خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: فرانسه از آغاز عملیات طوفان الاقصی مواضع پُرنوسانی را در قبال رژیم صهیونیستی و فلسطینیان دنبال کرده است. پاریس بعد از حمله حماس، همگام با دیگر کشورهای بزرگ اروپایی حمایت سیاسی و نظامی خود را از تل‌آویو ابراز کرد. در عین حال با تصمیم‌های رژیم صهیونیستی درباره آینده غزه مخالفت کرد. در سطح نهادی نیز پاریس ضمن تلاش برای مقابله با حماس در چارچوب اتحادیه اروپا، در قامت عضو دائم شورای امنیت درصدد موافقت با آتش‌بس در غزه بوده است. فرانسه در سطح بین‌المللی نیز در تلاش برای ایفای نقش مستقل از آمریکا برآمده است. در عین حال بعد از افزایش تهاجم رژیم صهیونیستی به لبنان، پاریس خواستار توقف ارسال سلاح به رژیم صهیونیستی شد.
فرانسه و منازعه فلسطینی، صهیونیستی قبل از هفتم اکتبر
فرانسه از اولین کشورهایی بود که در سال ۱۹۴۹ رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت و بیش از ۷ دهه است که از حق این رژیم برای وجود و زندگی در امنیت دفاع می‌کند. همچنان که در سرزمین‌های اشغالی یک جامعه بزرگ فرانسوی وجود دارد، فرانسه نیز خانه بزرگترین جامعه یهودی اروپا است. در عرصه اقتصادی نیز فرانسه در سال ۲۰۲۱ در رده ششم شرکای اقتصادی رژیم صهیونیستی قرار داشته است. از سوی دیگر تا پیش از جنگ ژوئن ۱۹۶۷، فرانسه حمایت بی‌دریغ از تل‌آویو داشته است.
مواضع فرانسه بعد از ۷ اکتبر ؛ حمایت کامل از رژیم صهیونیستی
یکی از مهم‌ترین رویکردهای سیاست خارجی فرانسه در جنگ غزه، حمایت کامل از رژیم صهیونیستی است. فرانسوی‌های بلافاصله پس از حملات حماس در هفتم اکتبر در چندین بیانیه مشترک با انگلیس، ایتالیا، آلمان و ایالات متحده، حمایت کامل خود را از رژیم صهیونیستی اعلام کردند. حمایت‌های فرانسه از رژیم صهیونیستی ریشه در فاصله گرفتن دولت‌های این کشور از سیاست‌های دوره شیراک مبنی بر توازن در روابط جهان عرب و رژیم صهیونیستی در دوره‌های سارکوزی، اولاند و ماکرون دارد. مقامات فرانسه هر چند با تصمیم‌هایی همچون کوچ اجباری جمعیت غزه، شهرک‌سازی در غزه و بیت‌المقدس شرقی که توسط مقامات رژیم اشغالگر مانند اسمورتیچ و بن‌گویر پیشنهاد شد، مخالفت کردند اما پاریس از مهم‌ترین حامیان تسلیحاتی این رژیم بوده است.
طبق گزارش وزارت دفاع فرانسه، این کشور در سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۱۴ تعداد ۷۶۷ مجوز صادرات سلاح به ارزش ۲.۵ میلیارد یورو به رژیم صهیونیستی صادر کرده است. ارزش سلاح‌های فرانسه به تل‌آویو در سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۱۳ بالغ بر ۲۰۷ میلیون یورو بوده است. گزارش‌ها همچنین نشان می‌دهند که فرانسه در پایان اکتبر ۲۰۲۳ حدود ۱۰۰ هزار گلوله مسلسل گاتلینگ برای رژیم صهیونیستی ارسال کرده است. همچنین طبق گزارش میدل‌ایست‌آی در اکتبر ۲۰۲۳ نسبت شهروندان فرانسوی یا فرانسوی-صهیونیست‌هایی که در ارتش این رژیم حضور دارند حدود ۱.۷ تا ۳.۵ درصد از کل نیروها است. بنابراین تابعیت فرانسوی دومین تابعیت حاضر در ارتش صهیونیستی پس از تابعیت آمریکایی است.
