خبرگزاری مهر، گروه استانها_ نجمه سلیمانی: ۱۵ اکتبر برابر با ۲۳ مهر روز بین‌المللی زنان روستایی نام‌گذاری شده‌است. در یادداشت زیر به گوشه‌ای از سبک زندگی و فرهنگ، آدب و رسوم سنتی زنان کرمانی پرداخته شده است.
تولید و فرآوری ادویه‌ها و گیاهان دارویی کمک بسیاری به افزایش درآمد کشاورزان و رونق بخش کشاورزی دارد.
مصرف ادویه‌ها و گیاهان طعم‌دار برای درمان بیماری‌ها و یا معطر و خوش‌طعم‌کردن غذا و همچنین استفاده از آنها در تولید مواد بهداشتی و آرایشی با تاریخ بشر همراه بوده است.
فرهنگ‌های مختلف از گیاهان متعددی برای طعم‌دادن به غذاهای مختلف استفاده می‌کنند و راز طعم غذاهای روستایی علاوه بر نحوه پخت و استفاده از آتش و اجاق‌های قدیمی، به نوع ادویه مصرف‌شده در آن غذاها مربوط است.
در جوامع روستایی به سبب ارتباط نزدیک انسان و طبیعت و دانش بومی که نسل به نسل و سینه به سینه منتقل شده از ادویه‌های مخصوصی استفاده می‌شود که فرمول آن موجود نیست و در مغازه‌ها و فروشگاه‌ها عرضه نمی‌شوند.
یکی از این ادویه‌ها نوعی ادویه مخصوص پلو با نام زیره دم پختو و متعلق به یکی از روستاهای شهرستان رابر در استان کرمان است.
هر یک از بانوان تولید کننده با استفاده از هنر و دانش خود از گیاه ویژه‌ای در تولید ادویه بهره برده و زمان برداشت گیاه از کوه، میزان گیاه و نحوه اختلاط آن با سایر گیاهان برای تولید ادویه زیره دم پختو متفاوت بوده و مختص به هر خانواده می‌باشد و فروش آن به رستوران‌های خاصی در پایتخت محدود می‌شود.
برای تهیه این ادویه از گیاهان بومی کوه شأن، نظیر سریت، ازگن، زیره و نوعی گل وحشی استفاده می‌شود و پس از شست‌و شو و خشک کردن مواد اولیه، عملیات آسیاب‌کردن گیاهان کوهی به‌شکل دستی انجام می‌شود. سپس این گیاهان با سایر اجزای ادویه نظیر گلبرگ‌های گل محمدی، زردچوبه، هل و دارچین که با آسیاب الکتریکی پودر گردیده‌اند، مخلوط شده و به بازار هدف عرضه می‌شوند.
زنان روستایی و عشایر معتقد هستند که این ادویه نه تنها برای طعم دادن، بهبود و افزایش جذابیت غذا استفاده دارد، بلکه نوعی داروی طب‌سنتی بوده و در تقویت‌کنندگی سیستم ایمنی و جلوگیری از بیماری‌های شایع در زمستان نقش دارد.
کارشناس بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان