آرمین فریدی هفت خوانی پژوهشگر و آهنگساز موسیقی تالشی آلیان فومن در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، ضمن تشریخ تازه ترین فعالیت های پژوهشی و اجرایی خود در موسیقی بیان کرد: طی روزهای گذشته کنسرت هایی با محوریت موسیقی تالشی را در سالن معروف «ویلا الیزابت» شهر برلین که جزو سالن های قدیمی و مطرح موسیقی در اروپا به حساب می آید، اجرا کردم. در این اجراها گروه موسیقی بین المللی با حضور بنده و همراهی هنرمندانی از کشورهای فنلاند، آلمان، نروژ و اسپانیا با محوریت توجه به محیط زیست کنسرتی را برگزار کرد.
این نوازنده و آهنگساز گفت: تک نوازی با سازهای مختلف تالشی از جمله لَلِه، تمبوره و روایت های داستانی و موسیقایی نظیر «شامای» و «لدوبه» بخش های دیگر این اجرا بود و من تلاش کردم تکنیک ها و قدرت اجرایی این سازها را به مخاطبان غیرایرانی معرفی کنم. این درحالی است که حین اجرای قطعات تلاش کردم استادان موسیقی نواحی تالش از جمله هدایت پورجوادی، استاد محمد صفری، استاد حسین علی امین چورته، قسمت خانی را نیز معرفی کنم. اجرای پایانی هم تک نوازی تمبوره و روایت پرنده اساطیری و پرکشیدنش به سمت خورشید بود که این قطعه با نام سیمرغ بر اساس مقامی تالشی پایان بخش خاطره انگیز این روز به یاد ماندنی بود.
وی افزود: علاوه بر اجرایی که اشاره داشتم بنده برنامه اختصاصی را با محوریت موسیقی تالشی اجرا کرده و ضمن معرفی شمال ایران از پیوند طبیعت و محیط زیست و زندگی قوم کهن تالش سخنرانی کردم. خوشبختانه ماجرا هم به شکلی بود که رپرتوار در نظر گرفته شده برای این اجرای پژوهشی با استقبال خوب مخاطبان مواجه شد و می توان گفت این اجرا جزو معدود دفعاتی بود که صدای لَلِه و تمبوره تالش با این قالب در یک تالار معروف اروپایی طنین انداز شد. فضایی که نشان از بی مرزی موسیقی به عنوان یک زبان بین المللی برای پیوند فرهنگ ها و همچنین معرفی طراوت و زیبایی طبیعت تالش با زبان موسیقی داشت. البته بنده در این اجرا تلاش کردم علاوه بر اجرای موسیقی و سخنرانی مجموعه عکس، فیلم و محصولات فرهنگی هنری را که پیش تر با هنرمندی شباب گلچین، سیما پوریحیی، رضا رفیع زاده، آسیه بخشی زاده از طبیعت تالش تولید شده بود، به عنوان یک سوغات فرهنگی پیش روی مخاطبان قرار دهم که برای مخاطبان دربرگیرنده تجربه متفاوتی بود.
این پژوهشگر و آهنگساز موسیقی تالشی بیان کرد: نکته جالب دیگر این که یک گروه آلمانی به رهبری کلودیا وان هاسلت خواننده اپرا و نیکلاس ویزه کارگردان، اجرای خود را با «خله» تالشی آغاز کردند. اجرای «خله» تالشی توسط خواننده آلمانی نشان از موتیف ها و خواص جهانی در موسیقی کهن تالشی و اثرگذاری آن دارد. «خله» فریاد تالشی است که به طور طبیعی در همراهی موسیقی تالش توسط مخاطبان برای بیان و غلیان احساسات در تالش رایج بوده و سال ها قبل توسط بنده و تعدادی دیگر از دوستان وارد موسیقی تنظیمی و آلبوم های موسیقی شد.
فریدی در بخش دیگری از صحبت های خود ضمن ارائه جزئیاتی دیگر از سخنرانی پژوهشی خود نیز توضیح داد: بنده در این اجرا تلاش کردم ضمن پوشش لباس محلی منطقه تالش به معرفی سازهای بومی این منطقه از جمله تمبوره با ارائه یک ساز صد و بیست ساله تالشی که متعلق به یکی از سربازان میرزا کوچک خان جنگلی بوده بپردازم. این ساز از دل تاریخ و از میانه جنگ جهانی اول جان سالم به در برده است. شاید هیچ تفنگی از جنگ جهانی اکنون سالم نباشد که گلوله ای شلیک کند اما این ساز با هزاران نغمه در سینه، پیام مهر و زیبایی و صلح را آورده و هنوز می شود با آن نواخت.
وی در پایان درباره اجرای دوم خود که در شهر برلین برگزار شد نیز اظهار کرد: شرح «سیوماک»، اجرای موسیقی پارسی و تالشی با روایت و موسیقی سازهای محلی منطقه تالش بخش های مختلف این برنامه بود. این در حالی است که اجرای تصنیف «وطن مادر من» از ساخته های خودم بخش های دیگر برنامه را تشکیل می داد. این تصنیف سال گذشته توسط استاد شهرام ناظری خوانده و در قالب های بین المللی منتشر شده است.