خبرگزاری مهر، گروه استانها - مطهره میرزایی: روز عصای سفید در جامعه بهانه خوبی است تا پای صحبت این قشر نشسته و با رفع موانع موجود در مسیر همدلی و عدالت برابر اجتماعی حرکت کرد.
پانزدهم اکتبر یا ۲۳ مهر به‌عنوان روز جهانی نابینایان یا «قانون عصای سفید» نام‌گذاری شده است که در واقع «عصای سفید در جامعه ما به نماد توانایی و استقلال نابینایان در رفت‌وآمد تبدیل شده است و بهره‌گیری از آن به دیگران امکان می‌دهد در توجه و دقت به نابینایان پیشگام شوند».
روز عصای سفید بهانه‌ای است که می‌توان به سبب آن برای یک روز هم که شده جهان را در الوانی دیگر متصور شد و به سبب این تصور، احساس همدلی را با اقشاری که چشم دل به جهان دوخته‌اند احیا و ترمیم کرد.
اگرچه در آن فیلم کوتاه هشت‌دقیقه‌ای معروف که مخاطبین را به مدت هشت دقیقه با جهانی تاریک مواجه کرده بود تا تنها هشت دقیقه از دنیای افراد نابینا را به تصویر بکشد پیام‌هایی نهفته بود اما واقعیت آن است که همه ما باید عینک‌های متفاوت دیدن را از چشم‌ها برداریم و این قشر را همانند سایر اقشار در کنار خود بپذیریم و تنها تمرکز در این حوزه را سوی فرهنگ‌سازی درست در مواجه با روشندلان معطوف کنیم.
در پس هر مقاله و گزارش در حوزه عصای سفید و دغدغه روشندلان و کم‌بینایان، هدفمان رفع چالش‌های موجود و حرکت به‌سوی جامعه‌ای بود که در آن افراد با شرایط و جایگاه‌های مختلف در یک‌سوی عدالت اجتماعی و حیات زیستی قرار بگیرند اما متأسفانه با گذشته سال‌های متمادی تیتر همان تیتر سابقه گذشته است که تنها الفاظ و لغات آن بالا و پایین شده و همچنان خبر از دغدغه‌های حل نشده می‌دهد.
زمانی که برای مصاحبه سراغ غلامعلی بخشی فرد، رئیس و هیئت مدیره مؤسسه نابینایان استان قزوین می‌رویم دلسردتر از گذشته پاسخ می‌دهد که تمایلی برای مصاحبه ندارد و مطالب امروز او همان مطالب دیروز و پریروز است.
چالش اصلی مناسب‌سازی شهری است
وی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار می‌کند: بیشترین دغدغه قشر نابینا و کم‌بینا مسئله مناسب‌سازی پیاده‌روها و وجود داربست‌هایی است که برای ساخت‌وساز در پیاده‌روها وجود دارد این عوامل ایمنی را برای افراد نابینا و کم‌بینا به خطر می‌اندازد.
این مسئول می‌گوید: با توجه به اینکه افراد روشندل همواره از عصا برای تردد استفاده می‌کنند عصا می‌تواند محوطه زمینی را برای افراد روشندل قابل شناسایی کند اما زمانی که داربست در پیاده‌رو وجود داشته باشد محیط ناامن در فضای بالاتر از زمین قرار دارد و در نتیجه ممکن است افراد با این داربست‌ها برخورد کنند و دچار آسیب شوند.
وی تصریح می‌کند: مسئله جایگاه ویژه تردد معلولین همواره مورد تأکید ما بوده اما متأسفانه در بافت شهری موزاییک‌های ویژه در نقاط کور پیاده‌رو قرار دارند یا بعضاً مغازه‌داران و یا موتورسواران در محل تردد ویژه روشندلان موتور و یا وسایل خود را می‌گذارند که این فرآیند در حوزه تردد افراد را دچار مشکل و سانحه می‌کند.
فرهنگ‌سازی رعایت نکات ایمنی برای معلولان باید در دستور کار باشد
این مسئول ادامه می‌دهد: یکی از مهم‌ترین اقداماتی که برای فرهنگ‌سازی در جامعه نسبت به قشر معلول در بخش‌های مختلف می‌توان انجام داد فرهنگ‌سازی و هشدار دهی توسط صداوسیما است به این منظور که می‌تواند نکات ایمنی مرتبط با معلولان را در حوزه‌های مختلف همانند سایر نکات ایمنی برای مردم فرهنگ‌سازی کند.
