خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: سردار علی آزادی فرمانده انتظامی استان کردستان؛ «پلیس هوشمند و مردم قانونمدار» علاوه بر اجرای تمهیدات پیشگیری از جرم به ویژه جرایم نو ظهور در صدد سهولت دسترسی مردم به خدمات پلیسی و همچنین رسیدن به یک خودکنترلی در کاهش جرایم و تخلفات حتی در شرایط عدم حضور پلیس تاکید دارد.
هوشمندسازی پلیس تنها در پیشگیری یا برخورد با جرایم خلاصه نمی‌شود و محوریت اصلی این جریان به نحوی است که مردم بتوانند از خدمات بی شمار پلیس در کوتاه‌ترین زمان بهره مند شوند.
انسان به عنوان موجودی خلاق که نسبت به سایر موجودات پیرامون خود توانسته با استفاده از هوش و ساخت ابزارهای گوناگون بخشی از فعالیت‌ها یا مایحتاج روزانه خود را به سهولت بهتری مرتفع کند شناخته می‌شود.
استفاده از زبان، ترسیم خط یا استفاده از نشانه‌هایی همچون علامت دادن با دود یا مواردی بسیاری دیگری از این دست که از دیر باز وجود داشته، هر یک نشان از تمایل انسان به ایجاد ارتباط با همنوعان خود و تشکیل اجتماع و زندگی جمعی دارد.
"انسان موجودی اجتماعی است" نکته‌ای که در بسیاری از متون جامعه شناسی، اقتصاد، روانشناسی، سیاسی یا حتی نظامی هم در این خصوص اتفاق نظر وجود دارد و مطالعه کتاب‌های تاریخی و سرگذشت زندگی انسان در این کره خاکی نیز حاکی از این است که هر یک از انسان‌ها تمایلاتی برای تشکیل خانواده و در اشکال گسترده‌تر یعنی یک زندگی اجتماعی داشته‌اند.
از مهمترین علل ایجاد انگیزه در افراد برای ارتباطات اجتماعی و بسط و گسترش این موضوع، تأمین نیازهای خود و خانواده بود که موجب شکل گیری مبادلات کالا به کالا، ضرب سکه، چاپ اسکناس یا در اشکال مختلف امروزی نظیر ارزهای دیجیتالی و… شده است.
این ارتباطات و گسترش روز افزونی که هم اکنون نیز در این خصوص شاهد آن می‌باشیم، ایجاب می‌کرد یک فرآیند نظارت بر رفتار طرفین در این ارتباطات اعم از روابط اجتماعی، مالی، نظامی و غیره تشکیل شود و فرد یا گروهی مسئول و عهده دار این جریان شوند.
ریش سفید، کدخدا و یا حَکم از ابتدایی‌ترین افرادی بودند که معمولاً از بین افراد مورد وثوق در هر جامعه انتخاب می‌شدند و این در حالی بود که عقیده و نظر آنها در مورد هرگونه اختلاف بین طرفین در موضوعات مختلف به عنوان رأی پایانی تلقی و پایان بخش هرگونه قائله ای بود.
با گسترش روز افزون جوامع و بیشتر شدن میزان مبادلات و ارتباطات بین مردم، میزان اختلافات و درگیری‌های موجود نیز افزایش قابل توجهی پیدا کرد و این موضوع موجب ضرورت تبیین یکسری از قوانین و قراردادها و همچنین الزام مردم به رعایت آن را ایجاب می‌کرد.
این قوانین طبق موافقت‌ها و تائیدیه‌هایی که اخذ می‌کرد برای همه افراد لازم الاجرا بود ولی محقق شدن این امر نیز در حالی بود که دیگر امکان رسیدگی و نظارت بر این حجم از موضوعات توسط ریش سفیدان یا کدخدا میسر نبود و این آغازی بود بر لزوم تشکیل یک نهاد و سازمانی که عهده دار این امورات باشد.
کشور ایران نیز به عنوان یکی از تمدن‌های بی نظیر در دنیا مکتوبات بسیاری در تاریخ خود در خصوص این موضوع دارد که می‌توان به شهربانی، ژاندارمری و فرماندهی کل انتظامی کشور به عنوان بخشی از آن در سال‌های اخیر و نه چندان دور اشاره کرد.
پیشرفت روز افزون تکنولوژی به ویژه در سال‌های اخیر که گستره فضای مجازی گوی سبقت را از هر مدل ارتباطی و دست افزارهای معمول گذشته ربوده، موجب شده این بستر علیرغم تمامی امکانات و محاسنی که دارد به یک فضای مورد علاقه برای مجرمان تبدیل شود.
