خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ به زودی مراسم تحلیف ریاست جمهوری برگزار میشود رئیس جمهور منتخب میبایست وزیر پیشنهادی خود را در حوزه وزارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری معرفی کند با امید به اینکه فردی لایق و متخصص و کارآمد بر مسند وزارت بنشیند، برخی از اولویتها برای او در نظر گرفته خواهد شد که میبایست در هر سه حوزه کاری و ماموریت این وزارتخانه مورد توجه قرار گیرد. برخی از این اولویتها در حوزه میراث فرهنگی، نیروی انسانی، باستان شناسی، مرمت و.... است.
نیروی متخصص
اما یکی از بزرگترین معضلات این وزارتخانه به خصوص در بخش تخصصی میراث فرهنگی، نیروی انسانی آن است. بدنه وزارت میراث فرهنگی که معمولاً تخصصی بود، حالا با ورود نیروهای جدید از تخصص خالی شده و افرادی کم تجربه یا بی تجربه در حوزه میراث فرهنگی وارد شدهاند همچنین خیلی از افراد بازنشسته شده و یا از این وزارتخانه رفتهاند. بنابراین اولین مشکل در این حوزه نیروی انسانی کارآمد آن است.
انحلال مرکز آموزش عالی
از طرفی مدتهاست که مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی منحل شده است و دیگر تربیت نیروی متخصص در دستور کار این وزارتخانه قرار ندارد. درحالی که این وزارتخانه داشتن نیرویهای متخصص فعلی را هم مدیون این مرکز بود.
شورای عالی میراث
در بسیاری از مواقع میبایست شورای عالی میراث فرهنگی تشکیل میشد، اما مدتهاست این شورا تشکیل جلسه نداده است درحالی که این شورا تصمیمات مهمی در حوزه میراث فرهنگی میگرفت و حضور نمایندگان دستگاههای دیگر در آن، اتفاقی بود که به حل مشکلات این حوزه کمک زیادی میکرد.
پژوهشگاه پر چالش اما مهم
یکی از بخشهای مهم این وزارتخانه، پژوهشگاه میراث فرهنگی است که سالها بدون فعالیت خاصی اداره میشد حتی زمانی که سید محمد بهشتی بر مسند ریاست این پژوهشگاه نشست، اتفاق خاصی را برای آن رقم نزد و در جمع خبرنگاران تنها اعلام کرد که این پژوهشگاه را از منجلاب بیرون کشیده است و حالا باید تازه احیا بعد به کارکرد اصلی خود نزدیک شود.
اما با ورود مصطفی ده پهلوان که خود از باستان شناسان بود، اتفاقات مهمی افتاد که برخی از آنها برگزاری چند برنامه پژوهشی بوده است. او همچنین در آغاز به کار خود ۲۰ اولویت در حوزه کاری این پژوهشگاه اعلام کرد که برای دو سال باید اجرایی شود و هنوز خیلی از دوستداران میراث فرهنگی امید دارند تا او بتواند این اولویتها را سامان ببخشد.
راه اندازی پژوهشکده هنرهای ملی، راه اندازی پژوهشکده صنایع دستی، راه اندازی پژوهشکده موزه شناسی با همکاری ایکوم ایران، ساماندهی مواد مطالعاتی کاوشها با همکاری اداره کل موزهها، فعالیت در زمینه میراث دیجیتال، فناورانه و گردشگری، میراث فرهنگی، میراث مردمی در خدمت گردشگری و صنایع دستی، تهیه و تکمیل و بهرهبرداری از اطلسها و بانکهای اطلاعات میراثفرهنگی، بهره برداری از توان تخصصی پژوهشگاه در جذب درآمد در حوزه گردشگری با همکاری معاونت گردشگری و بخش خصوصی بخشی از این برنامه هاست.
پژوهشگاه میراث فرهنگی در ۱۸ سال اخیر یک نیروی کارشناس اضافه نکرده است و اگر ورودی و استخدامی داشته در حوزه هیات علمی بوده است درحالی که این مرکز بر پایه تخصص کارشناسانش می چرخد.
بهشت باستان شناسی
ایران بهشت باستان شناسی است اما آیا وزارت میراث فرهنگی دین خود را به یافتههای باستان شناسی ادا کرده است؟ خیلی وقت است که باستان شناسان گزارش کار نمیدهند. از طرفی یافتههای باستانی بلاتکلیف هستند خیلی از مخازن موزهها از این یافتهها پر شده ولی هنوز برای بازدید عموم ساماندهی نشدهاند. استخراج دی ان ای باستانی در کشور نداریم. اعتبار پژوهشی کم است و خیلی از محوطههای باستانی بکر را به دانشجویان میدهند درحالی که میبایست دانشجو به سراغ محوطهای برود که مواد فرهنگی آن کاملاً استخراج شده است.
مرمت بدون پژوهش!
نه تنها باستان شناسی با مشکلات عدیده ای رو به روست بلکه مرمت آثار تاریخی نیز یکی از چالشهای پیش روی دوستداران میراث فرهنگی است. چرا که این روزها مرمت بدون پژوهش انجام میشود درحالی که پیش از این هر کارفرمایی که قرار بود مرمت آثار را به عهده بگیرد باید تحقیقات خود را درباره آن اثر ارائه میداد درحالی که دیگر این سختگیری وجود ندارد و هر شرکت با اندک رزومه میتواند مرمت آثار مهم را بر عهده بگیرد همین میشود که سقف آثار تاریخی را ایزوگام کرده و از آن هم دفاع میکنند!
به روزرسانی قوانین
قوانین خوبی در حوزه میراث فرهنگی نوشته شده ولی اجرایی نمیشود از طرفی برخی از قوانین آنقدر قدیمی هستند که دیگر کارایی ندارند بنابراین باید با همکاری مجلس فکری به حال این بخش از قوانین خاک خورده کرد.
بالابردن جایگاه وزارت
وزیر میراث فرهنگی باید بتواند جایگاه این وزارت را در کنار جایگاه وزارت صنعت بالا ببرد تنها در این صورت است که میتوان گفت وزارت میراث فرهنگی در ساختار سیاسی کشور جا افتاده است.
بالابردن پرچم ایران در تمام مجامع بین المللی و فرهنگی یکی از اقداماتی است که ایران میتواند در عرصه بین المللی مطرح شود. چون هنوز خیلی از مردم کشورها ایران را نمیشناسند بنابراین باید بتوان از تمام فرصتهای جهانی که میتواند میراث ایران را معرفی کند، استفاده شود.
یک پیشنهاد
کارشناسان میراث فرهنگی بر این باور هستند که اگر بتوان زیرمجموعه وزارت میراث فرهنگی یک سازمان برای حوزه میراث داشت، بهتر میتوان به این حوزه رسیدگی کرد. این منفک شدن به لحاظ بودجه و اهمیت داده به حوزه میراث به مراتب جایگاه آن را بالا خواهد برد کمااینکه در بسیاری از نشستها نیز این موضوع مطرح شده و اکنون با انتخاب وزیر پیشنهادی میتوان دوباره نگاهی به این طرح انداخت.