به گزارش خبرنگار مهر، آئین‌نامه نشریات علمی اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۸ با هدف سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفی نشریات علمی و نظارت بر عملکرد آن‌ها تدوین شد.
بر اساس این آئین‌نامه نشریات بر اساس معیارهای کلی مانند انتشار به‌موقع، داشتن وبگاه استاندارد و اطلاعات شناسنامه‌ای، رعایت آئین نگارش و کیفیت مقالات، رعایت فرآیند پذیرش مقالات و داوری تخصصی، وضعیت نشریه در نمایه‌های استنادی و به‌کارگیری مقررات و امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای رعایت اخلاق علمی نشر، رتبه‌بندی می‌شوند.
در روزهای اخیر مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی از بازنگری آئین‌نامه نشریات خبر داده است.
دکتر صمد نژاد ابراهیمی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد جزئیات بازنگری آئین‌نامه نشریات گفت: رویکرد ما حرکت به سمت مرجعیت علمی و نمایه‌سازی نشریات علمی است، به همین دلیل آئین‌نامه نشریات علمی نیز به تبع این رویکرد باید تغییر می‌کرد.
توجه به استفاده از ظرفیت اساتید جوان در آئین‌نامه جدید
وی با بیان این‌که بازنگری آئین‌نامه نشریات در سه ماه آینده نهایی خواهد شد، در مورد تغییرات توضیح داد: در برخی بخش‌های این آئین‌نامه انعطاف‌پذیری‌هایی اعمال می‌شود و این انعطاف‌ها کمک می‌کند افرادی که شایسته هستند بتوانند نشریه داشته باشند. در آئین‌نامه‌های موجود، سردبیر نشریه حتماً باید استادتمام باشد.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی در مورد شرایط سردبیری در آئین‌نامه جدید گفت: در آئین‌نامه جدید پیشنهادی (که هنوز مصوب نشده)، حتی استادیاران دارای شرایط خاص هم می‌توانند سردبیر یک نشریه شوند یا در تحریریه قرار بگیرد. به این ترتیب می‌توان از پتانسیل اساتید جوان، فعال استفاده کنیم. پیش از این از خدمات این افراد محروم بودیم و فعالیت می‌کردند ولی تلاش‌های آن‌ها دیده نمی‌شد.
وی اظهار کرد: در ابتدا آئین‌نامه نشریات بازنگری می‌شود و سپس در آئین‌نامه اشاره می‌شود که شیوه‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی نشریات نیز باید تغییر کند.
امتیازدهی به نشریات دارای نمایه
نژادابراهیمی در پاسخ به این سوال که آیا نحوه امتیازدهی به نشریات در رتبه‌بندی‌ها تغییر خواهد کرد یا خیر، گفت: از موارد بازنگری آئین‌نامه ارتقا حرکت به سمت نمایه‌سازی نشریات است. در آئین‌نامه جدید شیوه‌نامه امتیازدهی به نشریات نیز تغییر خواهد کرد و ارزیابی‌ها پویا و سیستماتیک و به شیوه نشریات بین‌الملل خواهد بود و نیازی نیست که کارشناس مستنداتی ارائه دهد. این ارزیابی به صورت آنلاین و برخط انجام می‌شود.
وی با اشاره به این‌که در آئین‌نامه جدید داشتن نمایه امتیاز دارد، گفت: بر اساس آئین‌نامه جدید داشتن نمایه‌هایی مثل DOAJ ،EBSCO و دیگر نمایه‌های تخصصی در حوزه‌های مختلف امتیاز بیشتری خواهد داشت.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی در مورد شیوه فعلی امتیازدهی به نشریات گفت: این شیوه که سردبیر امتیاز جمع‌آوری می‌کند، وهن نشریه و سردبیر است. در آئین‌نامه جدید قصد داریم یک پکیج کلی برای ارزیابی نشریات در نظر بگیریم که در شأن و منزلت اساتید باشد.
توجه به مسائل مرتبط با اخلاق پژوهش در نشریات
وی در پاسخ به این‌که آیا آئین‌نامه نشریات به موضوع رعایت اخلاق پژوهش در نشریات نیز توجه می‌شود یا خیر گفت: به این موضوع نیز توجه خواهیم داشت. باید رسیدگی دقیقی در این زمینه انجام گیرد.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی در مورد نحوه برخورد با نشریاتی که به جای سلب اعتبار، مقالات دارای سوءرفتار را حذف می‌کنند، گفت: این اقدام خلاف اخلاق پژوهشی است. اثر سلب اعتبار یک مقاله باید در نشریات بماند و گفته شود که دلیل سلب اعتبار چه بوده است؛ چون دیگران از قبل به آن مقاله استناد کرده‌اند و باید مشخص شود که آن مقاله سلب اعتبار شده است.
وی خاطر نشان کرد: در پایگاه‌های علمی بین‌المللی در صورتی که یک نشریه به جای سلب اعتبار اقدام به حذف مقاله کند، فوراً آن نشریه را از پایگاه علمی خارج می‌کنند.