به گزارش خبرگزاری مهر، کیانوش جهانپور، نوشت: در جهان پسامدرن، سلامت به شکلی پیچیده و چندبعدی در نظر گرفته می‌شود. این دیدگاه، تفاوت‌های عمده‌ای با رویکردهای پیشین دارد که عمدتاً بر روی جنبه‌های فیزیکی و بیولوژیک سلامت تمرکز داشتند. دیدگاه پسامدرن به سلامت، بر اساس اصول و ایده‌های فلسفی و فرهنگی عصر پسامدرن شکل گرفته است. این رویکرد به انتقاد از روایت‌های کلان و حقیقت‌های مطلق می‌پردازد و بر تنوع، نسبیت و چندگانگی تأکید می‌کند. در این زمینه، سلامت به عنوان یک مفهوم پیچیده و چندوجهی مورد بررسی قرار می‌گیرد و نه تنها به جنبه‌های فیزیکی، بلکه به ابعاد روانی، اجتماعی و فرهنگی نیز توجه می‌شود:
۱. رویکرد جامع‌نگر
- سلامت کلینگر: توجه به تمامی جنبه‌های زندگی فرد از جمله جسمی، روحی، عاطفی و اجتماعی.
- نسبیت و تنوع: دیدگاه پسامدرن بر این اصل تأکید دارد که تعاریف و درک‌های ما از سلامت تحت تأثیر فرهنگ، زمینه اجتماعی و تجربه فردی قرار دارد. بنابراین، آنچه برای یک فرد سلامت به حساب می‌آید، ممکن است برای فرد دیگری متفاوت باشد.
- فرهنگ‌های مختلف و سلامت: دیدگاه پسامدرن به بررسی تأثیر فرهنگ‌های مختلف بر سلامت می‌پردازد. به عنوان مثال، در برخی فرهنگ‌ها، سلامت جسمی در ارتباط مستقیم با سلامت روحی و اجتماعی در نظر گرفته می‌شود. این امر می‌تواند به ایجاد روش‌های درمانی و پیشگیری متفاوتی منجر شود.
۲ - خودمراقبتی و توانمندی
خود مراقبتی در جهان پسا مدرن مفهومی است که با توجه به تغییرات اجتماعی، فرهنگی و فناوری‌های نوین، به شکل متفاوتی از خود مراقبتی سنتی و مدرن ظهور کرده است. این نوع خود مراقبتی به افراد اجازه می‌دهد تا به طور فعال در مدیریت سلامت و بهزیستی خود مشارکت کنند و این امر به بسترهای اجتماعی و فناوری‌های جدید وابسته است. افراد تشویق می‌شوند که نقش فعالی در مدیریت سلامت خود ایفا کنند و به توانمندی‌های خود اعتماد کنند.
۳- فناوری و نوآوری
- ابر داده‌ها و سلامت دیجیتال: استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند اپلیکیشن‌های سلامتی، اینترنت اشیا و دستگاه‌های پوشیدنی و سامانه‌های جامع سلامت الکترونیک و داده‌های بزرگ برای پایش و مدیریت سلامت.
- پزشکی شخصی‌سازی شده: امکان تنظیم درمان‌ها و مداخلات به شکلی که با ویژگی‌های منحصر به فرد فرد، شامل زیست‌شناسی و ترجیحات شخصی، هماهنگ باشد.
۳. گرایش به استفاده از منابع و فرآورده‌های طبیعی و مکمل
- ادغام طب سنتی و مکمل: ترکیب روش‌های سنتی و مکمل با روش‌های پزشکی مدرن برای ارائه رویکردهای جامع‌تر به سلامت.
ادغام طب سنتی و مکمل می‌تواند به عنوان یک استراتژی مؤثر در بهبود کیفیت مراقبت‌های بهداشتی و افزایش رضایت بیماران در جهان پسامدرن عمل کند. با وجود چالش‌ها، این ادغام می‌تواند به توسعه شیوه‌های درمانی جامع‌تر و شخصی‌سازی‌شده منجر شود. تبعا موفقیت این ادغام، نیاز به تحقیقات بیشتر، آموزش صحیح و ایجاد چارچوب‌های قانونی و اخلاقی مناسب است.
- توجه به طب طبیعی: افزایش گرایش به سوی درمان‌های گیاهی، تغذیه و سبک زندگی سالم و طبیعی و استفاده از منابع طبیعی.
۴. تمرکز بر سلامت روانی اجتماعی
- توجه به سلامت روانی: درک و پذیرش اهمیت سلامت روان و عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت به عنوان یک بخش ضروری از سلامت. تکنیک‌های مدیریت استرس و استفاده روزافزون از یوگا، مدیتیشن و سایر تکنیک‌های کاهش استرس و...
۵. شبکه‌های اجتماعی و حمایت‌های هم‌یارانه
- سلامت جامعه‌محور: توجه به نقش جامعه و ارتباطات اجتماعی در ایجاد محیط‌های حمایتی برای ارتقا سلامت.
- شبکه‌های حمایتی: افزایش استفاده از شبکه‌های اجتماعی و گروه‌های حمایتی آنلاین و حضوری برای بهبود سلامت روانی و جسمی.
۶. پایداری و مسئولیت اجتماعی
- پایداری محیطی: توجه به تأثیرات زیست‌محیطی انتخاب‌های سلامت و تلاش برای حفظ منابع طبیعی.
- آگاهی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی: تعهد به ایجاد تغییرات مثبت در جامعه برای بهبود سلامت جمعی.
چالش‌ها و فرصت‌ها
- تعادل بین فناوری و اخلاق و انسانیت: چالش‌هایی همچون حفظ حریم خصوصی و مقابله با استرس تکنولوژیک.
- پذیرش فرهنگی متنوع: شناخت و احترام به رویکردهای مختلف فرهنگی در سلامت و درمان.
- گسست بین علم و تجربه: در حالی که پزشکی مدرن بر شواهد علمی تأکید دارد، رویکرد پسامدرن ممکن است بر تجربیات فردی و احساسات تأکید کند. این می‌تواند منجر به گسست میان دو رویکرد شود و دشواری‌هایی را به وجود آورد چنانکه گسست بین علم و تجربه در سلامت پسامدرن به یک چالش مهم تبدیل شده است. با توجه به پیچیدگی‌های انسان و تنوع تجربیات فردی، ایجاد تعادل بین شواهد علمی و تجربیات بیمار می‌تواند به بهبود کیفیت درمان و سلامت عمومی منجر شود و از طریق تقویت ارتباطات، ادغام تجربیات در تصمیم‌گیری و تحقیقات بیشتر، می‌توان به رویکرد جامع‌تر و مؤثرتری در سلامت دست یافت.