به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری نخستین جشنواره ملی و بین المللی کتاب کودک و نوجوان صبح امروز یکشنبه ۱۴ مرداد توسط خانه کتاب و ادبیات در سرای اهل قلم برگزار شد. علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات، حامد محقق معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات، محمد حمزه زاده دبیر علمی جشنواره در این نشست حضور داشته و ارائه نکاتی پرداختند.
رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در ابتدای این نشست با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای جنگ غزه گفت: بیش از ۱۵ هزار نفر از این شهدا کودکان بودند و مطابق آمار وزارت بهداشت فلسطین، بیش از ۱۷ هزار کودک در غزه هر دو والدین یا یکی از آنها را از دست دادند که این بسیار دردناک است و از خدا می‌خواهیم ریشه این شر مطلق از زمین برکنده شود.
رمضانی با اشاره به بازسازی و راه‌اندازی مجدد سالن سرای اهل قلم، درباره تابلوهای نصب شده در محوطه سالن گفت: چند تابلو خطاطی از گنجینه هنری اعلا که تاکنون از آنها رونمایی نشده در اینجا قرار گرفته. از چهار اثر، یکی اثر شکسته نستعلیق استاد خوانساری است. اثر شاخص بعدی خوشنویسی به خط ثلث توسط استاد محمدرضا افشاری است. آثار مهم دیگری هم در گنجینه خانه کتاب و ادبیات ایران هست که در آینده به نمایش درمی‌آید.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران درباره جشنواره کتاب کودک و نوجوان هم گفت: قبلاً نیز رشته‌هایی داشتیم که از کتاب سال منفک شدند، مثل جشنواره شعر، جایزه ادبی جلال آل احمد که به حوزه داستان پرداخت. امروز هم جایزه ملی کتاب کودک و نوجوان را داریم که از کتاب سال جدا شده و به صورت تخصصی به این مقوله می‌پردازد. در حوزه آمارها، در طول سالیان مختلف برگزاری نمایشگاه، حوزه ناشران آموزشی و کمک آموزشی به واسطه قیمت کتاب‌ها معمولاً در صدر جدول ریالی قرار داشتند و صدر جدول تعدادی در اختیار ناشران کودک و نوجوان بود. اما در دوره گذشته ناشران کودک و نوجوان صدر جدول ریالی را هم در اختیار گرفتند و این مسئله ضرورت برگزاری چنین رویدادهایی را علنی کرد.
رمضانی با اشاره به اینکه در کنار جشنواره کودک و نوجوان بخشی برای ارائه تحلیل‌ها در این حوزه داریم افزود: در این جشنواره بخشی به عنوان نمایش آثار برتر تولید شده ترتیب دادیم و بخش دیگری هم با عنوان آموزش جهت تربیت شعرا و نویسندگان؛ چراکه معتقدیم در این سال‌ها تربیت نویسندگان حوزه کودک و نوجوان شکل نگرفته است.
وی با اشاره به اختتامیه این رویداد گفت: چهارشنبه ۱۷ مرداد در تالار وحدت از ساعت ۱۵ تا ۱۷ و با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اختتامیه این رویداد برگزار می‌شود.
رمضانی درباره استفاده از نوجوانان در روند برگزاری این جشنواره جدید گفت: ما به غیر از آثاری که داوران انتخاب می‌کنند، آثار برگزیده‌ای هم به انتخاب نوجوانان خواهیم داشت. نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، کتابخانه های شهرداری تهران، اتحادیه انجمن اسلامی دانش آموزان و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، هرکدام نوجوان‌هایی را به ما معرفی کردند که پس از آموزش دوره‌های نقد، این افراد تمام آثار جشنواره را خواندند و سه جایزه توسط این افراد به برگزیدگان اهدا خواهد شد.
وی درباره جوایز برگزیدگان این رویداد گفت: برگزیدگان ۳۰۰ میلیون تومان، شایستگان تقدیر هم ۱۰۰ میلیون تومان دریافت می‌کنند. جایزه نوجوانان هم اعتبار ریالی دارد که در رتبه بعد از شایستگان تقدیر خواهد بود. در این جشنواره از چند چهره که بیشترین تولید را در حوزه کودک و نوجوان داشتند تجلیل خواهد شد.
داوری دو هزار و ۱۲۵ داستان کوتاه در جشنواره بین المللی کودک و نوجوان
حامد محقق معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات در ادامه این نشست گفت: در نخستین جشنواره بین المللی کودک و نوجوان در بخش شعر ۲۲۵ کتاب، بخش داستان کوتاه ۲۱۲۵ کتاب، بخش داستان بلند و رمان ۱۶۰ کتاب، کلیات ۵۵۶ کتاب، پژوهش ۴۰ کتاب و در مجموع ۳۱۰۶ کتاب در بخش تصویرگری مورد داوری قرار گرفتند. در کل ۷۴۶ ناشر در این دوره کتاب داشتند که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با هشت و انتشارات مهرک با چهار کتاب بیشترین نامزدها را دارند. در میان شرکت کنندگان نیز بانوان سهم بیشتری را به خود اختصاص دادند.
