به گزارش خبرنگار مهر، شامگاه جمعه یکم تیر ساعت ۲۰ تا ۲۴ مناظره ای میان کاندیداهای انتخاباتی ریاست جمهوری در زمینه فرهنگی برگزار میشود. به همین منظور گفتگویی اختصاصی با عاطفه خادمی دبیر شورای فرهنگ عمومی انجام دادیم.
خادمی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به این موضوع که در مناظرات فرهنگی چه موضوعاتی باید مورد توجه قرار بگیرد، گفت: در مناظره فرهنگی یک پیش نیاز خیلی مهم و ضروری وجود دارد که مخاطب آن را رصد میکند، میفهمد و ارزیابی میکند و آن خوانش و مواجهه کاندیداها از فرهنگ سیاسی است. اینکه کاندیداها چگونه مجموعهای از گفتمانها و شیوههای نمادین را در رابطه با حکومت بیان میکنند و خواسته هایشان را چگونه مطرح میسازند؟و این خوانش چه گفتمانی را معرفی میکند؟چه ادراکی از فرهنگ اصیل و تراز جامعه ایجاد میکند؟ و این ادراک در چه نسبتی با جامعه قرار دارد؟ لذا در مناظرات مخصوصا مناظره فرهنگی، فرهنگ سیاسی روح حاکم بر تمام مباحث حوزه ی فرهنگ می باشد که نظام مسایل این حوزه را مدیریت خواهد کرد.
وی ادامه داد: اما منهای این واقعیت که امروز در مناظرات حاکم چه میگذرد در شرایط ایده آل آن بخش مهمی از فرهنگ که باید مورد توجه باشد.بخش بنیادین فرهنگ است یعنی همان نظام ارزش ها و باورها و هنجارهای جامعه که حاصل کارکرد نرم افزار فکری جامعه است.اینکه جامعه چگونه میاندیشد؟ متمایل به چیست؟ و چگونه رفتار میکند؟ اینجاست که نظام تولید فرهنگی و نظام مصرف فرهنگی مطرح می گردد. توجه به اینکه جامعه در معرض چه امکان های شناختی است؟با چه منطقی تجزیه و تحلیل و ارزش گذاری و اولویت بندی میکند؟و چگونه انتخاب و زیست مینماید؟ این تمام مغز و ماهیت فرهنگ در جامعه است.
دبیر شورای فرهنگ عمومی در ادامه گفت: اما برای تحلیل و تبیین این فرآیند ابتدا باید دید چه نگاه مبنایی در حوزه فرهنگ ذهنیت سیاستمدار را شکل داده است؟ سیاستمدار براساس چه مبانی نظری فرهنگ را تعریف میکند و براساس آن جامعه را رصد میکند و سیر حرکت فرهنگ در جامعه را تبیین و تحلیل میکند؟ عدم توجه و شناخت این فرایند مباحث حوزه ی فرهنگ را به مصادیق و سوژه های تقلیل خواهد داد و عموما راهبردها و راهکارها را موردی و مقطعی و صرفا ناظر بر وضع موجود و کم توجه به وضع مطلوب مینماید. اینجاست که خطر پرداختن به فرهنگ با عینک سیاسی و شبه حزبی شکل میگیرد و عموما به فرهنگ به صورت مثالی و مصداقی پرداخته میشود. لذا ما در مناظره های فرهنگی هم عموما غلبه فرهنگ سیاسی و رویکرد و رویه های سیاسی را شاهد هستیم و کمتر به کلیت فرهنگ در یک فرایند مشخص توجه میشود.
وی افزود: به نظر میرسد مناظرات فرهنگی مانند مناظره های اقتصادی و سیاسی نمیتواند برجسته گردد. چرا که غلبه رویکردهای سیاسی و انتقادی در مواجهه با حوزه های فرهنگی و اجتماعی مانع از شکل گیری حرف روشن و برنامه مشخص در حوزه فرهنگ خواهد بود.
خادمی گفت: حوزه فرهنگ نیازمند هوشمندی بالایی در ارائه راهکارها برای شناخت و حل مسائل موجود، راهبردها برای صیانت از داشته ها و سیاستهای روشن برای حرکت به سمت ساختن تمدن نوین اسلامی است.
وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه رییس جمهور آینده باید چه بخشی از فرهنگ را مورد توجه قرار دهد، گفت: رییس جمهور آینده قاعدتاً باید برمبنا و در چارچوب سیاستگذاری های کلان و اسناد بالادستی و برنامه های متناظر آنها عمل کند. نکته دیگر اینکه منطق اولویت بندی مسائل فرهنگی نشان دهنده میزان اشراف نامزدها به حوزه فرهنگ است. اینکه برساخت های رسانه ای در حوزه فرهنگ را اولویت بداند یا اینکه به کنه مسائل فرهنگی احاطه نظری و راهبردی داشته باشد.
دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: مناظره های فرهنگی در نحوه اجرا باید متفاوت با مناظر های دیگر باشد. بالاخره اگر فرهنگ روح حاکم و اتمسفری است که همه حوزه ها و عرصه های مختلف در آن قرار دارند و مطرح میشود باید در نحوه پرداختن به آن هم همین خوانش حاکم باشد. فرهنگ سازنده آینده و مهم ترین رکن یک جامعه است و اگر در فضاهایی مانند. انتخابات و ....به صورت ویژه صیانت نشود آثار و پیامدهای جبران ناپذیری خواهد داشت.
وی افزود: معتقدم به میزان ارزش گذاری و بزرگ جلوه دادن عرصه فرهنگ می توان امید داشت که جامعه مصون از برخی آسیب ها خواهد بود. میتوان امید داشت که رویه های سیاسی اصلاح گردد و مفاهیم والایی مانند اعتماد، نوع دوستی، هویت ایرانی اسلامی، مشارکت، صداقت،اخلاق مداری و....که همه در عرصه ی انتخابات مطرح و مهم قلمداد می گردد خالی از معنا نگشته و به کلیشه های دست آویز برای فضاسازی های رسانه ای تبدیل نگردد.
خادمی در پایان گفت: برای هر چه پربارتر بودن این مناظره پیشنهاد میکنم طراحی مدل جدیدی که در آن استانداردها و خطوط قرمزی برای صیانت از فرهنگ تعریف شود.