علی سعد پژوهشگر حکمرانی ارتباطات در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: بعد از ترور رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس در تهران، پلتفرم متا اقدام به ایجاد محدودیت برای انتشار تصاویر وی توسط کاربران کرد. این عمل اگرچه برای کاربران ایرانی مسبوق به سابقه بود ولی برخی دیگر از کشورهای اسلامی برای اولین بار به این صورت در برابر این سیاست متا قرار گرفته بودند.
وی افزود: این اقدام متا اعتراضاتی را در میان کاربران ایجاد کرد. یکی از کشورهایی که طور رسمی نسبت به این تصمیم متا واکنش نشان داد، ترکیه بود. دولت این کشور پس از اعتراض به متا و عدم دریافت پاسخ مناسب از سوی آن، در اعتراض به ایجاد محدودیت برای کاربران، اقدام به قطع ارائه خدمات این پلتفرم بر روی سرویس دهندگان اینترنت در ترکیه کرد.
پژوهشگر حکمرانی ارتباطات بیان کرد: اما پس از چند روز با مذاکره نهاد تنظیم گر ارتباطات ترکیه با مدیران پلتفرم متا، محدودیت رفع و طرفین به تفاهم مشترک نسبت به نحوه ادامه فعالیت گرفتند. مطابق اعلام رسانه‌ها توافق ترکیه با متا و اینستاگرام شامل ایجاد مکانیزم شفاف شناسایی تخلفات کاربران در این پلتفرم مطابق قوانین ترکیه است.
سعد به اظهارات وزیر زیرساخت و حمل و نقل ترکیه در پلتفرم ایکس اشاره کرد و گفت: او در ایکس نوشت که پس از مذاکرات با اینستاگرام و تعهد مدیران آن برای همکاری با دولت ترکیه برای برطرف کردن نگرانی‌های ما و نحوه سانسور اخبار، دسترسی به پلتفرم اینستاگرام در ترکیه آزاد شد. وی همچنین با انتشار تصویری از اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی فقید جنبش حماس، اصلاح سیاست‌های متا در قبال کاربران ترکیه را مورد توجه قرار داد.
وی ضمن بیان این مطلب که محدودیت ۹ روزه دسترسی کاربران ترکیه به اینستاگرام یکی از طولانی‌ترین زمان‌های قطع دسترسی در میان کشورهای با کاربری بالای این پلتفرم محسوب می‌شود، گفت: ترکیه رتبه پنجم استفاده از پلتفرم اینستاگرام در جهان را با بیش از ۵۷ میلیون کاربر دارد. هند، آمریکا، برزیل و اندونزی در رتبه‌های اول تا چهارم تعداد کاربر این پلتفرم آمریکایی قرار دارند.
این پژوهشگر حکمرانی ارتباطات اضافه کرد: پیشتر ترکیه برای حفظ امنیت انتخابات در سال ۲۰۲۳ نیز با پلتفرم ایکس (توئیتر) به توافق رسید و محتوای مجرمانه که توسط دادگاه این کشور تشخیص داده شده بود توسط این پلتفرم حذف شد. این اطلاعات شامل محتوای ۴ اکانت در ایکس و بیش از ۴۰۰ پست منتشر شده بود.
سعد با اشاره به اینکه نگاهی به تجربه کشور ترکیه در ارتباط با پلتفرم‌های بزرگ جهانی حاوی درس نکته‌های مهمی برای سیاستگذاران فضای مجازی کشور است، گفت: اولین نکته به رسمیت شناختن مذاکره با پلتفرم‌های جهانی و دوری از نگاه صفر و صدی در سیاستگذاری فضای مجازی است. همانگونه که پیشتر گفته شد محتوای حذف شده توسط ایکس به درخواست دولت ترکیه، یک لیست محدود است که تعامل و مذاکره دو طرف برای رسیدن به نقطه بینابین را نشان می‌دهد.
وی افزود: نکته دوم ضرورت حضور دفاتر پلتفرم های خارجی در داخل کشور است که امکان تعامل و گره خوردگی منافع و برقراری ارتباط مؤثر را ایجاد می‌کند.
این پژوهشگر حکمرانی ارتباطات همچنین گفت: سومین نکته استفاده محدود و موردی از ابزار فیلترینگ برای حرکت در مسیر منافع عمومی است. استفاده پر تکرار از ابزارهای محدود کننده و فیلترینگ، عملاً کارکرد آنها را از بین می‌برد و با رواج فیلترشکن‌ها و عمومیت یافتن آنها اصل این سیاست را از معنا تهی خواهد کرد.
به گزارش مهر، ترکیه روز گذشته نیز به دلیل عدم مسدودسازی برخی کانالهای تلگرام به درخواست این کشور، تلگرام را به فیلترینگ تهدید کرد. مقامات ترکیه درباره مسدودسازی احتمالی تلگرام به دلیل عدم پاسخگویی به درخواست‌ها برای تعطیل کردن کانالهای حاوی اطلاعات غیرقانونی هشدار داده اند.
طبق اطلاعات دولت ترکیه بیش از هزار هشدار به تلگرام فرستاده اما هیچ پاسخی دریافت نکرده است. مقامات این کشور کانال‌هایی را در پیام رسان رصد کرده اند که مواد مخدر می‌فروشند، هرزنگاری، قمار و ویدئوهای هرزنگاری کودکان را ترویج می‌کنند.
این کشور پیش از این و در اوایل ماه آگوست اینستاگرام را به دلیل حذف کردن پستهای مربوط به شهادت اسماعیل هنیه مسدود کرد. اردوغان چند روز پس از مسدودسازی و طی سخنانی اعلام کرد: شبکه‌های اجتماعی تلاش کرده‌اند صدای مردم فلسطین را خفه کنند. این پلتفرم‌ها ترویج‌کننده «فاشیسم دیجیتال» هستند.
با گذشت چند روز از این اقدام پس از آنکه اینستاگرام تعهد کرد برای پاسخ به درخواست‌های ترکیه با مقامات این کشور همکاری کند، این پلتفرم در کشور مذکور رفع فیلتر شد.