خبرگزاری مهر_ گروه استانها؛ محدثه جوان دلویی؛ نازنین ۷ ماهه به دنیا آمد و حدود ۲۰ روزی در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان بستری شد. پزشک متخصص نوزادان نارس به دلیل نارسایی دستگاه گوارش نسخه استفاده از شیرخشک رژیمی را برایش می‌پیچد. پدر خوشحال از تولد نوزاد و اما نگران حال دخترش سراغ داروخانه‌های شهرمی رود. شیر خشکی که پزشک تجویز کرده پیدا نمی‌شود. به دوستان و آشنایان ساکن شهرهای دیگر می‌سپارد تا برای نوزادش شیرخشک رژیمی تهیه کنند اما فقط می‌شنود که هر داروخانه‌ای رفتیم پیدا نکردیم.
حال و روز نازنین زهرا پدر و مادر را کلافه می‌کند و ناچار راهی مشهد می‌شوند و خیابان‌های دانشگاه، کوهسنگی، احمدآباد، ابوذر غفاری را آنقدر با پای پیاده می‌رود تا در یکی داروخانه‌های این مناطق یک عدد شیرخشک رژیمی را پیدا می‌کند.
والدین این نوزادان دل پردردی دارند.
فقط ۲ قوطی شیرخشک سهم دخترم
یکی از این والدین می‌گوید: دختر یک ساله‌ام از وقتی به دنیا آمده به دلیل وزن کم و مشکلات گوارشی به تشخیص پزشک متخصص اطفال شیرخشک رژیمی با یک نوع برند خاص استفاده کند، اما اصلاً این شیرخشک را پیدا نمی‌کنیم.
پدر ریحانه ادامه می‌دهد: شیروان و اسفراین هم رفتم اما نتوانستم این شیرخشک را پیدا کنم و ناچار به مشهد رفتم که توانستم ۲ قوطی شیرخشک رژیمی برای فرزندم تهیه کنم. در حالی که حداقل دریک ماه ۶قوطی شیرخشک نیاز دارد.
۲۵۰ هزار تومان برای یک قوطی شیرخشک
او به قیمت‌های متفاوت شیرخشک‌های رژیمی در داروخانه‌های شهر اشاره و عنوان می‌کند: مجدد به پزشک مراجعه کردیم و درخواست دادیم شیرخشک را تغییر بدهد تا حداقل در داروخانه‌ها پیدا بشود که برندی را نسخه کرد که فقط در یک داروخانه شبانه روزی بجنورد توانستم یک قوطی به قیمت ۲۵۰ هزار تومان تهیه کنم.
او اضافه می‌کند: از بس برای تهیه شیرخشک رژیمی دچار دردسر شدیم و کودکم اذیت می‌شد ناچار با غذای کمکی در یک شبانه روز سر می‌کند که بازهم به دلیل مشکلات گوارشی هر غذایی را نمی‌تواند بخورد.
وی می‌گوید: مسئولان دانشگاه علوم پزشکی استان اعلام کردند همه نوع شیرخشک در داروخانه‌های شهر به مدت ۶ ماه موجود است اما چرا من باید ۱ سال برای گرفتن شیرخشک فرزندم در بدر شهرهای دیگر باشم؟
برای یک قوطی شیرخشک راهی مشهد و سبزوارم
مادر یک نوزاد نارس هم از کمیابی شیرخشک‌های رژیمی گلایه دارد و عنوان می‌کند: برخی از شیرخشک‌های تجویزی پزشکان متخصص اطفال حاوی آنزیم‌های خاصی برای رشد نوزادان نارس هست که ما هم خیلی برای پیدا کردن آن دچار مشکل هستیم و چندباری از مشهد و سبزوار توانستیم این نوع شیرخشک را تهیه کنیم.