وی عنوان می‌کند: در حوزه فرهنگ‌سازی شهری و اجتماعی برای حفظ امنیت معلولان تلاش شده تا با نهادهایی از جمله آموزش و پرورش، صداوسیما و سایر نهادهای مربوطه تعاملاتی انجام شود که متأسفانه این اتفاق نیفتاد.
بخشی یادآور می‌شود: در شرایط اقتصادی موجود که مسئله اشتغال برای تمام اقشار جامعه حائز اهمیت است، اگر فردی دارای معلولیت باشد این نیاز مهم‌تر خواهد بود.
وی مطرح می‌کند: قوانین اشتغال ۳ درصدی که برای آزمون‌های استخدامی معلولین مطرح شده بود با گذشت سال‌های متمادی تاکنون به آن توجه کافی نشده است و بارها معلولین در این حوزه مراجعه کرده‌اند و اذعان داشتند که در حالی که امتیاز قبول را کسب کردند زمانی که برای تحویل مدارک و مصاحبه اقدام کردند اولویت دستگاه‌ها با افراد سالم بوده و در نهایت مسئله استخدام معلولین انجام نشده است.
امر مغفول مانده اشتغال معلولین
رئیس مؤسسه نابینایان استان قزوین بیان می‌کند: یکی از پایه‌های ازدواج و تشکیل خانواده اشتغال است که متأسفانه این امر ضروری در قشر معلولین به‌ویژه روشندلان مغفول مانده است.
وی می‌گوید: برخورد مردم با قشر روشندل برخورد مناسب و دوستانه‌ای است اما توصیه می‌شود در ابتدا برای کمک و یاری به معلولین با آنها صحبت شود و در صورت رضایت کمک‌رسانی انجام شود.
این مسئول تشریح می‌کند: در حوزه به رسمیت شناختن معلولین لازم است فرهنگ‌سازی‌های اساسی در سطح جامعه شکل بگیرد و این مسئله برای همگان مطرح شود که معلولیت به معنای توقف فعالیت نیست چه‌بسا معلولین و روشندلانی بسیاری هستند که در رتبه‌های بالای علمی و تحصیلی قرار دارند و در حیطه تحصیلی خود نیز موفق و کوشا هستند و این افراد در سطح جامعه به‌خوبی فعالیت می‌کنند و در راستای به‌روزرسانی مطالب خود تلاش می‌کند و تمام این موارد نشان می‌دهد وجود و موفقیت روشندلان در جامعه قابل انکار نیست و آنان نیز می‌توانند همانند سایر افراد در حوزه‌های مختلف اثرگذار باشند.
وی در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: اگر فرهنگ‌سازی اجتماعی و مناسب‌سازی شهری به‌خوبی در جامعه اجرا شود و معلولین بتوانند همانند سایر افراد در جامعه حاضر شوند بی‌شک جامعه در جایگاه متعالی‌تری قرار خواهد داشت.
شرایط مناسب‌سازی شهری خاکستری است
فرهاد اکبر شاهی، معاون توان‌بخشی بهزیستی استان قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار می‌کند: وضعیت مناسب‌سازی شهری برای معلولین وضعیت خاکستری است، یعنی استان ۵۰ درصد موفق بوده شرایط لازم را برای حضور معلولین فراهم کند و این در حالی است که دبیرخانه مناسب‌سازی از پیش تشکیل شده و بسیاری از دستگاه‌ها در آن عضو هستند.
وی می‌گوید: اما در پروژه‌های مختلف شهری همانند ساختمان‌های دولتی و خصوصی خدمت رسان زمانی که لازم است تأییدیه بهزیستی انجام شود تا بنای مورد نظر استانداردهای لازم برای تردد معلولین را داشته نباشد این اتفاق انجام نمی‌شود و دستگاه‌ها معمولاً پس از اتمام کار بهزیستی را در جریان امور قرار می‌دهند در حالی که ما از ابتدا آمادگی خود را برای این موضوع اعلام کرده‌ایم.
این مسئول مطرح می‌کند: بیشتر مسائل مناسب‌سازی شهری برای تردد معلولین به شهرداری‌ها مرتبط است که اغلب شاهد آن هستیم شهرداری‌ها اقدامات لازم را در این حوزه انجام نمی‌دهند.
