خبرگزاری مهر، گروه استانها – بهرام قربانپور: توسعه آزادراهی و بزرگراهی یکی از اقدامات خوبی است که در راستای تسهیل بخشی امورات حمل و نقل صورت می‌گیرد، اما زمانی این توسعه زیرساختی ارزشمند، رضایت بخش و قابل دفاع است که ایجاد رفاه جاده‌ای با پایمال کردن حقوق عده‌ای توأم نشود.
آزادراه قزوین- – رشت که چهار استان تهران، البرز، زنجان و قزوین را به خطه سرسبز گیلان متصل می‌کند، در واپسین روزهای سال ۸۸ با حضور رئیس جمهور به بهره برداری رسید و از همان آغاز تاکنون دارای حرف و حدیث‌های فراوان بود، از رانش زمین در حوالی سد تاریک گرفته تا ۸ کیلومتر باقیمانده (محور منجیل به رودبار) تا نصب ایستگاه عوارضی در ابتدای رشت (ورودی امامزاده هاشم (ع)) که با حذف رسمی جنوب گیلان در نقشه آزادراهی کشور از یک سو، گرفتن عوارضی از بومیان منطقه جنجال‌های زیادی را به راه انداخت.
ایستگاه عوارضی آزادراه قزوین -رشت در حالی در ورودی امام زاده هاشم (ع) رشت نصب شد که مردم و بومیان شهرستان رودبار برای تردد در شهرستان خود بایستی «عوارض» بپردازند.
ماجرا و نارضایتی‌ها به قدری بالا کشید که دادستان وقت رودبار (هادی بشری) با ورود جدی و قاطع به این مسئله و با پشتوانه حمایت مردمی تردد پلاک شهرستان را در ایستگاه عوارضی امامزاده هاشم معاف از پرداخت عوارض کرد اگرچه با معافیت پرداخت عوارض برای بومیان منطقه اوضاع کمی رنگ آرامش گرفت اما همچنان مردم شهرستان رودبار و حومه اصرار دارند که ایستگاه عوارضی آزادراه رشت – قزوین باید از امامزاده هاشم به سمت ورودی لوشان کوچ کند.
دردسرهای یک هوشمندسازی
روزهای پایانی فعالیت «اسدالله عباسی» استاندار وقت گیلان بود که خبری از زبان وی مبنی بر «هوشمند سازی عوارضی امامزاده هاشم» بر روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت؛ خبری که در ابتدا با استقبال مردم مواجه شد چرا که بار ترافیکی محدوده امامزاده هاشم تا ایستگاه عوارضی را کند و کاهش می‌داد اما چندی نگذشت که سیل نارضایتی مردم شهرستان رودبار نسبت به پیامک‌های حاوی پرداخت عوارضی به سمت آزادراه و استانداری روانه شد، سیلی که حالا با رفتن اسدالله عباسی، گریبان «هادی حق شناس» استاندار جدید را نشانه رفته است، اگرچه آقای استاندار معتقد است؛ «متولیان آزادراه باید پاسخگوی مساله باشند».
مردم شهرستان رودبار به ویژه بومیان منطقه رحمت آباد و بلوکات که در طول روز ممکن از چند بار از ایستگاه عوارضی رد شوند باید به اجبار به خاطر تردد چند قدمی در محل سکونت خویش «عوارض» پرداخت کنند و این مسئله نارضایتی‌های شدیدی را بین بومیان منطقه ایجاد کرده است.
انتقاد از یک جانمایی نابه جا در جنوب گیلان
«رضا حسن زاده» از بومیان منطقه بلوکات رودبار که برای امورات اداری در طول هفته باید چند بار به بخشداری (توتکابن) برود، می‌گوید: پرداخت عوارض برای بومیان منطقه ظلم نابخشودنی است اهالی این منطقه عموماً کشاورز و دامدار بوده و از نظر اقتصادی ضعیف هستند.
به اعتقاد وی، در هیچ کجا سابقه نداشته که ایستگاه عوارض در ورودی مرکز استان جانمایی شود، ایستگاه عوارضی امامزاده هاشم به طور کلی رودبار را از نقشه برداشته است.
تضییع حق جمعیت ۱۰۰ هزاری نفری رودبار
«محمد میرزازاده» که از رانندگان خطی رشت – رودبار است، می‌گوید: در طول روز حداقل سه الی چهار بار باید از ایستگاه عوارضی امامزاده هاشم عبور کنیم و هر بار هم باید «عوارض» پرداخت کنیم و این مهم برای بومیان منطقه اصلاً عادلانه و منصفانه نیست.
وی جانمایی ایستگاه عوارضی آزادراه رشت – قزوین در امامزاده هاشم را اشتباه عنوان کرد و ادامه داد: احداث ایستگاه عوارضی در امامزاده هاشم رشت حق جمعیت ۱۰۰ هزار نفری رودبار راپایمال کرده است.
این شهروند رودباری با تأکید بر اینکه انتقال ایستگاه عوارضی امامزاده هاشم به ورودی لوشان مطالبه جدی مردم این شهرستان است، اضافه کرد: بیش از یک دهه است که مردم شهرستان رودبار خواستار انتقال عوارضی به لوشان هستند اما کسی صدایشان را نمی‌شنود.
میرزازاده نصب ایستگاه عوارضی در خروجی رودبار را به نحوی حذف سیاسی و اجتماعی این شهرستان دانست و افزود: لوشان ورودی گیلان است و نصب ایستگاه عوارضی در خروجی شهرستان رودبار یک نوع به مهری و بی احترامی به مردم این شهرستان بوده که در همان زمان باید جلوی آن گرفته می‌شد.
رودبار دارای محرومیت‌ها و محدودیت‌های فراوان در بخش‌های مختلف است، از وجود حرایم متعدد گرفته تا فرار منافعِ منابع و عوایدِ معادن و همچنین چالش‌های زیرساختی در حوزه‌های مختلف که ناشی از سو مدیریت در کلان و خرد بوده و حالا تحمیل پرداخت عوارض هم بر هزاران غصه این قصه افزوده است.
«مهران محمدپناه» شهروند رشتی که کارمند یکی از ادارات شهرستان رودبار است، گفت: پرداخت عوارض برای خودروهای دارای پلاک بومی منصفانه نیست و باید تدابیری برای این مسئله اندیشیده شود.
به گفته وی، توسعه زیرساخت‌های آزادراهی یک امتیاز برای شهرستان رودبار و استان گیلان است اما نباید منافع مردم این منطقه نادیده گرفته شود.
اعتراض یک قانونگذار از اجرای قانون
«مهرداد گودرزوند چگینی» نماینده مردم رودبار در مجلس شورای اسلامی در این باره اظهار کرد: پرداخت عوارضی اجحاف بزرگی در حق مردم رودبار است.
وی هوشمندسازی پرداخت عوارضی را برای خروج از ترافیک ضروری عنوان کرد و ادامه داد: از مردم شهرستان رودبار برای تردد در آزادراه نباید «عوارض» دریافت شود.
نماینده رودبار در مجلس شورای اسلامی از عدم جانمایی صحیح عوارضی در امامزاده هاشم انتقاد و بیان کرد: بارها در خصوص عدم جانمایی درست عوارضی صحبت کرده‌ام و هم صدا با مردم شهرستان این موضوع را مطالبه کرده‌ام.
گودرزوند چگینی ادامه داد: معافیت از پرداخت عوارض برای بومیان شهرستان رودبار مطالبه جدی است و از حق مردم شهرستان کوتاه نمی آییم.
پرداخت عوارض آزادراهی یک دستورالعمل قانونی است و باید اجرا شود و لذا نماینده رودبار که خود یک قانون گذار است به جای صحبت‌های شعاری باید قانون و یا طرحی را در مجلس ارائه دهد تا بومیان منطقه به صورت قانونی معاف از پرداخت عوارض شوند و صرفاً به مصوبه شورای تأمین شهرستان بسنده نکند.
در روزهای اخیر شورای تأمین شهرستان رودبار در اقدامی جالب مصوبه‌ای را تصویب و اجرا کرد که به علت عدم اجرای مصوبات قبلی شورای تأمین شهرستان توسط مدیرعامل شرکت آزادراه رشت - قزوین و در پی مطالبات مردم شهرستان رودبار مبنی بر ثبت عوارض تردد خودروها درون شهرستان به مرکز استان توسط دوربین‌های عوارضی امام زاده هاشم برق انشعاب دوربین‌های اخذ الکترونیکی عوارض آزاد راه برای همیشه قطع شد.
پاسخگویی همراه پاسکاری
«هادی حق شناس» استاندار گیلان مسئله معافیت پرداخت عوارض برای بومیان شهرستان رودبار را «حل شده» می‌داند و اظهار کرد: در نشستی که با مدیرعامل آزادراه رشت – قزوین داشتیم دغدغه و مطالبه مردم شهرستان رودبار مورد بررسی قرار گرفت و این مسئله با خاموش بودن دوربین ثبت عوارض در امامزاده هاشم تا حدودی حل شده است.
نماینده عالی دولت چهاردهم در گیلان در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر جابه جایی عوارضی و یا معافیت همیشگی عوارضی برای شهروندان شهرستان رودبار، به جزئیات نپرداخت و گفت: متولیان آزادراه رشت - قزوین باید پاسخگوی این مسئله باشند.
سراغ «امین شعبانی» مدیرعامل آزادراه رشت - قزوین را هم گرفتیم، که پاسخ‌ها و درد دل‌های آقای مدیر پرده دیگری از این ماجرا را برای ما نمایان کرد.
مدیرعامل آزادراه رشت – قزوین پرداخت عوارض را یک «قانون» دانست و اظهار کرد: هوشمندسازی پرداخت عوارضی بیش از یکسال است که در آزادراه‌های کشور اجرا می‌شود و زودتر از اینها بایستی در گیلان اجرا می‌شد و این مهم در کاهش ترافیک نقش مؤثری دارد.
شعبانی در حالی از محور جایگزین به جز آزادراه در محدوده رودبار به امامزاده هاشم اشاره کرد که این مسیر در تسخیر خودروهای سنگین بوده و از لحاظ ایمنی هم زیر سوال است و از این رو مردمان شهرستان به اجبار از قسمت آزادراه استفاده می‌کنند.
به عقیده وی، مبلغ دریافتی عوارضی آزادراه رشت – قزوین عدد قابل توجهی نیست و بعید می‌دانیم پرداخت آن توان مردم این شهرستان نباشد.
رونمایی از فرونشست‌های هزینه بردار آزادراه
مدیرعامل آزادراه رشت - قزوین، یکی از بانک‌ها را سهام دار اصلی این آزادراه معرفی کرده و گفته؛ این آزادراه با پول مردم ساخته شده و بانک عامل از طریق دریافت عوارض باید مطالباتش را وصول کند و از طرفی هزینه‌های تعمیر و نگهداری این محور بسیار سنگین است و این هزینه‌ها باید از طریق دریافت عوارض تأمین شود.
به گفته شعبانی، آسفالت و نگهداری هر کیلومتر آزادراه حدود ۵ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد و این هزینه‌ها باید از محل وصول عوارضی تأمین شود.
وی گریزی هم به فرو نشست‌های محور آزادراه رشت – قزوین (حدفاصل منجیل تا لوشان) زده و برآورد مالی و اعتباری بهسازی این فرونشست‌ها را بیش از ۱,۸۰۰ میلیارد تومان عنوان کرده است.
