روح الله کهن هوش نژاد کارشناس انرژی در گفت وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه ناترازی بنزین در کشور به موضوعی چالش برانگیز تبدیل شده است، گفت: ناترازی عرضه و تقاضای بنزین در ایران، یکی از چالش‌های عمده‌ای است که نیاز به راهکارهایی کارآمد برای رفع آن دارد. این ناترازی می‌تواند منجر به کمبود بنزین در داخل کشور و افزایش قیمت‌ها شود که تأثیر منفی بر اقتصاد و رفاه مردم خواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه برای رفع این مسئله، می‌توان چند راهکار اساسی را در نظر گرفت، خاطر نشان کرد: بهینه‌سازی مصرف بنزین می‌تواند از طریق آموزش و ترویج فرهنگ صحیح مصرف بنزین به کاهش تقاضا کمک کند. همچنین، می‌توان با ارائه مشوق‌ها و راهکارهایی برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و دیگر روش‌های کاهش مصرف بنزین، تعادل را در بازار برقرار کرد.
این کارشناس انرژی با اشاره به اینکه افزایش تولید داخلی امری الزامی است، اضافه کرد: سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌ها و افزایش ظرفیت تولید بنزین می‌تواند یک راهکار بلندمدت برای رفع ناترازی عرضه و تقاضا باشد. همچنین، می‌توان با بهینه‌سازی فرآیندها و استفاده از فناوری‌های نوین، میزان تولید را افزایش داد.
به گفته این کارشناس انرژی تشویق مردم به استفاده از خودروهای برقی، هیبریدی و سوخت‌های جایگزین مانند CNG می‌تواند به کاهش تقاضای بنزین کمک کند. توسعه زیرساخت‌های لازم برای این نوع از سوخت‌ها نیز باید در اولویت باشد.
وی ادامه داد: گاهی اوقات، ناترازی عرضه و تقاضا ناشی از مشکل توزیع و حمل‌ونقل است. می‌توان با بهبود زیرساخت‌ها، استفاده از فناوری‌های نوین و بهینه‌سازی مسیرها و روش‌های توزیع، این مشکل را تا حدی برطرف کرد.
کهن هوش نژاد توضیح داد: استفاده از ابزارهای اقتصادی مانند قیمت‌گذاری پویا می‌تواند به تنظیم بازار بنزین کمک کند. همچنین، می‌توان با ارائه تخفیف‌ها و مشوق‌های مناسب، مصرف را در زمان‌های کم‌تقاضا تشویق کرد و در زمان‌های پر تقاضا، مصرف را کاهش داد.
کهن هوش نژاد اضافه کرد: با اجرای این راهکارها، می‌توان امید داشت که ناترازی عرضه و تقاضای بنزین در ایران تا حدی برطرف شود و کشور در مسیر خودکفایی و پایداری انرژی گام بردارد. همچنین، با کاهش تقاضا و مدیریت عرضه، می‌توان هزینه‌های دولت را نیز کاهش داد و منابع را به سمت بخش‌های دیگر اقتصادی هدایت کرد.
عدم تعادل تولید و مصرف علت ناترازی
این کارشناس انرژی با اشاره به اینکه ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت در جهان، همواره با چالش ناترازی بنزین روبرو بوده است. اضافه کرد: مشکل ناترازی بنزین ناشی از عدم تعادل بین میزان تولید بنزین و مصرف آن در کشور است.
وی در پاسخ به این سوال که راه حل این مشکل افزایش تولید بنزین است یا کاهش مصرف، اضافه کرد: هر دو مورد می‌تواند راه حل‌هایی موقتی باشد، اما برای یافتن یک راه حل پایدار و بلند مدت، باید به دنبال راه حلی اساسی‌تر بود. افزایش تولید بنزین ممکن است در کوتاه مدت پاسخگوی نیاز کشور باشد، اما در بلند مدت ممکن است منجر به مشکلات زیست محیطی و همچنین اتکای بیشتر به منابع نفتی شود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، کاهش مصرف بنزین نیز می‌تواند تأثیر مثبتی بر محیط زیست داشته باشد و فشار بر منابع نفتی کشور را کاهش دهد. با این حال، این کار ممکن است مشکلاتی را برای صنایع و مردم ایجاد کند که به بنزین وابسته هستند. یک راه حل جامع ممکن است ترکیبی از هر دو روش باشد؛ افزایش تولید بنزین با استفاده از روش‌های پایدار و دوستدار محیط زیست و همچنین تشویق مردم به کاهش مصرف از طریق ارائه مشوق‌ها و افزایش آگاهی در مورد اهمیت حفظ منابع انرژی.
چالش کاهش مصرف بنزین
این کارشناس انرژی خاطر نشان کرد: کاهش مصرف بنزین در ایران یک چالش طولانی مدت بوده که توجه دولت و شهروندان را به خود جلب کرده است. با توجه به افزایش جمعیت و تقاضای روزافزون برای سوخت، یافتن راهکارهایی برای کاهش مصرف بنزین امری ضروری به نظر می‌رسد.