وی ادامه می‌دهد: نهاد مؤثر دیگر در این حوزه صداوسیما است که با فرهنگ‌سازی عصای سفید می‌تواند کمک بزرگی به جوامع معلولین و روشندلان داشته باشد که متأسفانه در این حوزه نیز پیگیری‌های لازم انجام نمی‌شود.
این مسئول می‌گوید: مطب بسیاری از پزشکان در طبقات فوقانی بدون آسانسور قرار دارد که این امر تردد را برای معلولین دشوار می‌کند و ما در این خصوص بارها مکاتبات لازم را به نهادهای مرتبط با این حوزه در خصوص اخذ مجوز و یا تغییر مکان انجام داده‌ایم اما هنوز هم به نتیجه متعالی نرسیده‌ایم.
احیای مصوبه استخدام معلولین در دولت سیزدهم
وی مطرح می‌کند: در حوزه استخدام معلولین نیز طبق مصوبه هفت‌ساله باید ۳ درصد از جذب استخدامی‌ها به معلولین اختصاص داده شود که متأسفانه این امر نیز طی ۱۱ دوره مغفول مانده بود و در دولت سیزدهم طبق تأکید رئیس‌جمهور این امر مهم احیا شد.
این مسئول تصریح می‌کند: در راستای احیای قانون مصوبه جذب معلولین در سال جاری ۲۴۳ نفر در ۱۷ خردادماه در آزمون استخدامی شرکت کردند که ۹۱ نفر در سطح استان جذب دستگاه‌ها شدند.
وی با تأکید بر اینکه ۵۶ نفر از معلولین در آموزش‌وپرورش مشغول فعالیت هستند عنوان می‌کند: تمام دستگاه‌ها در حوزه استخدام باید پایبند به این مصوبه باشند و در جلسات مصاحبه نیز یکی از اعضای تیم بهزیستی به‌عنوان کارشناس در جلسات حاضر خواهد شد و تنها در صورتی که معلولیت فرد شدید بوده و امکان فعالیت را نداشته باشد در فرایند مصاحبه پذیرش نخواهد شد در غیر این صورت تمام فرایند مصاحبه و استخدام طبق استانداردهای لازم انجام می‌شود.
اکبر شاهی بیان می‌کند: به مناسبت روز عصای سفید هرساله بهزیستی در تلاش بوده تا بتواند اقلام مهم توان‌بخشی را در اختیار افراد تحت پوشش قرار دهد در سال جاری نیز این اقدام با برگزاری مسابقات ورزشی و قرآن با شرکت ۵ استان و به میزبانی استان قزوین همراه شد.
وی می‌گوید: به‌طورکلی ۵ هزار نفر در سطح مختلف بینایی تحت پوشش بهزیستی هستند و در این حوزه مؤسسه نابینایان نیز تشکیل شده تا اقدامات فرهنگی و برنامه‌های متعددی را در اختیار این قشر قرار دهد.
این مسئول در پایان صحبت‌هایش بیان می‌کند: با توجه به اینکه بهزیستی متولی ایجاد اشتغال نیست اما تلاش کرده تا تسهیلات لازم را برای اشتغال‌زایی در اختیار جامعه تحت پوشش خود قرار دهد و در صورتی که کارفرما در شرکت‌های مختلف اقدام به جذب نیروی معلول داشته باشد بهزیستی حق بیمه افراد تحت پوشش را پرداخت خواهد کرد، همچنین در حوزه ایجاد اشتغال افرادی که دارای معلولیت شدید هستند اعضای خانواده مؤثر آنها می‌توانند تسهیلات اشتغال‌زایی را دریافت کنند.
اگرچه تاکنون اقداماتی در خصوص این قشر صورت گرفته اما هنوز هم‌صدای عصای سفید در جامعه شنیدنی نیست، هنوز هم محل عبور عصای سفید با اقلام مختلف مسدود شده است، هنوز هم ساختمان‌های دولتی و خصوصی برای حضور این قشر مناسب نیست و این مناسب نبودن اسبابی شده تا قشر کم‌بینا و نابینا نسبت به اجتماع خویش دلسرد شود.
دلسردی برآمده از این موضوع بی‌شک برای او تبعاتی گاه جبران‌ناپذیر را به همراه خواهد داشت که او را برای حضور در اجتماع دور می‌کند که گاهاً کلید تمام این مشکلات با انجام اقدامات و فرهنگ‌سازی ساده باز خواهد شد تا در نهایت بتوانیم در اجتماعی حاضر شویم که افراد به‌رغم داشتن شرایط مختلف بتوانند به‌درستی در جامعه حاضر شوند.