به گزارش خبرگزاری مهر، نشست علمی ابعاد تمدنی عاشورا در حوزه حکمرانی با موضوع عاشورا و دغدغه‌های حکمرانی خوب / مطلوب با ارائه فائزه عظیم زاده‌اردبیلی، دانشیار دانشکده فقه و حقوق دانشگاه امام صادق (ع) و عضو شورای عالی تحقیقات و فن‌آوری وزارت علوم، محمد باغستانی مدیر گروه و عضو هیأت علمی گروه هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی و سیدعلیرضا واسعی، عضو هیأت علمی گروه هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی و دبیری علمی علی ابوترابی به همت پژوهشکده اسلام تمدنی با مشارکت اداره پژوهشی اداره کل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، حوزه علمیه خراسان رضوی، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان و مرکز عالی حکمت خراسان رضوی برگزار شد.
عشق به نهضت امام حسین (ع) تحولات بزرگی را در جبهه سوریه رقم زد
در ابتدای این نشست، ابوترابی دبیر علمی، با اشاره به نهضت عاشورا که در یک طرف عشق و وفاداری و در طرف دیگر جهالت و نادانی قرار دارد، این تقابل را منشأ بروز جریان کربلا دانست و با اشاره به رهنمودی از رهبر عالم و فرزانه‌مان که زن در الگوی سوم زن مسلمان ایرانی اسلامی نقش آفرین جریان ساز و تمدن ساز است، گفت: حضرت ام البنین علیها السلام یک نمونه بزرگ از زن الگوی سوم بود که این الگو باید برای دختران و زنان جوان ما معرفی شود. این الگوها می‌تواند به زنان ما کمک کند تا نقش خود را در جامعه به خوبی ایفا کنند و به ابعاد خانواده و جامعه کمک کنند.
وی افزود: بانوان بزرگوار ما در تحولات اجتماعی نقش آفرین بوده اند. حضرت زینب سلام الله علیها نه تنها فقط در آن زمان بلکه امروز هم ناجی کشورهای سوریه و شامات هستند و ما شاهد بودیم که مدافعان حرم با عشق به نهضت امام حسین علیه السلام و راه حضرت زینب سلام الله علیها در دفاع از حرم از جان گذشتگی کردند و این مسئله خود تحولات بزرگی در جبهه‌های نظامی رقم زد. راه امام حسین علیه السلام راه نجات است و نهضت او جهانی است و ان شاالله بانوان بزرگوار ما و جهان اسلام در این مسیر بزرگ آرمان‌های الهی موفق باشند.
امروز یک مسئول خوب برای رأی گرفتن به مردم دروغ نمی‌گوید
در ادامه عظیم زاده اردبیلی با ارائه موضوع الگوی حکمرانی عاشورا با تاکید بر نقش زنان تمدن ساز گفت: ساز و کار یک حکمرانی مطلوب دلسوزی برای کار مردم و احساس مسئولیت در قبال مردم است. حکمرانی خوب را با نگاهی به نهج البلاغه و سیره حضرت رسول (ص) می‌بینیم. حکمرانی خوب باید در آرای مردم و مقبولیت مردم بدون هوای نفسانی باشد. حکمران باید بتواند جامعه را از نظر کمی و کیفی به جلو هدایت کند. امام با ارائه نظریه دینی و ولایتی بحث فرهنگی را معرفی کرد و زیرساخت آن را عقل و مبانی دینی و معرفتی دانست.
وی تصریح کرد: از منظر مقام معظم رهبری هم حکمرانی مطلوب به این معناست که حکمران احساس مسئولیت کند. توانایی و آگاهی به نوع کار و آمادگی و تعهد داشتن و رسیدن مردم به اهداف، ارکان مدیریت سالم است که اشاره‌هایی به پاکدستی و فساد ستیزی دارد. در منظومه فکری مقام معظم رهبری سلامت اعتقادی و اخلاقی تاکید شده است.
عظیم زاده اردبیلی ویژگی‌های خوب یک حکمران را برشمرد و گفت: امروز یک مسئول خوب برای رأی گرفتن به مردم دروغ نمی‌گوید، رعایت تقوی می‌کند. شجاعت و قاطعیت به عدالت خواهی دارد و با فساد مبارزه می‌کند. یک حکمران خوب باید با طبقات ضعیف جامعه نزدیک باشد. از اهل نظر کمک بگیرد و خستگی ناپذیر باشد. اطرافیان او نیز باید افرادی صالح و با تقوی باشند.
حکمرانی خوب از منظر حضرت زینب (س) هویت دادن به زن است
دانشیار دانشکده فقه و حقوق دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه با اشاره به مکتب تمدن سازی حضرت زینب (س) گفت: بیداری و مبارزه با جهل، پایداری و شکیبایی و رسیدن به کمال انسانی و قرار گرفتن در مدار مقاومت، در برابر مشکلات تاب آوری داشتن تا رسیدن به اهداف از خصوصیات بانوی تمدن ساز مرزبان حریم ولایت زینب کبری سلام الله علیها بود که در دفاع از امام جان خودشان را در طبق اخلاص گذاشتند و همراهی و حمایت کردند و باید گفت سر نی در نینوا می‌ماند، اگر زینب نبود.
