خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - آذر مهدوان: «صلح پیروز خواهد شد»؛ این عبارتی است که اخیراً «نیکلاس مادورو» رئیس جمهور ونزوئلا در خصوص روند انتخابات این کشور بیان کرد. فردا روز یکشنبه (۲۸ ژوئیه) مردم ونزوئلا پس از شش سال پای صندوقهای اخذ رأی خواهند رفت تا رئیس جمهور آینده خود را انتخاب کنند. انتخاباتی که به نظر میرسد برخی کشورهای غربی و رسانههای وابسته به این دولتها قصد دارند آن را تشریفاتی و به دور از اصول دموکراسی نشان دهند.
اما با نزدیکتر شدن به انتخابات ونزوئلا سوالی که به ذهن خطور میکند، این است که آیا مادورو به عنوان فردی که از سال ۲۰۱۳ توانسته قدرت این کشور را به دست بگیرد، دوباره میتواند در سایه رکود اقتصادی رئیس جمهور ونزوئلا شود؟ و آیا با پیروزی اپوزیسیون سیاست خارجی این کشور در مقابل آمریکا و یا کشورهای ضد استکبار تغییر خواهد کرد؟ خبرنگار مهر، در خصوص انتخابات ونزوئلا گفتگویی با «یونس سونر» سیاستمدار، تحلیلگر مسائل ونزوئلا و معاون سابق حزب وطن ترکیه، که هم اکنون در این کشور مستقر است انجام داده که در ادامه مشروح این گفتوگو از نظر میگذرد:
*با توجه به اینکه خودتان هم اکنون در ونزوئلا هستید این سوال را میخواهم به طور ویژه از شما بپرسم: فضای انتخاباتی در ونزوئلا چگونه است آیا شور انتخابات در این کشور احساس میشود؟
در روند انتخابات نیکلاس مادورو و کاندیدای اپوزیسیون ادموندو گونزالس پیشرو هستند. هر دو کاندیدا در مناطق مختلف این کشور روزانه حداقل یک میتینگ انتخاباتی برگزار میکنند. در واقع قرار بود ماریا ماچادو به عنوان چهره اپوزیسیون، کاندیدای ریاست جمهوری شود اما ممنوعیت حقوقی علیه او، شرایط را برای کاندیداتوری گونزالس هموار کرد. در میتینگهای انتخاباتی شاهد حضور گسترده مردم هستیم. کاندیداها نیز فرصت را غنیمت شمرده و علیه هم نقدهای تند مطرح میکنند. در سطح شهر کاراکاس شاهد فعالیت مراکزی هستیم که نحوه رأی دادن را به مردم آموزش میدهند. تقریباً یک هزار مرکز آموزشی این چنینی وجود دارد که بیشتر در میادین و پارکها دایر است. تصاویر کاندیداها در جای جای شهر مشاهده میشود. در روند انتخابات فضای متشنجی حاکم نیست اما این روزها مساله شماره یک مردم ونزوئلا نتیجه انتخابات است.
مساله مهم به رسمیت شناخته شدن نتیجه انتخابات از سوی احزاب مختلف این کشور است. ضمن اینکه دو نفر از کاندیداها شیوه نامه نهاد عالی انتخابات ونزوئلا را امضا نکردند. برای همین پیش بینی میشود بعد از انتخابات و اعلام نتایج شمارش آرا شاهد فضای پر تنشی باشیم. این تنش در نوع صحبتهای نامزدها نیز احساس میشود. همچنین لازم به یادآوری است که مخالفان در ادوار گذشته پس از شکست در انتخابات دست به اقدامات خشونت آمیز زدند مثلاً برخی را زنده زنده در آتش سوزاندند! ضمن اینکه ماریا ماچادو که یکی از چهرههای سیاسی برجسته اپوزیسیون نیز محسوب میشود، در گذشته طی مصاحبهای گفت که اگر در انتخابات پیروز شویم، سربازان آمریکایی را به اینجا میآوریم و این چاوزیها (طرفداران سیاست هوگو چاوز رئیس جمهور پیشین ونزوئلا) را پاکسازی میکنیم. برای همین نیکلاس مادورو در مصاحبهای دیگر گفت: «اگر اپوزیسیون پیروز شود، کشور به خاک و خون کشیده میشود.» این اظهارات نگران کننده است اما با همه این احوالات، فعلاً فضای انتخابات به آرامی پیش میرود.