مواضع فرانسه در سطح نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی
رهبران فرانسه در چند دهه گذشته با توجه به تعمیق مناسبات کشورهای عربی به ویژه در حوزه مدیترانه با ایالات متحده انتظار ایفای نقش به عنوان بازیگر برتر را ندارند. با این حال آنها برای ایفای نقش به عنوان یکی از بازیگران اصلی بر دو ابزار تاکید دارند. نخست، شورای امنیت سازمان ملل که در آن فرانسه می‌تواند تاثیر گسترده‌ای به عنوان عضو دائم شورای امنیت بر تصمیم‌گیری‌ها داشته باشد. دوم، اتحادیه اروپا یعنی جایی که فرانسه در آن به عنوان یکی از رهبران سیاست خارجی ایفای نقش می‌کند. این دو ابزار در راستای دو اصل اساسی توجه به چندجانبه‌گرایی و شکل‌گیری جهان چندقطبی اهمیت پیدا می کنند. نباید این موضوع را نادیده انگاشت که فرانسه در جریان سیاست خارجی خود درقبال جنگ غزه سیاست دوگانه ای را از خود نشان داده است.
شورای امنیت
فرانسه اولین دولت بزرگ غربی بود که خواستار آتش‌بس در غزه شد. فرانسه باوجود اینکه تا ابتدای آوریل پیش‌نویسی برای جنگ غزه در شورای امنیت ارائه نکرد، اما از قطعنامه‌های برزیل و امارات متحده که خواستار آتش‌بس بودند حمایت به عمل آورد. البته این قطعنامه‌ها توسط آمریکا وتو شدند. پاریس همچنین در مجمع عمومی نیز به قطعنامه‌های اردن و مصر رای مثبت داد. فرانسه در آوریل ۲۰۲۴ پیش‌نویس قطعنامه‌ای را در شورای امنیت پیشنهاد داد که خواستار آتش‌بس فوری بین طرفین جنگ و آزادی فوری همه اسرای صهیونیستی تحت کنترل حماس و گروه‌های دیگر شد. پاریس در این پیش‌نویس عملیات هفتم اکتبر را محکوم کرد.
اتحادیه اروپا
در ابتدای جنگ غزه، فرانسه به همراه آلمان و ایتالیا در نامه‌ای به مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر اتخاذ اقدامات لازم علیه حماس و حامیانش تاکید کرد. در این نامه «تعهد قوی اروپا برای مبارزه با زیرساخت‌ها و حمایت‌های مالی حماس و در عین حال تلاش در جهت به انزوا کشاندن حماس در سطح بین‌الملل» تاکید شد. از سوی دیگر با اوج‌گیری حملات رژیم صهیونیستی به غزه، مقامات فرانسوی در جلسات مختلف اتحادیه اروپا و در نشست‌ها با مسئولان اتحادیه بر محکومیت حملات حماس و برقراری فوری آتش‌بس تاکید داشته‌اند.
عدم شرکت در ائتلاف آمریکا در یمن
بعد از آغاز حملات یمنی‌ها به منافع رژیم صهیونیستی در دریای سرخ که به تصمیم آمریکا برای تشکیل ائتلاف ضد یمن منجر شد، فرانسه از عضویت در آن خودداری کرد. پاریس با اینکه در دسامبر ۲۰۲۳ پهپادهای یمنی را در دریای سرخ سرنگون کرد و امانوئل ماکرون رئیس جمهور این کشور در جلسه شورای اروپا در ژانویه ۲۰۲۴ از همکاری بیشتر بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا در تنگه هرمز و دریای سرخ حمایت نمود، اما در حملات هوایی ائتلاف آمریکایی علیه یمن شرکت نکرد.
مواضع متفاوت در لبنان
فرانسه در چند ماه گذشته با تمرکز رژیم صهیونیستی بر مرزهای شمالی و حملات هوایی به لبنان، سیاستی متفاوت از فلسطین را به نمایش گذاشته است. فرانسه در جنگ بین تل‌آویو و بیروت، بر اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ تاکید دارد. ذکر این نکته نیز ضروری است که درحال حاضر ۷۰۰ نیروی فرانسوی در قالب نیروهای حافظ صلح یونیفل در لبنان حضور دارند. اهمیت لبنان برای فرانسه به گونه‌ای است که رئیس جمهور فرانسه در آستانه یک‌سالگی جنگ، خواستار توقف ارسال تسلیحات برای رژیم صهیونیستی شد.
نتیجه
فرانسه بعد از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ مواضع پُرنوسانی را با محوریت حمایت از رژیم صهیونیستی دنبال کرده است. پاریس در عین حمایت گسترده از رژیم صهیونیستی، سعی در ایفای نقش‌هایی متفاوت از ایالات متحده در تحولات مختلف منطقه ازجمله جنگ لبنان را دارد.
سجاد مرادی کلارده؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل