برخوردیم که با بررسی داده‌ها مشخص شد متعلق به قرون ابتدایی و میانی اسلامی است.
وی ادامه داد: به دلیل واجد ارزش بودن فضاهای فوق، ترانشه کاوش را گسترش داده و تا امروز چند واحد معماری از قرون متأخر اسلامی به دست آمده که دارای فضاهای متعددی از جمله فضاهایی با کاربری آشپزخانه که شواهد آن از اجاق و تنورها مشخص شده است برخورد کردیم.
شعبانی اضافه کرد: بر اساس شواهد کاوش، بخشی از بافت مسکونی شهر در قرون متأخر اسلامی در این محدوده بوده است و امیدواریم با ادامه کاوش‌ها بتوانیم آثار بیشتر را کشف و به‌ویژه به معماری دوران تاریخی شهر همدان برخورد کنیم.
احتمال کشف معماری دوره‌های ماد، هخامنشی، سلوکی و اشکانی
وی عنوان کرد: با توجه به اینکه در میدان مرکزی شهر و همچنین در میانه خیابان باباطاهر به چنین شواهد تاریخی برخوردیم احتمال می‌دهیم شواهدی از بافت تاریخی شهر همدان به خصوص در دوره‌های ماد، هخامنشی، سلوکی و اشکانی شهر را در این محدوده داشته باشیم.
سرپرست کاوش‌های خیابان باباطاهر همدان اضافه کرد: امیدواریم برای اولین بار به شواهد متقن و مستندی از این دوران در همدان دست پیدا کرده و این آثار را به نمایش بگذاریم.
شعبانی درباره زمان باقی‌مانده کاوش نیز اظهار کرد: بسته به وضعیت ترانشه، شرایط کار ممکن است متفاوت باشد اما احتمال می‌دهیم یک ماه و نیم تا دو ماه آینده کاوش ادامه داشته باشد.
وی در رابطه با نحوه نگهداری آثار پس از اتمام کاوش‌ها نیز گفت: پس از به دست آمدن نتایج داده‌ها و فضاهای معماری می‌توان نظر داد که آیا آثار می‌توانند به عنوان بخشی از آثار تاریخی در این فضا به نمایش گذاشته شوند یا خیر؟
آثار کشف شده به وزنه پرونده ثبت جهانی همدان اضافه می‌کند
شعبانی ادامه داد: مایه خرسندی است که بتوانیم بخشی از بافت مسکونی شهر همدان در دوره‌های مختلف را در محدوده عرصه جهانی «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» به نمایش بگذاریم.
به گفته سرپرست کاوش‌های خیابان باباطاهر همدان هر آنچه از این محل به دست آید به دانش و اطلاعات ما اضافه می‌کند و می‌تواند به پرونده ثبت جهانی «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» پیوست شود و به وزنه پرونده نیز بیفزاید.
وی در ادامه بیان کرد: در خیابان باباطاهر باستان‌شناسی شهری را پیش می‌بریم و هر روز با کسبه و شهروندان در ارتباط مستقیم هستیم و به سوالات آن‌ها پاسخ داده و اطلاعاتی در حوزه باستان‌شناسی در اختیار آن‌ها قرار می‌دهیم.
تلاش می‌کنیم اطلاعات مردم را در حوزه باستان‌شناسی بالا ببریم
شعبانی افزود: هدف فرعی کاوش این منطقه، پر کردن خلأ و فاصله‌ای است که بین مردم عادی و باستان‌شناسان وجود دارد و ما نیز تلاش می‌کنیم اطلاعات مردم را در این حوزه بالا ببریم تا درک واقعی‌تر و درست‌تری از باستان‌شناسی و آثار تاریخی داشته باشند.
وی اضافه کرد: فضای مجازی پُر از اطلاعات اشتباه درباره گنج‌ها، طلاها، آثار زرین و سیمین و اکتشافات باستان‌شناسی است و ضرورت دارد اطلاعات واقعی را به مردم منتقل کنیم.
گفتنی است؛ حفاظت از آثار کشف شده در خیابان باباطاهر مهمترین موضوعی است که باید مورد توجه میراث‌فرهنگی همدان باشد تا به بهترین نحو و البته به صورت کارشناسی، گوشه‌ای از تاریخ و تمدن این کهن‌شهر را در معرض دید همدانی‌ها و گردشگران قرار دهد.