به گزارش خبرنگار مهر، نشست «تحلیل و بررسی انتخابات ۱۴۰۳، در چهار سال پیش رو چه باید کرد؟» با حضور «مسعود براتی» کارشناس حوزه سیاست خارجی، «احسان تکلوی بختیاری» مشاور رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهور، «سیدحسین شهرستانی» معاون پژوهشی فرهنگ و هنر اسلامی و «حجت‌الاسلام مجتبی عرب» مدیر بنیاد نهضت در «کانون اندیشه جوان» و با همکاری مرکز نوآوری و تعالی کوثر، برگزار شد.
«حجت‌الاسلام مجتبی عرب» مدیر بنیاد نهضت در ابتدای نشست بیان کرد: انتخابات اخیر در کنار شکست در نتیجه، رخداد بزرگی است که در پیرامون آن شکل گرفت و همزمان نقاط امید و نگران‌کننده دارد. گرفتار برخی طراحی‌های دهه ۹۰ و اقتضائات اجتماعی در همین دهه شدیم و مساله سیاسی جامعه به فراموشی سپرده شد.
وی ادامه داد: تبانی‌هایی در دولت و مجلس در دهه ۹۰ شکل گرفت مانند آنکه دانشگاه نباید سیاسی باشد. در این انتخابات بخش قابل توجهی از جامعه دوباره در حال سیاسی شدن است و نشانه‌های آن دیده شد.
مدیر بنیاد نهضت در بخشی از سخنانش گفت: انتخاباتی داشتیم که یک نوجوان کاندیدای انتخابات را نصیحت می‌کرد و در کنار آن جنبش دانشجویی خسته و خواب را هم داشتیم. و مساله سیاسی شدن جامعه تضمین همه امور جامعه است مطابق آنچه مدرس گفته بود سیاست ما عین دیانت ما است و سیاست را به معنای قدرت و ثروت نمی‌بینم.
عرب به اخلاق خاصی در انتخابات ریاست جمهوری اشاره کرد و گفت: بداخلاقی وجود داشت که موجب سرمایه‌سوزی اجتماعی شد و شاهد انتقام‌جوبی پسینی هستیم و می‌تواند گرفتاری‌هایی را در امر وحدت ملی ایجاد کند و در آینده نزدیک بی‌نظمی جدی را رقم خواهد زد.
«سیدحسین شهرستانی» معاون پژوهشی فرهنگ و هنر اسلامی در تحلیل انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم، گفت: در این انتخابات کارزار انتخابات مقداری رمق گرفت. جمهوری اسلامی در انتخابات به تنظیم رابطه جامعه و حاکمیت به یک دستاوردی رسیده بود. ساختار نظام سیاسی ما مجبور بود خود را با بدنه اجتماعی سازگار کند و همواره در انتخابات ملی دیالکتیک نظام سیاسی با جامعه رخ می‌دهد.
وی همچنین بیان کرد: در دهه ۹۰ انواع متقمی از شکاف اجتماعی در جامعه شکل گرفت. طبقه بالفطره پشتیبان جمهوری اسلامی که طبقه محروم جامعه است، احساس کرد به رسمیت شناخته نمی‌شود. شکاف قومیت ایجاد شد و وجه ملی بودن انتخابات را به حاشیه بُرد. همچنین شکاف بین نسلی رادیکال رخ داد.
شهرستانی در بخشی از سخنانش گفت: در حوزه حجاب و فیلترینگ کاملاً بر خلاف امر ملی عمل کردیم و تحت تاثیر جریانات اجتماعی انقلابی قرار گرفتیم در حالی که همواره امر ملی توسط جریان انقلاب اجرایی می‌شد. چگونه جریان انقلاب می‌تواند گفتار انقلابی را برای امر ملی باز طراحی کند.
«احسان تکلوی بختیاری» مشاور رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهور، گفت: انتخابات نقطه کانونی سیاست‌ورزی است و به همین جهت در تمام دنیا طوری طراحی شده که بتواند نظام سیاسی را در بین حداکثر جامعه به ظهور برساند. انتخابات کل تلاش سیاسی را به تصویر می‌کشید. هر اراده سیاسی که حول انتخابات ریاست جمهوری شکل می‌گیرد، حول محور پیروزی است و ما در انتخابات ۱۴۰۳ شکست خوردیم.
