خبرگزاری مهر؛ گروه مجله: شناخت خداوند متعال و معرفت نسبت به او، همواره آرزوی انسان‌های مؤمن و عارف بوده است. بشریت بعد هزاران سال نتوانسته خداوند خود را که خالق جهان هستی بوده بشناسد. اما دین اسلام به عنوان کامل‌ترین ادیان، پیروان خود را در این مسیر یاری کرده است.
روایت‌ها و احادیث زیادی از پیامبر خدا و امیر مؤمنان علی (ع) درباره خداشناسی نقل شده است و این میراث ارزشمند، نسل به نسل و سینه به سینه توسط ائمه اطهار به شیعیان رسیده است. امام حسین (ع) سومین امام معصوم شیعیان، در دوران زندگی خود نقل قول‌های بسیاری از پدرش حضرت علی درباره خداشناسی آورده است.
کتاب «حکمت نامه امام حسین» از آثار ماندگار مرحوم «آیت الله محمدی ری‌شهری» یکی از مراجع حدیث به شمار می‌رود که روایات نورانی از اباعبدالله که در باره خداشناسی نقل کرده است. حالا که چلّه شعور «مجله مهر» به دوازدهمین روز خود رسید و دهه اول ماه محرم را پشت سر گذاشته‌ایم، زمان آن رسیده که سخنانی از حسین‌بن علی (ع) را بخوانیم که درباره موضوعات غیر از واقعه عاشورا باشد.
متن زیر احادیثی است که توسط سیدالشهدا از پدرش امیرالمومنین و جدّش رسول خدا (ص) نقل شده است.
خدایت را با چه شناختی؟
کتاب التوحید به نقل از «زیاد بن مُنذر» از امام باقر (ع)، از امام زین العابدین (ع)، از امام حسین نوشته است: مردی نزد امیر مؤمنان آمد و گفت: ای امیرمؤمنان! خدایت را به چه شناختی؟ فرمود: «با از میان رفتن تصمیم و انهدام قصد. چون قصد کردم و میان من و قصدم مانعی پدیدار شد، و تصمیم گرفتم؛ اما تقدیر با تصمیم من ناسازگار شد، دانستم که تدبیر کننده، کس دیگری است».
گفت: «چگونه نعمت‌هایش را سپاس می‌گزاری؟» فرمود: «نگریستم که بلا را از من گردانده و دیگری را بدان دچار ساخته است. پس دانستم که به من نعمت داده است. به همین خاطر، او را سپاس گزاردم.»
گفت:» از چه رو دوستدار دیدارش هستی؟» فرمود: «چون دیده‌ام که آئین فرشتگان و فرستادگان و پیامبرانش را برایم برگزیده است، دانستم کسی که چنین مرا نواخته از یاد نخواهد برد. پس دوستدار دیدارش شدم.»
بسم الله الرحمن الرحیم
کتاب التوحید به نقل از «محمد بن زیاد» و محمد بن سیار از امام عسکری (ع) نوشته: مردی نزد امام زین العابدین (ع) آمد و گفت: «مرا از معنای «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» آگاه کن.» امام زین العابدین فرمود: «پدرم امام حسین (ع) از برادرش حسن (ع) از پدرش امیر مؤمنان (ع) حدیث کرد که مردی نزد او آمد و گفت: ای امیر مؤمنان مرا از معنای بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ آگاه کن.»
علی (ع) فرمود: «اینکه می‌گویی الله، یعنی بزرگترین نام خدا و آن، نامی است که نام‌گذاری جز خدا به آن روا نیست و مخلوقی را بدان، نام نمی‌گذارند.» مرد پرسید: «تفسیر «الله» چیست؟»
فرمود: «او کسی است که هر مخلوقی در نیازها و سختی‌ها و به هنگام قطع امید از غیر او و بریدن هر سبب و وسیله دیگر به سوی او روی می‌آورد؛ زیرا هر بزرگی در این دنیا، هر چند توانگر و طاغی باشد و نیاز مردم به او فراوان، باز هم مردم نیازهایی دارند که این بزرگ نمی‌تواند برآورده سازد و این بزرگ هم نیازهایی دارد که خود توان رفع آنها را ندارد. از این رو به هنگام ضرورت و نیاز، به خدا رو می‌آورد تا آنکه نیازش برطرف شود و سپس به شِرک‌ش باز می‌گردد. آیا نشنیده‌ای که خدا می‌فرماید: «بگو به نظر شما، اگر عذاب خدا شما را در رسد یا رستاخیز، شما را دریابد اگر راستگویید [کسی] غیر از خدا را می‌خوانید؟» نه، بلکه تنها او را می‌خوانید و اگر او بخواهد رنج و بلا را از شما دور می‌گرداند و شما شرک را فراموش می‌کنید.»
پس خداوند به بندگانش فرمود: «ای نیازمندان رحمت، من! نیاز به خودم را در هر حال و خواری بندگی را در هر زمان برای شما ضروری ساختم. پس در آغاز هر کاری که به انجام رساندن و رسیدن به نهایتش امید دارید، به من پناه ببرید، که من، اگر بخواهم به شما بدهم جز من کسی بر بازداشتن شما از آن، توانا نیست و اگر بخواهم شما را از [آن] چیز باز دارم جز من کسی بر اعطای آن به شما توانا نیست. پس من، سزاوارترین شخص به درخواست و نیز سزامندترین به زاری به درگاه او هستم. پس هنگام آغاز هر امر کوچک و بزرگی بسم اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ بگویید؛ یعنی برای این کار، از خدایی که عبادتِ جز او درست نیست، یاری می‌جویم؛ خدایی که چون از او کمک خواسته شود یاور است و چون دعا شود، اجابت می‌کند. بخشنده‌ای که با گستردن روزی بر ما رحم می‌کند. مهربان با ما در دین و دنیا و آخرت‌مان؛ او که دین را بر ما تخفیف داد و آن را آسان و سبک قرار داد و اوست که با جدا ساختن ما از دشمنان‌اش بر ما رحمت می‌آورد.»
سپس افزود: «پیامبر خدا فرمود: هر کس را مشکلی اندوهگین کرد [اگر] مخلصانه و با توجه قلبی، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ بگوید، از دو حال بیرون نخواهد بود یا به حاجتش در دنیا می‌رسد و یا حاجتش در نزد خدا به حساب می‌آید و ذخیره می‌شود و البته آنچه پیش خداوند است، برای مؤمنان، بهتر و پایاتر است»