محسن خاکزاد در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه برای درک اربعین، نهضت عاشورا و ترویج فرهنگ عاشورایی، لازم است تا اجمالی از جریان شناسی تاریخ حکومت اموی گفته شود، اظهار داشت: سلسله اموی به غیر از دو نفر، در عملیات روانی و ایجاد انشقاق بین تفکرهای اسلامی و بنا کردن دشمنی با اهل بیت رسول خدا علیهم السلام، استاد بودند.
وی ادامه داد: اما عنوان استادیِ معاویه و حکام پس از او، تواناییِ امویان نبود بلکه غفلت و دنیا گرایی و بی بصیرتی مسلمانان بود که آنهمه خسارت به پیکر اسلام و مسلمانان وارد کرد.
این کارشناس دینی و مذهبی افزود: در عالم در هیچ دوره‌ای، قدرتی بالای اسلام نبود، چراکه نقل است که رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم فرمودند «الاسلام یعلو و لا یعلی علیه» یعنی اسلام همواره در بالاترین قله‌ها و والا ترین ارزش‌ها قرار دارد و هیچ چیز بالاتر از اسلام نیست.
خاکزاد تصریح کرد: نهضت عاشورا نیز حاصل همان اندیشه‌های جبریِ امویان بود بر مسلمانانی که عمدتاً از بصیرت بی‌بهره و واقعه‌ی غدیر را به دنیای دیگران ارزان فروختند و طمع دنیایی آنان زمینه‌ساز قیام عاشورا شد.
وی عنوان کرد: مردمانی که از دانش دین و علم بی‌بهره نبودند اما حجت خدا را که اطاعتش واجب است را به درهم و دینار دادند، آن‌ها از امام زمانشان کتباً و کرارا دعوت کردند و در بین راه، راه بر امام خویش مسدود و حتی اذن برگشت به امام حسین علیه السلام هم ندادند.
این کارشناس دینی و مذهبی خاطرنشان کرد: در واقعه عاشورا، بازنده میدان همان مسلمانان بودند که در عملیات روانی دشمن توان مقابله را به دلیل دنیا گرایی از دست داده بودند اما "تَعَیُّن" عاشورا در واقع اربعین است؛ انگار باید چهل روز بگذرد تا حقایق نهضت یوم عاشور بر جهان روشن شود.
آموزه‌های اربعین
خاکزاد بیان داشت: اربعین دارای ابعاد گسترده و آموزه‌های بسیار از جمله اینکه در اربعین باید تولی و تبری در مسلمان مانند روز روشن شود، باید مسلمان موضع خود را معلوم دارد که با یزید است یا با امام کربلا، تبری که نباشد، صد اربعین هم بگذرد، مانند همان مسلمانان زمان امام حسین علیه السلام خواهیم بود، تولی که نباشد حتی اگر همین حال حجت خدا ظهور کند، مسلمانان در مقابل ایشان خواهند ایستاد.
وی در خصوص دومین آموزه اربعین گفت: در اربعین هر گام که برداشته می‌شود باید یک معنی بیش نداشته باشد، آن‌هم آمادگی برای اطاعت از امام زمان روحی فداه، در عاشورا قصد لشکر عمر سعد بر این بود تا به دستور حاکم اموی، تمام احکام و ارزش‌های ناب اسلام با قتل امام مدفون شود، احکام و ارزش‌ها همان زیبایی‌ها در خلق و خوی الهیِ بشر است.
این کارشناس دینی و مذهبی یادآور شد: عزم بر این بود که "یریدون لیطفئو نورالله" اما دخت کبری حضرت دلدار علی علیه السلام با بصیرت فاطمی و صولت حیدری‌اش نگذاشت نور خدا خاموش شود چراکه اراده خدا بر روشن ماندن و پرفروغ شدن همان نور الهی بود یعنی اربعین خود یک واقعه پس از قیام کربلا به شرط تقوی و بصیرت محسوب می‌شود.
خاکزاد افزود: سومین آموزه اربعین برگزاری بزرگترین رزمایش سپاه اسلام در است و دشمن هم بخوبی می‌داند در رویارویی با این سپاه ناتوان خواهد بود، هراسی که رزمایش اربعین در دل‌های ناپاک دشمن و جریان نفاق می‌افکند از هزار هجمه‌ی نظامی سخت‌تر است.
اربعین آغاز فرهنگ عاشورا
وی گفت: اگر این موضوع را درک کنیم، زمان ترویج فرهنگ عاشورایی فرا می‌رسد، فی الواقع فرهنگ عاشورا، آغازش اربعین است و در اربعین، زائر می‌تواند هم در برابر آقایی و کرامت ابی عبدالله علیه السلام به سکوی اقتدار راه یابد و هم با تواضع و فروتنی در مقابل عظمت ربویی خداوند حکیم خود را در صف شهدا قرار دهد.
این کارشناس دینی و مذهبی اظهار کرد: این فروتنی موجب می‌شود تا در برابر عملیات‌های روانی و جنگ شناختی دشمن نلغزد و تسلیم استکبار نشود، اربعین خود مروج فرهنگ عاشورا است، فقط کافیست با دو دیده، دیده شود، دیده‌ای که برای غربت امام حسین اشک بریزد، آن دیده خریدارش می‌شود امام زمان علیه السلام و دیده‌ای که درون نگری‌اش تقویت شده باشد تا راه را از بیراه تمیز دهد.
خاکزاد افزود: در ترویج فرهنگ عاشورا باید ابعاد قیام هم مطالعه شود مانند امر به معروف و نهی از منکر، رها شدن از ذلت های دنیایی و ورود به لذات فهم و بصیرت و مقاومت در بستر اطاعت، جهان اسلام امروز باید بداند اگر بخواهد مکثّرِ فرهنگ عاشورا باشد، ابتدا خود سازی و سپس اطاعت از ولایت است ولا غیر.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر ایثار شهدای گرانقدر نبود، امروز از حماسه‌های اربعین هم خبری یافت نمی‌شد بنابراین لازم است تا به سبک شهدا مروج فرهنگ عاشورایی باشیم.