وی ادامه داد: در انتخابات ۹۲ هم شکست خوردیم اما جنس شکست این دوره تفاوت دارد. فضای شهادت شهید رئیسی با تشییع پیکرهای مفصل فرصت‌هایی را ایجاد کرده بود و قلوب نرم شده بود. ورود ناگهانی به انتخابات زمینه سازی جریان اصلاحات را در شوک می‌بُرد. محبوب‌ترین دولت با ۳۰ درصد رضایت ارزیابی عمومی جامعه بود. و دولت آقای روحانی با ۲.۵ درصد کمترین محبوبیت را داشت.
مشاور رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهور، ادامه داد: در این شرایط انتخابات را باختیم که در مشارکت ۴۰ درصدی دور اول و مشارکت ۵۰ درصدی دور دوم باخت دادیم. بیشتر از هر چیزی این باخت به نحوه سیاست‌ورزی ما در این سال‌ها مربوط است. از سر نابلدی سیاسی باختیم. ما خودمان را نماینده گفتمان اصیل انقلاب سال ۵۷ می‌دانیم.
تکلوی بختیاری افزود: ما جریانی که خود را میراث‌دار انقلاب می‌دانیم؛ هر چند که احساس تعلق خوب است اما این احساس به حس مالکیت به انقلاب تبدیل شده و حس استغنا در ارتباط با بدنه جامعه به وجود آورده است. برای ادامه حیات سیاسی ضرورت تلاش سیاسی را آنطور که جریان اصلاحات آن را درک می‌کند، نداریم. ضرورت فعالیت سیاسی برای همراه کردن گفتمان عمومی جامعه را درک نکردیم.
«مسعود براتی» کارشناس حوزه سیاسیت خارجی، در رابطه با چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: در دور دوم انتخابات از لیگ استانی به لیگ ملی تبدیل شد و فارغ از اینکه آقای پزشکیان در مجلس نفر دوم حوزه انتخاباتی خود شده بود، باید به این نکته توجه کنیم که آقای جلیلی می‌توانست صدای بی صدایان باشد و آقای پزشکیان با هوشمندی یک کمپین ناهمگن داشت. گفته بود من خودم یک کاراکتر هستم.
وی ادامه داد: هر چند او گفته بود این کسانی که حمایت می‌کنند فقط به من رای می‌دهند اما بعد از انتخابات هم مشخص شد فقط این نبود. ما چارچوب‌های اخلاقی داریم اما عدم انسجام داشتیم و آنها یک در برابر حاکمیت بودند.
مساله معیشت مردم در استان‌ها کمک کرد که آقای پزشکیان رای بیاورد
کارشناس سیاسی ادامه داد: مساله معیشت مردم در استان‌ها کمک کرد که آقای پزشکیان رای بیاورد. از جمله آن حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اما ما در سطح درون جبهه‌ای خوب بودیم. آمادگی عبور از جریان اصولگرایی را برای جبهه انقلاب داریم. اینکه می‌گوییم جبهه انقلاب یک هویتی دارد و مبانی دارد و مهمترین رخدادی است که می‌توانیم مردم را به مشارکت دعوت کنیم.
براتی گفت: جبهه انقلاب بود که مبتنی بر آن در جنگ هشت سال مقاومت کردیم در حالی که جبهه اصولگرا مردم را در واقعیت ندیدند و فکر می‌کنند اگر آقای جلیلی کنار می‌رفت ۹ میلیون رای به سبد آقای قالیباف می‌رفت که تصور این بوده مردم ربات هستند و با یک دکمه رای آنها عوض می‌شود. این جبهه انقلابی که اصولگرایان می‌گویند، یک دروغ است و باید به مردم بگوییم.
شهرسی، معاون پژوهشی فرهنگ و هنر اسلامی در بخش دیگری از این نشست بیان کرد: یکی از معضلات کمپین آقای جلیلی این بود که فستیوال انتخابات برای آنها گل سیاست بود. اینکه نتوانستند در مشارکت هر دو دور رای بگیرند، فاجعه است. در وضعیتی هستیم که از یک طرف بدنه کهنسال داریم که سیاست‌ورزی نابلدی دارد.
وی همچنین گفت: ما بدنه پدرسالار سیاسی مواجهیم که تحولات جدید را نمی‌داند و منسوخ است و در یک طرف دیگر جریان جوان بی‌ریشه‌ای داریم مانند رائفی پوری‌ها که کنش نمایشی و نه به سیاست را مطرح می‌کنند. می‌گویند همین گفتمان سیاسی که در بین فضای حزب اللهی رخ داده یک دستاورد است در حالی که آنها مسئله‌شان اداره کشور نیست.