وی اظهار می‌کند: وقتی به متصدیان داروخانه‌ها اعتراض می‌کنیم می‌گویند برای ما تهیه و خرید و توزیع شیرخشک رژیمی به دلیل متقاضی کم، صرفه اقتصادی ندارد خب حالا تکلیف نوزاد و کودکی که نمی‌تواند شیر مادر و شیرخشک معمولی بخورد چیست؟ این ظلم به کودکان معصوم نیست؟
وی اضافه می‌کند: اکنون که کودکم ۱۱ ماهه شده شیرخشک معمولی یک برند معروف را تهیه می‌کنم که در هر داروخانه قیمت‌های متفاوتی دارد در یک داروخانه ۶۸ هزار تومان و در داروخانه دیگر شهر ۷۹ هزار تومان خریدم.
دسترسی به مواد مخدر راحت‌تر از شیرخشک است
پدر سونیا خیلی ناراحت است و دل پر دردی دارد، او به گزارشگر ما می‌گوید: فرزندم به دلیل شرایط خاصی که دارد شیرخشک آنتی رفلاکس باید استفاده کند که در شهر ما فقط ۳ داروخانه هست که آنها هم اصلاً شیرخشک رژیمی ندارند و در گنبد و سبزوار دنبال شیرخشک هستم.
او ادامه می‌دهد: برای پیدا کردن شیرخشک به بجنورد که می‌آیم ماجرا جور دیگری است. طوری شده که پیدا کردن مواد مخدر از شیرخشک راحت تراست.
وی با بیان اینکه سال گذشته ناچار شدم برای پیدا کردن شیرخشک فرزندم به تهران بروم از بازار سیاه شیرخشک‌های رژیمی می‌گوید و اظهار می‌کند: باور کنید یک میلیون و۸۰۰ هزار تومان برای تهیه یک قوطی شیرخشک رژیمی در بازار سیاه تهران پول دادم فقط بخاطر فرزندم که هیچ چیزی نمی‌تواند بخورد جز شیرخشک رژیمی مخصوصی که پزشک تجویز کرده است.
او ادامه می‌دهد: از مهر سال گذشته تا فروردین ماه امسال که به گفته متصدیان داروخانه‌ها توزیع شیرخشک از بخش خصوصی به دست دولت افتاده است اصلاً شیرخشک رژیمی پیدا نمی‌شود. اما نمی‌دانم چرا برخی‌ها بدون نسخه وارد داروخانه‌های خاصی می‌شوند و راحت شیرخشک تهیه می‌کنند اما ما باید سر از بازار سیاه تهران دربیاوریم.
فلانی معرفی کرده تا شیرخشک بگیرم!
مادر صالح که از جاجرم برای تهیه شیرخشک رژیمی فرزندش به بجنورد می‌آید، عنوان می‌کند: نسخه پزشک الکترونیکی نبود و روی کاغذ نوشته بود که متأسفانه همراهم نبود و داروخانه‌ها قبول نکردند بدون نسخه شیرخشک بدهند. با یکی از دوستانم که همسرش مسئول اداره‌ای است تماس گرفتم و مشکلم را گفتم که نیم‌ساعت بعد آدرس داروخانه‌ای را داد و گفت آنجا رفتی تاکید کن فلانی معرفی‌ات کرده که رفتم و در کمال تعجب دیدم برایم ۵ قوطی شیرخشک آوردند آن هم داروخانه‌ای که یک ساعت قبل متصدی‌اش گفت شیرخشک رژیمی نداریم.
وی می‌افزاید: نظارت‌های مسئولان دانشگاه علوم پزشکی استان باید بر روی داروخانه‌ها بیشتر باشد من با معرف توانستم م شیرخشک بگیرم اما آیا فرد دیگری می‌تواند یک قوطی شیرخشک رژیمی به راحتی تهیه کند؟
خدا می‌داند مادر و پدر کودکانی که نیاز به شیرخشک رژیمی دارند چقدر در مضیقه و ناراحتی روحی هستند.
از داروخانه‌های شهر چه خبر؟
راهی چند داروخانه شهر می‌شوم. در دو سال اخیر به مدد همت مسئولان استان سر هر کوچه و محله‌ای داروخانه‌ای وجود دارد.
