به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مرکز ملی فضای مجازی، شبکه ملی اطلاعات کلیدواژه ای بود که در مناظره سوم نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم، هنگام اعلام برنامه‌هایشان درباره فضای مجازی شنیده شد. آنچه در میان صحبت‌های نامزدها مطرح بود، پیشرفت این پروژه در زمان دولت سیزدهم و همچنین اتفاق نظر آنها در پیشبرد آن بود و تقریباً همه نامزدها نسبت به تکمیل این پروژه متفق القول بودند.
دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهور منتخب در صحبت‌هایش اعلام کرد شبکه ملی اطلاعات باید تکمیل شود و تاکنون پیشرفت شبکه ملی خوب بوده است.
دکتر جلیلی نیز میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات در طول سال‌های گذشته را ۲۰ درصد ذکر کرد که در دولت شهید رئیسی به ۶۰ درصد رسیده است.
دکتر محمدباقر قالیباف در مناظره سوم نامزدها شبکه ملی اطلاعات را اساس کار در فضای مجازی دانست و از پیشرفت آن در دولت سیزدهم سخن گفت.
حجت الاسلام پورمحمدی هم پیشرفت شبکه ملی اطلاعات را جزو موضوعات مهمی دانست که باید آن را با راهبرد روشن پیگیری کرد و این همه ظرفیت را پراکنده نکرد.
شبکه ملی اطلاعات چیست و چرا به بخش مهمی از اظهارات کاندیداها تبدیل شد؟
شبکه ملی اطلاعات یکی از کلان پروژه‌های ملی است که اولین بار در اواخر سال ۱۳۸۴ مطرح شد و مهمترین ویژگی این شبکه مزیت‌بخشی فنی و کیفی است که باعث دسترسی بهتر، سریع‌تر و پایدارتر کاربران به خدمات و محتوای فضای مجازی مخصوصاً خدمات محتوای داخلی مانند سلامت الکترونیک، آموزش الکترونیک، خدمات الکترونیکی عمومی، ویدئوکنفرانس، بازی برخط، مشاهده فیلم باکیفیت و… در کشور می‌شود.
همچنین دو ویژگی اصلی دیگر شبکه ملی اطلاعات تأمین خدمات ابر و میزبانی و سالم سازی برای توسعه و فراگیری خدمات کاربردی هستند.
این طرح ملی قرار است در راستای ارائه خدمات زیرساختی پیشرفته و مطابق نیازهای کشور، بهره‌مندی از مزایای اقتصادی صنعت و زیست بوم ملی فضای مجازی، صیانت و رشد فرهنگ اسلامی – ایرانی در فضای مجازی و حفاظت از اطلاعات و ارتباطات کاربران و افزایش حفاظت از حریم خصوصی باشد.
شبکه ملی متشکل از زیرساخت‌های ارتباطی، مراکز داده‌ی توسعه یافته داخلی دولتی و غیردولتی و همچنین زیرساخت‌های نرم‌افزاری است که در سراسر کشور گسترده شده است. این شبکه ظرفیت لازم برای "نگهداری و تبادل امن اطلاعات داخلی درکشور به منظور توسعه‌ی خدمات الکترونیکی" و "دسترسی به اینترنت" از طریق بستر ارتباطی باند پهن سراسری برای کاربران خانگی، کسب‌وکارها و دستگاه‌های اجرایی را فراهم می‌کند.
این شبکه تجمیع کننده شبکه‌های اختصاصی، محلی و ملی در کشور است که از دو بخش اختصاصی و عمومی تشکیل می‌شود. بخش اختصاصی برای ارتباط و تبادل اطلاعات و خدمات دستگاه‌های اجرایی با یکدیگر و بخش عمومی برای ارائه خدمات به کاربران عمومی است و این دو بخش در نقاطی نظیر مراکز داده با یکدیگر اتصال دارند.
تاریخچه شبکه ملی اطلاعات در کشور
با توجه به الزامات سند چشم انداز بیست ساله در سال ۱۳۸۹ موضوع شبکه ملی اطلاعات به صورت جدی تر مطرح شد به طوری که کلیات موضوع در ماده ۴۶ برنامه پنجم توسعه مطرح شد.