وی افزود: در دوره برگزاری این جشنواره چهار نشست علمی با حضور اساتید و صاحب نظران حوزه ادبیات کودک داشتیم که آخرین نشست امروز در شهر مشهد برگزار می‌شود. همچنین تاکنون شهرهای شیراز و قم میزبان این نشست‌ها بودند، بنابراین این جشنواره بسته کاملی از آموزش، ترویس و نشست‌های علمی و بین الملل است. رویداد قاصدک نیز همزمان با این جشنواره برگزار می‌شود که ۱۴ کارگاه دارد.
حوزه کودک و نوجوان می‌تواند مخاطبانی در سراسر دنیا داشته باشد
محمد حمزه زاده دبیر علمی این جشنواره نیز در این نشست گفت: جدا کردن کودک و نوجوان از بقیه ادبیات کشور کار درست و بسیار مهمی بود. این کار برای شخص من آرزویی بود که سال‌ها در حوزه نویسندگی و نشر کتاب کودک فعالیت کرده بودم. چون در جوایز کتاب سال سر آثار کودک و نوجوان بی‌کلاه می‌ماند؛ در جشنواره‌ای که کتابی چند هزار صفحه‌ای در بخش پژوهش دارد، توجهی به کتاب ۳۰-۴۰ صفحه‌ای داستان کودک و نوجوان نمی‌شود. این اشکال و قیاس مع الفارق بود که خداراشکر رفع شد و این جشنواره راه‌اندازی شد. این رویداد خبر خوبی است، در حالی که مهمترین سازمان‌های فعال در این حوزه کارهایشان کم و کمتر شده و شاید همین کارهای کم هم به اندازه کافی دیده نشدند.
وی افزود: در حوزه کودک و نوجوان این رویداد بسیار مهم بود. مفهوم جایزه در جشنواره مترادف است با راهنمایی و نشان دادن مسیر، جوایز تابلوهای راهنمایی هستند که در مسیر رسیدن به مقصد نصب می‌شوند. ما در این مسیر تابلوهای راهنمای کمی داریم؛ جایزه مدالی است که به سینه نویسنده‌ها نصب می‌شود و داخل کشوی نویسنده‌ها نمی‌ماند بنابراین جایزه ملی و بین المللی کتاب کودک و نوجوان جایگاه مهمی دارد.
حمزه زاده گفت: ما در حوزه ادبیات کودک بعد از انقلاب اسلامی و به دلیل فرهنگی بودن انقلاب و انفجار جمعیت با جامعه چندین میلیونی از کودکان و نوجوانان روبرو بودیم که نیازمند ادبیات کودک و نوجوان بودیم. این سبک از ادبیات باتوجه به بافت جمعیتی یک وضعیت ویژه ای در کشور ما دارد، و سبب این شد جامعه نویسندگان و پدیدآورندگان این حوزه نیز رشد کنند که عدد و رقم افتخارآمیزی دارد و فکر نمی‌کنم در دنیا کشوری باشد که تا این حد افراد و آثار مهم در حوزه کودک و نوجوان داشته باشد. امیدوارم این جایزه ادامه داشته باشد و بخش بین‌الملل آن نیز یک سال در میان برگزار شود. ما قائل به این هستیم که زبان کودکی بین‌المللی است و محدود به زبان فارسی، انگلیسی و عربی نیست. همچنین می‌توانیم محتوایی که نویسندگان ما تولید می‌کنند را به کشورهای مختلف بفرستیم و مخاطبانی در سراسر دنیا داشته باشیم و بازاری در این حوزه شکل بگیرد که نیازهای اقتصادی و تجاری حوزه کتاب کودک را هم پوشش دهد.
لزوم شناسایی ظرفیت‌های ادبیات کودک و نوجوان
دبیر علمی جشنواره کودک و نوجوان افزود: ما باید از طریق این جشنواره‌ها ظرفیت‌های خود را بشناسیم و راهی بازار کنیم، این آثار از مرزها خارج شود و حرف ما به تمام دنیا برسد. نویسنده های ما اصلاً کم از بهترین نویسنده های دنیا ندارند و به نظر من در حوزه ادبیات و کودک بالاتر هم هستند. امیدوارم به روزی برسیم که نویسندگی و تصویرگری برای کودکان تبدیل به یک کسب و کار و شغل پردرآمد شود تا شاهد اوضاع بهتری باشیم. اینکه سه ناشر کودک و نوجوان پرفروش‌ترین ناشران نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هستند بسیار مهم و پله‌ای برای طی کردن پله‌های بعدی است.
حمزه‌زاده گفت: ما در بخشی از موارد مثل خردسالان نمی‌توانستیم پنج اثر برای انتخاب آثار برتر انتخاب کنیم. تعداد این آثار در حوزه نوجوانان زیاد نیست و این مسئله نیازمند بررسی بیشتر است.
در بخش پایانی این‌نشست نیز نامزدهای جشنواره مورد اشاره معرفی شدند.