عظیم زاده اردبیلی افزود: یکی از نکته‌های مهم پایه بندی به عفاف و حجاب است که به این زیست عفیفانه بسیار تاکید شده است. حضرت زینب (س) در خطبه غرا جامعه را آگاه و به دفاع از حیات طیبه ای که امام حسین علیه السلام جان خود را داده است، تاکید دارند. هویت دادن به زن بسیار مهم است و باید گفت حکمرانی خوب از منظر حضرت زینب (س)، اعتماد سازی و هویت دادن و دفاع از زن است. در کربلا آنچه عنوان بود انسانیت بود نه جنسیت. توجه مردم به امر به معروف و نهی از منکر و تبیین عدالت که همه این ها از بحث‌های فراجنسییتی است. زینب بانویی عاقله؛ نه عقیله؛ مقاوم، مستحکم بود. فصاحت و بلاغت حضرت علی (ع) در حلقوم زینب کبری است. آنکه با عشق حسینی گشته همدم، زینب است. آنکه بر سر شهادت بوده محرم، زینب است.
نگرانی پیامبر افتادن حکمرانی به دست نااهلان بود
در ادامه محمد باغستانی با ارائه موضوع امام حسین (ع) و نقد سبک حکمرانی اموی گفت: یکی از بزرگترین نگرانی‌های پیامبر اکرم (ص) در این انقلاب سترگ روحی که در دل مردم ایجاد و جامعه جدید را برپا کرد این بود که این میراث به دست نااهلان بیافتد.
وی افزود: در تاریخ اسلام تحریف‌ها در پیام دین در سده اول اتفاق افتاده است و اوج آن خلافت معاویه ابن ابی سفیان است که به عنوان امیر المومنین (ع) سکه را به نام خودش زد و خلافت را به سلطنت و دین آزادی بخش و منادی عدالت اجتماعی را ابزاری برای دست یابی به آرمان‌های جاهلی قرار داد.
مدیر گروه هنر و تمدن پژوهشکده اسلام تمدنی گفت: در بین تحریفات بزرگی که در این دوره در پیام دین رخ داده، تحریف مفهوم و نقش امر به معروف و نهی از منکر است. این تحریف از دو طریق صورت گرفته است. اول اینکه این ارتباط میان شهروندان با حکومت و ساز و کارهای حضور و دیدبانی که حکومت باید از سوی شهروندان باشد کم کم کمرنگ شده است. مردم در عصر پیامبر و تا قبل از عصر بر پایی خلافت اموی و بویژه در عصر امیر مؤمنان علی علیه السلام ناظر بر کار بوده است و اشتباهات را به خلفاء تذکر می‌داد. چون بیعت یک امر متقابل و تکلیف متقابلی بود که بر دوش دو طرف می گذاشته است. بیعت هم بر عهده خلیفه و امیر و والی و امام مسلمانان و هم برعهده مردم بود و این بزرگترین امر به معروف و نهی از منکر است.
باغستانی افزود: دومین مورد اینکه شهروندان کم کم در دولت اموی، سمت و مسئولیت نظارت خود را از دست دادند و از طرفی رابطه حکومت با شهروندان به ابزاری در دست حاکمان مبدل گشت تا هم با اعمال نمایشی خود متدینین را از اینکه حکومت دینی برپا شده امنیت ببخشند و هم فلسفه وجودی خودشان را در سایه ادعای پاسداری از دین توجیه کنند.
عقلانیت، توجه به حقوق مردم و اعتنای به عرف سه معیار اصلی امام حسین (ع) برای حکمرانی بود
در ادامه سیدعلیرضا واسعی با ارائه موضوع عاشورا و دغدغه‌های حکمرانی خوب گفت: شکل گیری واقعه عاشورا نه برای دست یابی امام حسین علیه السلام به قدرت و حکومت _ هر چند شایسته‌ترین فرد برای فرمانروایی و سزاوارترین آن بود_ بلکه برای تبیین حکمرانی خوب در مسیر تحقق عدالت، آزادی، نظام و امنیت است.
وی افزود: هر چند داده‌های بسیاری درباره عاشورا و اقدامات امام حسین علیه السلام وجود دارد اما برساخته‌های آن اندک نیست، به همین سبب در بهره گیری از آنها باید اصولی و روشمند وارد شد. دیگر آنکه داده‌های موجود به سه دسته کلی قابل طبقه بندی اند؛ گزارش راویان، اخبار مورخان و نوشته‌های امام که در قالب نامه و وصیت مانده است. طبیعی است قسمت سوم بیش از دو دسته دیگر قابل استناد است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: امام سه معیار اصلی برای حکمرانی بر می‌شمارد. عقلانیت، توجه به حقوق مردم و اعتنای به عرف. هر کس از چنین ویژگی‌هایی برخوردار نباشد نمی‌تواند عهده دار مسئولیت حکمرانی گردد. چون عملاً حقوق عمومی را زیر پانهاده و همچون امری شخصی با آن مواجه می‌شود.
واسعی افزود: توده مردم زمانی می‌توانند نقش مفید و مؤثری در حیات سیاسی حاکم داشته باشند که اولاً آگاه و مطلع از اوضاع زمانه باشند و در مرحله دوم نسبت به حقوق خود واقف باشند و گر نه بازیچه دست زورمندان شده و همچون رعیتی باقی خواهد ماند.