۱۷ اسفندماه سال ۱۳۹۰ رهبر معظم انقلاب در حکمی ضمن دستور برای تشکیل شورای عالی فضای مجازی به ریاست رئیس‌جمهور، اعضای حقوقی و حقیقی این شورا را تعیین کردند.
رهبر انقلاب فلسفه تشکیل شورای عالی فضای مجازی را ضرورت برنامه‌ریزی و هماهنگی مستمر به منظور صیانت از آسیب‌های ناشی از آن برشمردند تا «نقطه‌ی کانونی متمرکزی برای سیاستگذاری، تصمیم‌گیری و هماهنگی در فضای مجازی کشور بوجود آید.»
سه سال و نیم بعد در ۱۴ شهریورماه سال ۹۴، رهبر انقلاب احکام اعضای جدید شورا را صادر و دستورات جدیدی برای عملکرد بهتر شورا ذکر کردند.
در بندهای فرامین رهبر معظم انقلاب برای دوره جدید شورا به شبکه ملی اطلاعات اشاره شده و آمده بود: «تسریع در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات پس از تصویب طرح آن در شورای عالی و نظارت مستمر و مؤثر مرکز ملی بر مراحل راه‌اندازی و بهره‌برداری از آن.»
طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات نیز در جلسه شصت و ششم شورای عالی فضای مجازی در تاریخ ۲۵ شهریورماه ۹۹ به تصویب رسید.
چشم انداز شبکه ملی اطلاعات در برنامه هفتم توسعه
فصل سیزدهم برنامه هفتم توسعه پیرامون توسعه شبکه ملی اطلاعات و اقتصاد دیجیتال است. براساس جدول شماره ۱۴، در پایان برنامه هفتم شبکه ملی اطلاعات باید ۹۹ درصد محقق شده باشد و تعداد خانوار تحت پوشش فیبرنوری به ۲۰ میلیون نفر برسد.
ایجاد بستر ارتباطی امن و پیشرفته برای توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور، خدمات لازم جهت اطلاع رسانی و خدمت رسانی بهینه الکترونیکی به مردم و صرفه جویی و کاهش هزینه‌های ارتباط با اینترنت از دیگر نتایج شبکه ملی اطلاعات است.
میزان پیشرفت در دولت سیزدهم / نحوه ارزیابی به چه صورت است؟
۲۷ اسفندماه سال گذشته دکتر سید محمدامین آقامیری دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی آخرین وضعیت پیشرفت شبکه ملی اطلاعات را اعلام کرد و گفت: پیشرفت شبکه ملی اطلاعات طبق ارزیابی‌های مرکز ملی با شاخص‌های جدید، به ۵۹.۱۸ رسیده است.
به گفته دکتر آقامیری، شاخص‌های سنجش میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات دچار نقایص جدی بود که مرکز ملی فضای مجازی با مشارکت دستگاه‌های متولی و کارشناسان خبره، این شاخص‌ها را به روز کرده اما مبتنی بر همان شاخص‌های سابق، پیشرفت شبکه ملی اطلاعات ۶۶.۳۷ است.
برای شبکه ملی اطلاعات ۳۰ هدف عملیاتی تعریف شده که برای تحقق هر هدف تعدادی شاخص تعیین و جمعاً ۱۲۲ شاخص مورد ارزیابی قرار گرفته است؛ با بررسی میزان پیشرفت اهداف و شاخص‌های آن، پیشرفت کلی شبکه ملی اطلاعات نیز برآورد می‌شود.
این اهداف عمدتاً در حوزه افزایش سرعت اینترنت، مزیت‌بخشی کیفی در دسترسی به خدمات و محتوای داخلی، دسترسی پر سرعت برای کسب‌وکارها و مراکز آموزشی و تسهیل دسترسی به فناوری‌های نوین است.
به گفته رئیس مرکز ملی فضای مجازی، اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات همواره در حال بازنگری است و با توجه به توسعه فناوری‌های صورت گرفته، سطح کیفیت مورد نظر در شبکه ملی ارتقا داده می‌شود.
با توجه به اینکه روی کارآمدن دولت چهاردهم همزمان با برنامه هفتم توسعه است و یکی از وعده‌های رئیس جمهور منتخب نیز تحقق برنامه هفتم بود، امید می‌رود که در این دوره شاهد پیشرفت چشمگیر تحقق اهداف شبکه ملی اطلاعات باشیم.