ساعت ۲۳ شب هست داروخانه‌ای در حاشیه خیابانی در شهر می‌روم از متصدی می‌پرسم شیرخشک دارید، فقط نام یک برند شیرخشک معمولی را می‌برد و می‌گوید: اگر شیرخشک رژیمی می‌خواهید باید بروید سراغ داروخانه‌های مرکز شهر بروید ما فقط یک نوع شیرخشک معمولی داریم.
به سراغ داروخانه دیگری می‌روم و به متصدی آنجا یک نوع شیرخشک رژیمی را عنوان می‌کنم که می‌گوید: سفارش داده‌ایم اما هنوز برایمان نیامده است فقط یک‌نوع شیرخشک نوزادان نارس آن هم شماره ۳ که برای نوزادان ۶ ماه به بالاست داریم. بروید سراغ داروخانه دکتر… ر. شاید آنجا پیدا کنید.
صبح روز بعد حوالی ساعت ۸ صبح به میدان اصلی شهر می‌روم و وارد داروخانه‌ای می‌شوم. خوشبختانه در این داروخانه انواع شیرخشک هرچند شاید کم اما وجود دارد. متصدی نسخه پزشک را می‌خواهد و هم چنین سن کودک را می‌پرسد.
می‌گویم همه نوع برند شیرخشک رژیمی را دارید پاسخ می‌دهد باید نسخه پزشک را ببینیم که چه نوع شیرخشک با چه شماره‌ای تجویز کرده است.
برای نوزادان نارس هم سوال می‌پرسم که پاسخ می‌دهد فقط یک برند داریم.
سراغ داروخانه دیگری می‌روم که متصدی آن هم نسخه پزشک را می‌خواهد تا ببیند چه نوع شیرخشک تجویز کرده است.
یکی از مراجعه کنندگان داروخانه برای تهیه شیرخشک رژیمی به اینجا مراجعه کرده که از او می‌پرسم برای تهیه شیرخشک رژیمی مشکلی ندارید که می‌گوید: تا سال گذشته که خیلی دنبال شیرخشک رژیمی بودیم فقط تعداد محدودی از داروخانه‌های شبانه روزی بجنورد آن هم به تعداد کم شیرخشک رژیمی داشتند و مساله اینجاست که فقط باید نسخه پزشک داشته باشی.
کارخانجات شیرخشک راستی آزمایی می‌شوند
رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد می‌گوید: وزارت بهداشت در کنار بازدیدهای ادواری، هر روز آمار موجودی مواد اولیه و محصول تولیدشده در هریک از کارخانجات را راستی‌آزمایی می‌کند.
هانی تحویل زاده، رئیس این انجمن در خصوص کاهش عرضه شیرخشک به مهر می‌گوید: اخیراً مطالبی در مورد عدم عرضه شیرخشک اطفال جهت افزایش قیمت این فرآورده، در فضای رسانه‌ای کشور منتشر شده است که انجمن صنفی تولیدکنندگان شیرخشک و غذای کودک آن را تکذیب می‌کند.
وی می‌افزاید: کارخانجات داخلی شیرخشک اطفال علیرغم عدم افزایش قیمت این فرآورده که بنا به وعده مسئولان وزارت بهداشت قرار بود ماه‌ها قبل مورد تجدید نظر قرار گیرد، صرفاً با درک مسئولیت حرفه‌ای و با هدف آرامش خاطر اولیای اطفال شیرخوار، با تمام توان مشغول به تولید بوده و حتی به منظور استمرار تولید این فرآورده استراتژیک، با پذیرش تبعات و مخاطرات سنگین مالی، مواد اولیه مورد نیاز جهت تولید انواع فرآورده‌های شیرخشک اطفال را قبل از تخصیص و تأمین ارز توسط مراجع ذیربط، به صورت اعتباری تهیه و نسبت به تولید و عرضه شیرخشک اقدام کرده و می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: فرآیند تولید شیرخشک اطفال به گونه‌ای است که به محض تولید هر قوطی شیرخشک در کارخانه، قیمت مصرف کننده، تاریخ تولید، تاریخ انقضا، شماره سری ساخت و سایر مشخصات مربوطه در کف قوطی درج می‌گردد. همچنین برچسب اصالت حاوی شناسه یکتا مربوط به هر قوطی جهت تخصیص به مصرف کننده نیز بر روی هر قوطی الصاق می‌شود که پس از الصاق این برچسب، به طور خودکار میزان ماده مصرفی از موجودی مواد اولیه کسر می‌شود.