وی ادامه داد: یکی از راهکارهای اصلی، ترویج استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی است. توسعه سیستم حمل و نقل عمومی کارآمد و قابل دسترسی، از جمله قطار شهری، مترو و اتوبوس می‌تواند به طور قابل توجهی تعداد خودروهایی که روزانه در خیابان‌ها تردد می‌کنند را کاهش دهد. علاوه بر این، تشویق مردم به استفاده از خودروهای برقی یا هیبریدی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کاهش مصرف بنزین داشته باشد. دولت می‌تواند با توسعه زیرساخت‌های لازم برای شارژ آنها، مردم را به سمت گزینه‌های پایدارتر هدایت کند.
باید از سوخت جایگزین و انرژی پاک استفاده کرد
وی با اشاره به اینکه سرمایه گذاری در فناوری‌های نوین امری الزامی است، اضافه کرد: سرمایه گذاری در فناوری‌های جدید سوخت، مانند سوخت‌های جایگزین و انرژی‌های پاک می‌تواند به کاهش وابستگی کشور به بنزین کمک کند.
به گفته این کارشناس انرژی آموزش عمومی در مورد اهمیت صرفه جویی در مصرف سوخت و ارائه راهکارهای عملی برای کاهش مصرف بنزین در زندگی روزمره نیز می‌تواند در این زمینه بسیار مؤثر باشد.
ساخت پالایشگاه‌های کوچک مقیاس راهکاری نوین برای حل ناترازی بنزین
این کارشناس انرژی با اشاره به اینکه ساخت پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس به عنوان یک راهکار نوین برای حل چالش‌های صنعت پالایش نفت در ایران مطرح شده است، خاطر نشان کرد: این ایده می‌تواند راهکاری برای ناترازی بنزین و دیگر فراورده‌های نفتی در کشور باشد. با توجه به شرایط خاص اقتصادی و سیاسی ایران، ساخت پالایشگاه‌های عظیم و سرمایه‌بر ممکن است با چالش‌هایی همراه باشد، در نتیجه ساخت پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس می‌تواند راهکاری انعطاف‌پذیرتر و کم‌هزینه‌تر باشد.
وی ادامه داد: پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس می‌توانند با استفاده از فناوری‌های نوین و با در نظر گرفتن نیازهای منطقه‌ای، بهینه‌سازی شوند.
این پالایشگاه‌ها می‌توانند در نزدیکی منابع نفت یا در نزدیکی بازار هدف قرار گیرند و با توجه به مقیاس کوچک خود، سریع‌تر ساخته شده و به بهره‌برداری برسند.
کهن هوش نژاد خاطر نشان کرد: پالایشگاه‌های کوچک مقیاس می‌توانند با استفاده از فناوری‌های نوین، نسبت به پالایشگاه‌های بزرگ، کارآمدتر و دوستدار محیط زیست‌تر باشند. این ایده می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی نیز ایجاد کند و به توزیع عادلانه‌تر ثروت در کشور کمک کند.
وی ادامه داد: با در نظر گرفتن مزایای ذکر شده، به نظر می‌رسد که ساخت پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس می‌تواند راهکاری عملی و مثمر ثمر برای حل چالش‌های صنعت نفت ایران، از جمله ناترازی بنزین، باشد.
صادرات بنزین توسط ایران دور از دسترس نیست
وی با اشاره به اینکه در صورت حل ناترازی بنزین حتی می‌توان به صادرات آن امیدوار بود، خاطر نشان کرد: ایران، کشوری با ذخایر عظیم نفتی، همواره در نوسان بین واردکننده و صادرکننده بنزین بوده است. دور از دسترس نیست که ایران به صادرکننده بنزین تبدیل شود، البته برای تبدیل شدن به یک صادرکننده بنزین، ایران باید بر موانعی مانند تحریم‌های بین‌المللی، نیاز به فناوری‌های پیشرفته پالایشی و رقابت با صادرکنندگان بزرگ فائق آید. با این حال، پیشرفت‌های اخیر در توسعه پالایشگاه‌های داخلی و افزایش ظرفیت تولید بنزین، گام‌های مثبتی در این جهت هستند.
وی در خاتمه اضافه کرد: با تمرکز بر بهینه‌سازی فرآیندهای پالایش، بهبود زیرساخت‌ها و همکاری‌های بین‌المللی، ایران می‌تواند به نقطه‌ای برسد که نه تنها نیاز داخلی خود را برطرف کند، بلکه به یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی بنزین تبدیل شود. این امر نه تنها به بهبود اقتصاد کشور کمک خواهد کرد، بلکه می‌تواند ایران را به یک قدرت تأثیرگذار در عرصه انرژی جهانی تبدیل نماید.