فعلاً دوربین را خاموش کردیم
مدیرعامل آزادراه رشت – قزوین، دغدغه روستاییان و بومیان شهرستان رودبار در پرداخت عوارضی را به حق و قابل پیگیری دانست و عنوان کرد: در حال حاضر و تا اطلاع ثانوی دوربین ثبت عوارضی امامزاده هاشم خاموش شده و دوربین دیگری در پل زیتون جهت ثبت عوارض فعالسازی شده است.
شعبانی همچنین از عدم هماهنگی مسئولان رودبار و گیلان با شرکت آزادراه رشت – قزوین در سال‌های اخیر انتقاد کرد و گفت: برای رفاه حال مردم شهرستان رودبار با برخی ناهماهنگی‌های مسئولان شهرستان ساختیم تا مشکلی برای مردم این منطقه ایجاد نشود.
به عقیده وی، احداث آزادراه رشت – قزوین برای برخی سرمایه داران و مجتمع‌های بین راهی توأم با افزایش ثروت بوده تا جایی که هر دهنه مغازه در این مجتمع‌ها بین ۲۰ الی ۳۰ میلیارد تومان خرید و فروش می‌شود در چنین شرایطی پرداخت عوارض ۶ هزار تومانی به جایی بر نمی‌خورد.
نرخ گذاری پیمایشی آزادراه به زودی
مدیرعامل آزادراه رشت – قزوین با اشاره به اینکه تعرفه عوارضی این محور را منصفانه و عادلانه است، ادامه داد: برای محدود ۷۰ کیلومتری آزادراه قزوین ۱۵ هزار تومان عوارض تعیین شده اما برای ۶۰ کیلومتر آزادراه رشت – قزوین فقط ۶ هزار تومان عوارض دریافت می‌شود.
شعبانی تلویحاً انتقال عوارضی از امامزاده هاشم به پاچنار لوشان را غیرممکن دانست و اضافه کرد: بخش قابل توجهی از محور آزادراه رشت - قزوین در محدوده لوشان تا امامزاده هاشم است و لذا انتقال عوارضی ممکن نیست.
وی از پیمایشی شدن زود هنگام نرخ عوارضی خبر داد و گفت: با قرارگیری آزادراه به بخش خصوصی دیگر دولت نقشی در نرخ گذاری عوارضی نخواهد داشت.
فرهنگ سازی پرداخت عوارضی در شهرستان رودبار و استان گیلان مطالبه‌ای بود که مدیرعامل آزادراه رشت – قزوین روی آن تاکید و اظهار کرد: هزینه‌های بهسازی، بازسازی و نگهداری آزادراه از محل وصول عوارضی تأمین می‌شود و لذا انتظار می‌رود مردم شهرستان رودبار در پرداخت عوارض همراه شوند.
۳۰ نفر بیکار شدند
هوشمندسازی پرداخت عوارض آزادراه رشت – قزوین در کنار این همه سر و صداها منجر به بیکاری ۳۰ نفر از پرسنل این مجموعه شده که مدیرعامل آزادراه رشت - قزوین تأمین شغل برای این افراد را به دوش مسئولان استان گیلان انداخت و خواست تا این افراد را در زیر مجموعه‌های راهداری، بانک عامل و یا دیگر ادارات مشغول به کار کنند.
آنطور که به نظر می‌رسد دوربین ثبت عوارضی ایستگاه امامزاده هاشم برای رفاه مردم و بومیان منطقه رحمت آباد رودبار در فصل کشاورزی تا اطلاع ثانوی خاموش بوده و روشن شدن آن منوط به تصمیم گیری ها در سطح کلان است.
حال باید دید که تیغ مصوبه شورای تأمین شهرستان رودبار مبنی بر خاموش ماندن دوربین ثبت عوارضی ایستگاه امامزاده هاشم بُرنده تر است یا اهرم قانونی مسئولان آزادراه رشت – قزوین!؟