از سوی دیگر محدودیت‌هایی که در خصوص تأمین نیروی انسانی و تجهیزات در فعالیت‌های مختلف به ویژه مأموریت‌های پلیسی وجود دارد باعث شده تا حرکت فراجا به سوی هوشمند سازی و تغییر رویه خود در این خصوص سرعت قابل توجهی به خود بگیرد.
حجم بالا و عدم دسته بندی داده‌های موجود در فضای مجازی و همچنین فعالیت‌های گسترده مجرمان که به اشکال مختلف با استفاده از نا آگاهی یا حتی دارا نبودن آگاهی لازم کاربران در خصوص تهدیدات فضای مجازی آنها را مورد سو استفاده قرار داده و سالانه تعداد زیادی از کاربران به عنوان قربانیان این بستر راهی محاکم قضائی و تشکیل پرونده شکایت شده‌اند، از دیگر دلایلی است که پلیس را به تحول و حرکت به سوی هوشمند سازی ناگزیر می‌کند.
می‌دانیم که بهترین، مناسب‌ترین و کم هزینه ترین راه برای مقابله با هرگونه تهدید و آسیب موضوع پیشگیری است و قطعاً این مهم در صورتی محقق خواهد شد که بتوان با جدیدترین و به روزترین فرصت‌ها و تهدیدات موجود در پیرامون خود آشنا شد.
امروزه بروز جرایم به ویژه جرایم سازمان یافته که بخش قابل توجهی از جامعه را درگیر می‌کند چون گذشته با محدودیت‌های جغرافیایی مواجه نیست و به فراخور سهولتی که در دسترسی به امکانات، ارتباطات و دیگر مزایای فضای مجازی به وجود آمده نحوه وقوع جرایم نیز تغییر قابل توجهی پیدا کرده است.
کلاهبرداری‌های اینترنتی، سو استفاده از اطلاعات، تصاویر یا نشر اکاذیب از جرایم نوظهوری است که در سایه پیشرفت روز افزون تکنولوژی و همه گیری مردم جهان در استفاده از فضای مجازی به وجود آمده و در حال افزایش است.
همانند بسیاری از دیگر جرایم پلیس نیز خود را بر آن داشته تا ضمن صیانت از مردم در مبتلا شدن به این مشکلات و قرار گرفتن آن در معرض سو استفاده، در صدد شناسایی و برخورد با عاملان جرایم و مجرمان فضای سایبری بر آید که این روند همواره با آموزش‌های فراوانی که در خصوص استفاده از فضای مجازی به کاربران توسط کارشناسان فضای سایبری پلیس داده شده در حال تحقق است.
البته مصداق هوشمندسازی پلیس برخلاف تصوری که شاید در این خصوص مطرح می‌باشد تنها مختص به فضای مجازی یا تخلفات و جرایم در این بستر خلاصه نمی‌شود بلکه هوشمندسازی پلیس به نحوی است که مردم بتوانند از خدمات بی شماری که فراجا در اختیار آنها قرار می‌دهد به صورت مجازی و در کوتاه‌ترین زمان دست پیدا کنند.
نرم افزار "پلیس من" یکی از مصداق‌های حرکت پلیس به سوی هوشمندسازی است که کاربران می‌توانند با مراجعه به آن از خدمات گوناگون پلیسی در حوزه‌های مختلف مانند صدور تعداد بی شماری از گذرنامه‌های زیارتی در ایام اربعین که بخش قابل توجهی از آن از این طریق صورت گرفت بهره مند شوند.
بخش دیگر شعار هفته انتظامی یعنی "مردم قانونمدار" نیز تکمیل کننده فرآیند هوشمندسازی پلیس در پیشگیری از جرایم و بهره مندی از خدمات پلیس است، مطمئناً تحقق این شعار موجب رشد و شکوفایی شگرفی در جامعه خواهد شد، چرا که هر ۲ بخش از این شعار مکمل همدیگر هستند و موفقیت بیشتر فراجا در اجرای مأموریت‌های خود تا بخش قابل توجهی در تعامل با مردم و قانونمداری آنها قرار دارد.
قانونمداری در مفهوم اصلی به یک خودکنترلی در کاهش جرایم اشاره دارد، یعنی پرهیز از هرگونه تخلف یا جرایم حتی در صورت عدم حضور پلیس، اینکه هر فرد علاوه بر رعایت قانون در هر وضعیت و شرایطی بر اجرای قوانین تاکید داشته باشد، به طور مثال از راننده‌ای که سرعت مطمئنه را رعایت نمی‌کند یا رانندگی حادثه ساز دارد درخواست رعایت قانون و پرهیز از این موارد را داشته باشد.
مردم قانونمدار، یعنی هر فرد یک پلیس، یعنی اینکه رعایت قانون تنها مختص به زمان حضور پلیس خلاصه نشود و این مهم به یک مفهوم درونی تحت عنوان خودکنترلی بدل شود.