*رئیس جمهور کنونی ونزوئلا نگاه مثبتی نسبت به کشورهای ضد استکباری از جمله ایران دارد. به طور کلی با تغییر رئیس جمهور این کشور آیا رویکرد سیاسی دولت نیز دستخوش تغییراتی میشود؟
قطعاً و صد درصد تغییر خواهد کرد. برای نمونه اپوزیسیون معتقدند توافقهایی که با کشورهایی مانند ایران، چین و روسیه در حوزه صنعت نفت داشتهاند باید مورد بازنگری قرار گیرد. اینکه ادموندو گونزالس بعد از پیروزیاش در مسیر آمریکا قرار گیرد برای هیچ کسی پوشیده و عجیب نیست. اپوزیسیون هم این را انکار نمیکند. حتی شفاف میگویند که تحریمهای آمریکا را برمیدارند، فروش نفت را آغاز میکنند و وارد یک اتحاد استراتژیک با آمریکا میشوند. از سوی دیگر، مانیفست انتخاباتی مادورو بر ادامه سیاست خارجی -کنونی- که او پیش از این دنبال کرده است، تاکید دارد. این موضوع به این صورت بیان میشود که ونزوئلا از نظر سیاست خارجی در یک جهان چند قطبی جای گرفته و پیشتاز است. مقامات دولت کنونی بر سیاست حمایت از فلسطین، عضویت در بریکس و جهان چندقطبی تاکید دارند. یک نکته جالب هم وجود دارد مبنی بر اینکه اتاق فکر اپوزیسیون وابسته به اندیشکده امور ونزوئلا در آمریکا است که توسط کنگره آمریکا تأمین مالی میشود. یکی از کارشناسان این اندیشکده فردی به نام مارک فیراشتاین ( Mark Feierstein) است که اصالتاً یهودی است. به خصوص وقتی آدرس توئیتر او را بررسی کنید، میبینید که از نمادهای صهیونیستی استفاده میکند و به لابی یهودی نزدیک است. با پیروزی مخالفان احتمال دارد اساسنامه و پروژههای متعلق به اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی متوقف شود. بنابراین با پیروزی اپوزیسیون شاهد تغییرات عمیق در سیاست خارجی این کشور خواهیم بود.
*کدام نامزد در شرایط فعلی شانس بیشتری برای پیروزی در این انتخابات دارد؟ چرا؟
در حال حاضر رقابت بین دو نامزد، مادورو و ادموندو گونزالس در جریان است، ادموندو گونزالس نامزد مورد حمایت ایالات متحده است. مزیت مادورو در این است که حزب سوسیالیست متحد از او حمایت میکند، او دارای یک حزب بسیار قوی و مورد اقبال آحاد جامعه است. آنها سازمانهای محلی، سازمانهای همگانی، انجمنها، جنبشهای غیردولتی و اتحادیههای بسیار قوی برای بسیج رأیدهندگان در روز انتخابات دارند. مزیت دوم بدون شک این است که ارتش و بوروکراسی دولتی در کنار مادورو است. بنابراین تلاش برای کودتا در کشور از سوی مخالفان بسیار دشوار است. اما مهمترین دشواری مادورو شرایط اقتصادی این کشور است. اقتصاد ونزوئلا به دلیل تحریمهای آمریکا به خصوص در سالهای ۲۰۱۶، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ دچار بحران شد.
این بحران موجب مهاجرت برخی از شهروندان نیز شد. اما الان اقتصاد این کشور در حال عبور از این بحران است. اقتصاد ونزوئلا هم اکنون کاملاً دلاری شده است و شما میتوانید به راحتی در همه جا با دلار آمریکا خرید کنید. این امر تورم را تحت کنترل درآورده و رشد ۸ درصدی برای اقتصاد ونزوئلا تخمین زده شده است. از نظر وجود کالاهای مصرفی مشکلی وجود ندارد. اما کارمندان دولتی هنوز با دستمزد کم کار میکنند. دستمزد ۳ دلار است و با پاداش و دیگر مزایا ماهانه به ۱۵۰ دلار میرسد. این برای گذراندن معیشت در شهر بسیار سخت است. بنابراین بزرگترین چالش مادورو اقتصاد است که اگرچه وضعیت اقتصادی در حال بهبود است، اما هنوز به طور کامل در رفاه مردم منعکس نشده است. از سوی دیگر بحث فساد نیز مورد انتقاد است. با اینها هم مبارزه میشود.
این چالشها برگرفته از تحریمهای امریکاست. بر خلاف این، ادموندو گونزالس یک چهره بسیار متفاوت است. او یک فرد مسن است و به عنوان کاندیدای ذخیره مخالفان وارد انتخابات شد. همانطور که گفتم قرار بود خانم ماریا نامزد این ماراتن شود اما به دلیل ممنوعیت حقوقی نتوانست صلاحیت بگیرد. این یک ضعف بزرگ برای مخالفان است. البته ما از دولتی صحبت میکنیم که ۲۵ سال حاکمیت را به دست گرفته است. بنابراین، گروهی هستند که میگویند باید تغییر ایجاد شود. طبقات متوسط و بالا به شدت از مخالفان حمایت میکنند. آنها خواهان بهبود روابط با آمریکا و ورود سرمایه به کشور هستند. یکی دیگر از معایب اپوزیسیون این است که در کنار این نامزد پیشرو، یک نامزد مخالف بیشتر وجود دارد. برخی از آنها تصمیمات شورای عالی انتخابات را به رسمیت میشناسند. در حالی که برخی از آنها حتی پیشنهاد تشکیل یک دولت انتقالی مشترک با مادورو را دارند، ادموندو گونزالس یک نامزد تندرو است که عزم خود را برای از میدان به در کردن مادورو جزک کرده است. حضور کاندیداهای دیگر، حتی اگر مانند این دو نامزد پیشرو نباشند اما، باز هم میتواند موجب تقلیل سبد رأی ادموندو گونزالس شوند. زیرا اینها مخالفان میانه رو هستند. این گروه حتی اگر از دولت ناراضی هم باشند، میتوانند گزینهای برای کسانی باشد که نمیخواهند حکومت را سرنگون کنند. ناگفته نماند انتخابات به شکل الکترونیکی خواهد بود و بعد از اتمام رأی گیری شمارش آرا به صورت اتوماتیک آغاز خواهد شد و احتمالاً نتیجه نهایی نیز پایان شب از سوی نهاد عالی انتخابات اعلام خواهد شد.