تحویل‌زاده می‌گوید: ایران با ۵ کارخانه تولیدی ظرفیت تولید ۱۲۳ میلیون قوطی شیر خشک نوزاد را دارد که نیاز بازار ۷۰ میلیون قوطی در سال است. اگر ارز مورد نیاز به موقع تخصیص داده شود تولیدکنندگان می‌توانند ضمن پوشش نیاز داخل، ارزآوری نیز داشته باشند.
نسخه پزشک ۶ ماه اعتبار دارد
کارشناس واحد نظارت بر فرآورده‌های طبیعی سنتی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: اینکه نوزاد و کودک چه فرآورده رژیمی را باید مصرف کند و برایش مناسب‌تر هست حتماً باید توسط پزشک متخصص اطفال تشخیص داده شود و در نتیجه نیاز به تجویز شیرخشک دارد.
معصومه محمودیان با تاکید بر اینکه برای دریافت شیرخشک نیاز به نسخه پزشک متخصص اطفال است، ادامه می‌دهد: نسخه پزشک برای کودک به مدت چهار تا شش ماه قابلیت اعتبار دارد یعنی والدین با همان نسخه می‌توانند به دفعات مکرر شیر خشک مورد نظر فرزندشان را از داروخانه خریداری کنند.
وی ادامه می‌دهد: ثبت انواع شیر خشک در سامانه‌های اعلام شده از سوی سازمان غذا دارو الزامی است و داروخانه‌ها موظف به ثبت انواع شیر خشک هستند و الزام به این علت هست که امکان ایجاد کد رهگیری و ردیابی و کنترل فرآورده‌های سلامت محور در زنجیره تأمین انجام شود.
وی تاکید می‌کند: کلیه تولیدکنندگان واردکنندگان و توزیع کنندگان و داروخانه‌ها موظف به ثبت اقلام سلامت محور در سامانه‌ای که از سوی سازمان غذا و دارو اعلام شده، هستند که به این زنجیره تأمین گفته می‌شود.
وی با بیان اینکه برای دریافت شیر خشک های معمولی فقط نیاز به کد ملی و تاریخ تولد نوزاد هست، تاکید می‌کند: برای دریافت شیرخشک رژیمی به کد ملی و نسخه پزشک نیاز هست.
کمبود شیرخشک در استان نداریم
محمودیان با اشاره به اینکه در حال حاضر کمبود اورژانسی شیرخشک در استان نداریم، تاکید می‌کند: به دلایلی مثل پایین بودن زمان مصرف شیرخشک رژیمی مثلاً یک نوزاد فقط دو ماه یا چهار ماه به فرآورده نیاز داشته باشد یا نبودن متخصص اطفال بخصوص در شهرهای کوچک و کم بودن متقاضی فرآورده و برخی مسائل مالی داروخانه‌ها، باعث شده تا پیدا کردن شیرخشک رژیمی در استان کمی با مشکل مواجه شود.
وی اظهار می‌کند: شیرخشک‌های رژیمی توسط کلیه داروخانه‌ها توزیع نمی‌شود و به طور معمول داروخانه‌هایی که در مرکز شهر واقع شدند و دسترسی مناسب‌تری به متخصص اطفال دارند بیشترین خرید و عرضه شیرخشک را انجام می‌دهند.