معاون پژوهشی فرهنگ و هنر اسلامی، بیان کرد: حالا این گروه خوشحال هستند که پدربزرگ‌ها را زمین زدند. جناح اصلاحات یک بار این کار را کرد و خاتمی را زمین زد و احمدی نژاد بالا آمد. در این انتخابات تنها کسی که اصولگرایی را گردن گرفت آقای پزشکیان بود و می‌گفت من اصولگرا هستم. اصولگرایی چه موقع شکل گرفت؟ در یک انتقال عاقلانه سیاسی از نسل پدران به نسل جوانان رخ داد. با ظهور آبادگران در شورای شهر رخ داد و در این انتخابات‌ها ما با هم می‌جنگیم.
شهرستانی بیان کرد: آقای احمدی نژاد در سال ۸۴ برای اصولگرایی یونیفرم طراحی کرد. بعدها این اصولگرای تجزیه شد. اگر هر نامزد دیگری از جبهه اصلاحات بود، آنها برای او تبلیغ می‌کردند و آنها پای پرچم اصلاح طلبی ایستاده‌اند. ما هر لحظه بزرگان سیاسی خود را قی کرده‌ایم. این سوژه پدرکشی و نیروی ضد سنت جوهره مشترک همه پدیده‌هاست و در آن پدر در یک زمان دیگر است و حتی سوژه طنز امروز جامعه است. دستگاه شناختی او عقب مانده است و جوان نسل جدید یک نیروی کوری در وجود او قلیان می‌کند و انباشته از نهلیزم است.
بختیاری، مشاور رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهور، در ادامه گفت: اصلاح‌طلبان حتی اگر علی لاریجانی هم کاندید انتخابات بود می‌دانستند برای او چگونه تبلیغ کنند. و حتی اگر این گزینه آقای غرضی بود. ما در سیاست ورزی نابلد هستیم و مانند یک کودک رشد نکرده‌ایم. وضعیت ما سیاست ورزی را ضروری نکرده است.
وی در رابطه اینکه اصولگرایان مسائل را خطی درک می‌کنند، ادامه داد: اصلاح‌طلبان این بلوغ را دارند که برای هر کاندید چطور برنامه‌ریزی کنند و به شخص پزشکیان رسیده بودند هر چند که او گفتمان اصلاح‌طلبان را ندارد و آقای ظریف خود را در حد جاسوئیچی در کمپین پزشکیان پایین آورد. زیرا بلوغ سیاسی او می‌گوید باید پشت سر این گزینه می‌ایستاد.
مشاور رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهور، بیان کرد: جامعه تشدد دارد و طبق سیاست باید به سمت کاندیدایی برویم که مورد اقبال است.
تکلوی بختیاری بیان کرد: باید روشن کنیم مساله ما پیروزی جریان انقلاب در انتخابات است یا پیروزی آقای جلیلی و اگر فکر کنیم رای ما افزایش یافته دقیقاً ما کدام ما هستیم؟ در بلد نبودن سیاست‌ورزی نتوانستیم بدنه بسازیم و آن را رُشد دهیم و بر پروژه خالص‌سازی کار کردیم و ۱۸ به ۱۳ را بُرد می‌دانیم. در حالی که در انتخاباتی که رئیس جمهور ما شهید است و هنوز خون او تازه است نتوانستیم رای او را کسب کنیم.
وی ادامه داد: صحنه گردان انتخابات آقای منصوری بود می‌خواست آقای فتاح را کاندید کند و به آقای مخبر می‌گوید شما جلو نیا و هنوز هفتم رئیس جمهور شهید نبود که ۵ نفر کاندید می‌شوند و اجماع می‌کنند که آقای اسماعیلی کاندید باقی بماند. ما از دو گانه آقای مصباح و مهدوی به این مرحله رسیدیم.
براتی کارشناس سیاسی در ادامه نشست مطرح کرد: آقای جلیلی اعتقاد دارد دانش‌آموزان هم می‌توانند سیاسی باشند. اگر بخواهیم به آینده جامعه نگاه کنیم بهتر است که به سمت فرصت بودن کنشگری‌های سیاسی آقای جلیلی برویم. باید نسبت به مبانی انقلاب اسلامی بیشتر وقت بگذاریم. فکر می‌کنم از مبنا دور شده‌ایم.