شیرخشک جایگزین به پزشکان اعلام شد
کارشناس واحد نظارت بر فرآورده‌های طبیعی سنتی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی می‌گوید: در حال حاضر کمبود یک برند از انواع رژیم‌ها در سطح کشور وجود دارد که با پیگیری‌های انجام شده وارد مرحله توزیع توسط شرکت‌ها شده و برای داروخانه‌ها توزیع شد.
وی می‌افزاید: یک مورد از شیر خشک های رژیمی هم به علت عدم تولید فرآورده جایگزین توسط سازمان معرفی شده که نامه آن جهت اطلاع رسانی به داروخانه‌ها و پزشکان متخصص اطفال ارسال شده است.
وی درباره شیر خشک نوزادان نارس بیان می‌کند: شیرخشک نوزادان نارس در دسته شیر خشک های رژیمی قرار دارد که کلیه داروخانه‌ها می‌توانند خرید و عرضه را انجام بدهند و هیچ محدودیتی برای داروخانه ایجاد نشده است.
محمودیان درباره گلایه والدین از نبود شیرخشک‌های رژیمی عنوان می‌کند: سازمان غذا و دارو خریدی بابت هیچ گونه شیرخشک انجام نمی‌دهد و روال توزیع این طور است که ویزیتور شرکت‌های پخش شیرخشک با داروخانه که بخش خصوصی است تماس می‌گیرد و ثبت سفارش انجام می‌دهد و بر اساس درخواست داروخانه و میزان موجودی شرکت برای داروخانه‌ها شیرخشک ارسال و توزیع انجام می‌شود.
روند عادی توزیع شیرخشک در ۷ ماه اخیر
وی تصریح می‌کند: سال گذشته به دلیل کمبودهای مقطعی و اینکه سازمان برای تمام شرکت‌های توزیعی سهمیه استانی تعیین می‌کرد که هر استان چقدر سهمیه داشته باشد برای جلوگیری از اینکه شرکت‌ها سهمیه خراسان شمالی را در استان ما حتماً توزیع کند و همچنین به داروخانه‌هایی که خرید زیادی از شرکت‌ها دارند و باقی داروخانه‌ها به یک چشم نگاه شود شرکت‌ها را موظف می‌کردیم که حتماً سهمیه تعیین شده را در بین تمامی داروخانه‌ها توزیع کنند و پیگیر این موضوع هم بودیم.
وی اضافه می‌کند: بیشتر از ۷ ماه است که کمبودها برطرف شده و توزیع شیرخشک به روال عادی برگشته است ما حتی در بحث توزیع شیرخشک یارانه‌ای در داروخانه‌ها شهری دپوی سه ماهه داریم.
وی خاطرنشان می‌کند: شهروندان عزیز هر گونه سوال و مشکلی برای پیدا کردن شیرخشک رژیمی دارند با شماره تماس معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان به شماره ۰۵۸۳۲۲۴۸۰۰۱- داخلی ۱۲۳ تماس بگیرند. در صورت شکایت از داروخانه با سامانه ۱۹۰ تماس گرفته شود تا بعد از ثبت شکایت پیگیری از سوی کارشناسان واحد انجام گیرد.
مسئولان وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی اذعان دارند که بر روند توزیع شیرخشک ها نظارت دارند اما موضوع اصلی نحوه سهمیه بندی و مسائلی است که در زمینه تولید مواد اولیه شیرخشک و اختصاص ارز مورد نیاز برای تهیه مواد مورد نیاز است که باعث شده والدین این نوزادان در استانها و شهرهای محرومی همچون خراسان شمالی برای دریافت یک قوطی شیرخشک رژیمی سرگردان باشند که سال گذشته سازمان بازرسی کل کشور به این مساله ورود پیدا کرد. امیداست با پیگیری‌های مسئولان، دیگر خانواده‌ای دغدغه پیدا کردن شیرخشک برای نوزادش را نداشته باشد.